Amir Peretz
| Amir Peretz עמיר פרץ | |
|---|---|
 | |
| İsrail Savunma Bakanı | |
| Görev süresi 2006 - 2007 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Partisi | İsrail İşçi Partisi |
Amir Peretz (İbranice: עמיר פרץ, d. 9 Mart 1952, Fas), İsrailli siyasetçi; 2005-07 arasında İsrail İşçi Partisi lideri, 2006-07 arasında İsrail savunma bakanı.
Biyografi
1952'de Fas'ta Yahudi cemaatinin lideri olan bir babanın oğlu olarak dünyaya geldi. 1956'da Fas bağımsızlığını kazanınca, dört yaşındayken ailesi İsrail'e göç etti. Gazze sınırındaki Sderot adlı kasabada büyüdü. Lise eğitimini bitirdikten sonra 18 yaşında askere gitti. Paraşütçü birliğinin levazım kısmında görev alırken, 1974'te bir çatışmada ağır yaralandı. Bir yılı yatakta olmak üzere iki yıllık tedavi sonunda tekerlekli sandalyeye mahkûm oldu. Ancak kendi çabasıyla büyük ölçüde tedavi olmayı başardı. Daha sonra ordudan ayrılarak çiftçiliğe başladı.
1983'te arkadaşlarının ısrarıyla İşçi Partisi'nden Sderot kasabasının belediye başkanlığına aday oldu. Sağcı Likud ve dinci partilerin elinde olan belediye başkanlığını yıllar sonra İşçi Partisi'ne kazandırdı. Belediye başkanı olarak eğitim ve kibbutz adı verilen kolektif tarım tesislerine önem verdi. 1988'de İsrail İşçi Partisi'nden Knesset'e (parlamento) seçildi. 1994'te ise kendisi gibi İşçi Partili olan Haim Ramon'la İsrail İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nu (Histadrut) yönetmeye talip oldu. Bağımsız listeyle kazandıkları sendika seçiminden sonra Ramon başkan, Peretz de yardımcısı oldu. Aralık 1995'te başbakan İzak Rabin öldürülünce Haim Ramon görevinden ayrılıp içişleri bakanı oldu, Peretz ise sendika başkanı oldu.
Sık sık kullandığı genel grev silahıyla sert bir sendika lideri olarak tanındı, ancak sonraki yıllarda tutumunu yumuşattı. 1999'da İsrail İşçi Partisi'nden ayrılarak “Tek Ulus Partisi”'ni kurdu. Tek Ulus, 1999 seçimlerinde iki, 2003 seçimlerinde de üç koltuk kazandı. 2003-2005 arasında maliye bakanı olarak görev yapan eski başbakan Benyamin Netanyahu'nun piyasa odaklı politikaları nedeniyle İsrail'in sosyal güvenlik programını çökmeye başlaması sonucunda Peretz'in çalışan sınıf içindeki tanınırlığı arttı. Geleneksel sol politikalara mesafeli olan ve İsrail siyasetini büyük ölçüde egemenlikleri altında tutan Doğu Avrupa Yahudilerinin (Aşkenaz) bir kısmını da yanına çeken Peretz, İsrail İşçi Partisi lideri Şimon Peres'le yapılan görüşmelerden sonra “Tek Ulus Partisi”'ni feshederek İsrail İşçi Partisi'ne katıldı.
9 Kasım 2005'te, İsrail İşçi Partisi'nde yapılan liderlik seçiminde Şimon Peres'i yenilgiye uğratarak parti liderliğine seçildi. İşçi Partisi'nin 2006 seçimlerinde Kadima'dan sonra ikinci güçlü parti olmasıyla Peretz İsrail'in tarihindeki ilk Aşkenaz olmayan başbakan olma fırsatını da kaybetti.
Peretz, Ariel Şaron'un halefi olan Ehud Olmert'in liderliğinde kurulan koalisyon hükümetinde savunma bakanı ve başbakan yardımcısı oldu. Temmuz 2006'da iki İsrail askerini kaçıran Lübnan'da faaliyet gösteren Şii Hizbullah örgütüne karşı, başbakan Olmert'le beraber aldığı sert bir karşılık verilmesi kararı, İsrail ile Lübnan arasında yaklaşık bir ay süren şiddetli bir çatışmaya dönüştü (2006 İsrail-Lübnan Savaşı). İsrail savaş sırasında 33 kayıp vermesi ve daha da önemlisi Hizbullah'ı yıldıracak bir başarının sağlanamaması, İsrail kamuoyunda büyük bir hayalkırıklığı ve kızgınlık yarattı.
Savaştan sonra kurulan soruşturma komisyonu savaş kararının mantıklı ve mevcut şartlar altında haklı olduğu yönünde bir karar vermesine rağmen Peretz 2007'de yapılan İşçi Partisi liderlik seçimlerinde eski başbakanlardan Ehud Barak'a karşı kaybetti. Parti liderliğini kaybettikten sonra savunma bakanlığı görevinden de çekildi. 2013 yılında Hatnuah partisinden milletvekili seçilmiş, 18 Mart 2013 tarihinde Çevre Bakanı olmuş 9 Kasım 2014'te bakanlık görevinden istifa etmiştir.
Dış bağlantılar
- İşçi Partisi'nin yeni lideri Amir Peretz Radikal.com.tr, (21 Kasım 2005)
- Amir Peretz knesset sayfası (İngilizce)
| Önce gelen: Şaul Mofaz |
İsrail Savunma Bakanı 2006 - 2007 |
Sonra gelen: Ehud Barak |
| ||||||
