Aslan Heinrich
.jpg)
Aslan Heinrich, (Almanca: Heinrich der Löwe, d. Ravensburg, 1129/30 - ö. 6 Ağustos 1195, Braunschweig, Saksonya), 1142-80 arasında III. Heinrich adıyla Saksonya dükü, 1156-80 arasında XII. Heinrich adıyla Bavyera dükü.[1]
Yaşamı
Saksonya ve Bavyera dükü Heinrich (Mağrur Heinrich) ile Kutsal Roma İmparatoru III. Lothar'ın kızı Gertrude'nin tek oğluydu. Mayıs 1142'de, Hohenstaufen Hanedanının ilk Alman kralı III. Konrad'ın, babasından kopardığı iki düklükten biri olan Saksonya'yı yeniden ele geçirdi. 1147'de de III. Konrad'ın Avusturya markgrafı (sınır kontu) Heinrich II Jasomirgott'a bağışladığı Bavyera üzerinde hak iddia etti, ama 1151'de bu düklüğü ele geçirme girişimi sonuçsuz kaldı. 1147 ya da 1148'de Zahringen dükü Konrad'ın kızı Clementia ile evlendi; bu evlilik 1162'de son buldu.
Hohenstaufen Hanedanından kuzeni I. Friedrich 1152'de Alman kralı seçilince, Hohenstaufen'lar ile rakip Welf Hanedanı arasında barış yapıldı. 1154'te Friedrich, Elbe Nehri ötesindeki yeni piskoposluklara piskopos atama yetkisini Heinrich'e verdi; ayrıca Bavyera üzerindeki toprak isteklerini de kabul etti. Heinrich, Eylül 1156'da Ratisbon'daki düklüğü ele geçirdi. Bunun ardından Avusturya da Bavyera'dan ayrıldı, bir düklük durumuna getirildi ve Heinrich II Jasomirgott'a verildi.
Buna karşılık Heinrich de 20 yıl boyunca I. Friedrich'i destekledi. Friedrich'in ilk İtalya seferine (1154-55) büyük bir orduyla katıldı. Onun imparatorluk tacını giymesinden sonra Romalıların bir isyanını bastırdı. 1157'de de imparatorun Polonyalılara karşı giriştiği seferde yer aldı. Friedrich'in ikinci İtalya seferi sırasında, 1160'taki Crema Kuşatması'nda ve 1161'de Milano kentlerine karşı yürütülen savaşlarda imparatora önemli destek sağladı.
Heinrich, Bavyera'yı yeniden ele geçirmesinden bir yıl sonra Isar Nehri üzerinde yeni bir pazar kurarak Münih kentinin temellerini attı. Ama asıl çabası Saksonya Düklüğü'nü, özellikle Elbe Nehrinin ötesindeki topraklara doğru genişletmekti. 1159'da Lübeck'i, kenti 1143'te kurmuş olan Holstein kontu II. Adolf'tan ele geçirdiği topraklar üzerinde yeniden kurdu. Gotland tüccarlarıyla, İsveç ve Novgorod prensleriyle antlaşmalar yaparak Lübeck'in bir ticaret merkezi olarak konumunu pekiştirdi. 1160'ta Oldenburg piskoposluğu da Lübeck'e taşındı. Heinrich 1158'den sonra giriştiği birkaç seferle Obodrit Slavlarını kendine bağımlı kıldı. Böylece bütün Mecklenburg üzerinde egemenlik kurarak bölgenin Hıristiyanlaştırılması ve yerleşime açılması için gerekli koşulları hazırlamış oldu.
1160'ta Mecklenburg piskoposluğunun merkezi olan Schwerin'e kent ayrıcalıkları tanındı. Batı Pomeranya prensleri bile Heinrich'in feodal egemenliğini geçici olarak tanıdılar. Danimarka kralı I. Valdemar, Baltık Denizi üzerindeki Rügen Adasını ele geçirince, Valdemar ile Heinrich arasında 1171'e değin süren uzun bir savaş patlak verdi. 1171'de anlaşmazlık çözüldü ve Heinrich'in kızıyla Valdemar'ın oğlu evlendiler. Heinrich bu yıllarda ayrıca, öteki ailelerin veraset iddialarını dikkate almaksızın, ortadan kalkmış bulunan çeşitli hanedanların mülklerine el koyarak Saksonya'daki konumunu pekiştirdi. Braunschweig'i başkent yaptı; inşa ettirdiği kalenin önüne de ailesinin simgesi ve egemenliğinin işareti olarak bir aslan heykeli yerleştirdi. Gururlu kişiliği ve topraklarını büyütme eğilimi, gitgide genişleyen bir muhalefete yol açtı. 1150'lerin ortalarından başlayarak bazı Saksonya prensleri Heinrich'e karşı birleştiler. On yıl sonra, Brandenburg markgrafı I. Albrecht (Ayı Albrecht) ile Köln başpiskoposunun önderliğindeki büyük koalisyon Heinrich için büyük bir tehdit haline geldi. Saksonya'da iç barış ancak 1168'de imparatorun müdahalesiyle sağlanabildi.
Bu sırada Heinrich gücünün doruğunda bulunuyordu. 1168 başlarında İngiltere Kralı II. Henry'nin kızı Matilda ile evlendi. Hemen ardından da Fransa ile İngiltere arasında bir ateşkes sağlamak üzere I. Friedrich'in elçisi olarak bu iki ülkeye gönderildi. 1172'de kalabalık bir kafileyle hac için Kudüs'e gitti, Konstantinopolis'te (İstanbul) Bizans imparatoru I. Manuel Komnenos tarafından büyük bir törenle karşılandı.
1176'da İtalya'nın kuzeyindeki Lombardiya kentlerine karşı kendisinden yardım isteyen I. Friedrich'e karşı Heinrich gümüş madenleriyle birlikte önemli imparatorluk kenti Goslar'ın kendisine bırakılması koşulunu öne sürdü. Ama Friedrich bunları vermeyi reddedince aralarındaki eski ittifak sona erdi.
I. Friedrich 1177'de Saksonya'da savaşın yeniden patlak vermesinden bir yıl sonra Almanya'ya döndü. Hemen ardından da Sakson soylularının iddialarına dayanarak, Heinrich hakkında, kralın yaptığı barışı bozduğu gerekçesiyle dava açtı. 1180'de kralın sarayında suçlamaları yanıtlamayı reddeden Heinrich'in elinden iki düklükle bütün imparatorluk fief'leri alındı. İmparator bundan sonra Heinrich'in eski topraklarını parçalamaya girişti. Aynı yıl içinde Saksonya Düklüğü iki parçaya bölündü. Köln ve Paderborn piskoposluklarının toprakları Vestfalya Düklüğü adı altında Köln başpiskoposuna bırakıldı; Saksonya'nın doğu kesimi bir fief olarak Albrecht'in oğluna verildi. Bavyera Düklüğü ise Friedrich'in müttefiki Otto von Wittelsbach'a bırakıldı.
Heinrich, Saksonya'nın kuzeyinde Friedrich karşısındaki konumunu bir süre için korunduysa da 1181 yazında burada da boyun eğmek zorunda kaldı. Braunschweig ve Lüneburg'daki aile topraklarını elinde tutmasına izin verilerek birkaç yıl süreyle kayınpederi İngiltere kralı II. Henry'nin sarayına sürgüne gönderildi. 1185'te ülkesine dönünce Saksonya'da yeniden etkinlik kazanmaya çalıştı. III. Haçlı Seferi'ne katılmayı reddetmesi ve Saksonya üzerindeki hak iddialarından vazgeçmemesi üzerine 1189'da bir kez daha Normandiya'daki kayınpederi II. Henry'nin yanına sürgüne gönderildi.
Heinrich, I. Friedrich'in 1190'da ölmesinden sonra yeniden Saksonya'ya döndü. Önce Almanya kralı VI. Heinrich'i karşısında buldu, ama Temmuz 1190'da Fulda'da aralarında barış yapıldı. VI. Heinrich İtalya seferi sırasında çatışmayı yeniden başlattıysa da 1194'te bir buluşmayla uzlaşma sağlandı. Ertesi yıl Braunschweig'de ölen Heinrich orada yaptırdığı katedralde karısının yanına gömüldü.
Aslan Heinrich özellikle Münih, Braunschweig ve Lübeck'te birçok önemli bina yaptırdı. Braunschweig Katedrali'nde, bir bölümü bugün ABD'deki Cleveland Müzesi'nde bulunan bir hazine oluşturdu.[2]