Atını Seven Kovboy
| Atını Seven Kovboy (Red Kit Daltonlara Karşı) | |
|---|---|
 "Atını Seven Kovboy" filminin özgün sinema afişi. "Red Kit" afişte Ret Kit olarak yazılmıştır | |
| Yönetmen | Aram Gülyüz |
| Yapımcı |
Özdemir Birsel Cahit Uçuk |
| Senarist | Özdemir Birsel |
| Hikâye | Morris'in Red Kit çizgi romanı |
| Oyuncular |
Sadri Alışık Figen Han Aydın Babaoğlu Sami Hazinses Ali Şen Cevat Kurtuluş |
| Görüntü yönetmeni | Muzaffer Turan |
| Sanat yönetmeni | Hasan Nurdan |
| Kurgu | Özdemir Arıtan |
| Stüdyo | Acar Film |
| Dağıtıcı |
Elvan Film (sinema dağıtım) Özgür Video (VHS dağıtım) |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Western komedi, parodi. |
| Renk | Renkli |
| Yapım yılı | 1974 |
| Çıkış tarih(ler)i | 1974, Türkiye |
| Süre | 87 dakika. |
| Ülke |
 Türkiye |
| Dil | Türkçe |
| Diğer adları | Red Kit Daltonlara Karşı (Türkiye) |
Atını Seven Kovboy, 1974 yapımı renkli Türk Western-komedi filmdir. Filmin bir diğer adı da Red Kit Daltonlara Karşı'dır.
Aram Gülyüz'ün yönettiği ve Sadri Alışık'ın "Red Kit" rolünü oynadığı film, Belçikalı karikatürist Morris'in ilk kez 1946'da çizdiği, 1958'de de René Goscinny'nin senaryolarıyla katkıda bulunmaya başladığı çizgi roman serisi "Red Kit" (Lucky Luke)'e ve bu çizgi romanın aynı adlı baş karakterine dayandırılmıştır. "Atını Seven Kovboy"un senaryosu, aynı zamanda filmin yapımcısı da olan Özdemir Birsel'e aittir.
Filmin diğer önemli rollerinde Figen Han, Sami Hazinses, Ali Şen, Cevat Kurtuluş ve Kamer Sadık'nın yanı sıra Keloğlan filmlerinin ünlü cücesi Aydın Babaoğlu da oynamıştır.
Aram Gülyüz bu filmden dört yıl kadar önce de bir Türk "Red Kit" filmi çekmişti. Yine komedi tarzında olan o siyah-beyaz filmde "Red Kit" rolünü İzzet Günay oynamıştı. Her iki film de Yeşilçam'ın Spagetti Western'leri sayılabilecek Yeşilçam Westernleri alt kategorisinde değerlendirilmektedir. Bilindiği gibi 1960-1975 yılları arasında İtalyanlar, Amerikan Westernlerine öykünerek 600 kadar kovboy filmi çekmişlerdi ve Western filmlerinin bir alt türünü oluşturacak bu filmlere "Spagetti Western" (veya Euro Western) adı verilmişti. Aynı yıllarda Türkiye'de de modaya uyularak 50 kadar kovboy filmi çekildi. Bunlar da "Yeşilçam'ın Spagetti Westernleri" veya gayrıresmi olarak "Yeşilçam Westernleri" olarak anıldılar.
Filmde Red Kit'in efsanevi haydut çetesi Dalton Kardeşlerle mücadelesinin komik ve absürt hikâyesi anlatılır. Mekânlarıyla, dekor ve kostümleriyle benzeri İtalyan Spagetti Western filmlerinden pek de aşağı kalmayan "Atını Seven Kovboy", adının çağrıştırdığının aksine o dönemde çok miktarda çekilmiş seks-avantür filmlerinden biri değildir.
Konusu
Filmin konusu da, uyarlandığı çizgi roman gibi 19. yüzyılda Vahşi Batı'da geçmektedir. Filmin hemen başında Teksas'ta Ünübol adlı hayali kasabanın varlıklı bir iş adamı olan Mr. Davis, avukatı Karasakal (Ekrem Gökkaya)'a Oklahoma'da yaşayan kızı Mersedes (Figen Han)'e iletilmek üzere bir vasiyetname yazdırır ve imzalar. Oysa bilmeden altını imzaladığı belgede tüm mal varlığını Karasakal'a devrettiği yazmaktadır. Aldatıldığını anlayan iş adamı oracıkta kalp krizi geçirip ölür. Bu esnada Avarel (Sami Hazinses), Joe (Aydın Babaoğlu), William (Mehmet Aşık) ve Jack (Harun Atalay) Dalton'dan oluşan Dalton kardeşler çetesi bir bankayı soyarlar. Gölgesinden bile hızlı silah çektiği söylenen efsanevi kovboy Red Kit ise bu sırada Oklahoma'daki Wells Fargo şirketinin müdürü (Ali Demir) tarafından bir iş teklifi için davet edilmiştir. Posta arabalarına yapılan saldırıların artmış olması şirketin itibarını zedelemektedir. Red Kit Oklahoma'dan Texas'a gidecek posta arabasını koruma görevini kabul eder. Koruyacağı arabanın sürücüsü ise kamçı kullanmadaki ustalığıyla ünlü Ayıboğan Hank (Ahmet Sert)'tir.
Avukat Karasakal'ın el koyduğu arazilerin tam ortasında kalmış bir çiftliğin sahibi Moruk (Ali Şen) lakaplı bir ihtiyardır ve arazisini Karasakal'a satmayı reddeder. İnatçı ihtiyarı bertaraf edebilmek için de avukat da Pistov Kardeşleri (Süheyl Eğriboz ve Kudret Karadağ) kiralar.
Babasının öldürüldüğü kasabaya şüphe çekmemek için bir varyete şarkıcısı kimliğine bürünerek gitmeye karar veren Mersedes de posta arabasının yolcularından biridir. Red Kit ve Konuşan atı Düldül refakatinde posta arabası yola çıkar ama yolda Daltonlar tarafından durdurulur.
Filmin adı
Türkiye'de 1960'lı yılların sonunda başlayan televizyon yayınlarının 1970'li yılların ortasında yurt çapında yaygınlaşmasıyla seyirci kaybına uğrayarak krize giren Türk sineması, kaybettiği seyirciyi tekrar sinema salonlarına çekebilmek için seks-avantür ve seks-komedi türünden filmler üretmeye başladı. Bu filmlerin adları da filmin içeriğiyle fazlaca ilgili olmasa bile merak uyandırıcı imalar içeren, muzip cinsel çağrışımlar yapan çok çarpıcı adlardı. Duvar edebiyatının ürünü gibi duran bu adlardan bazıları şunlardır: "Civciv Çıkacak Kuş Çıkacak", "5 Atış 25", "Ayıp Yatakta Olur", "Hayret 17", "Kıvrıl Fakat Kırılma, "Ayıkla Beni Hüsnü", "Vur Davula Tokmağı", "Tornavida Yaşar", "Tokmak Nuri", "Tak Fişi Bitir İşi", "Şipşak Basarım", "Seveceksen Sev Artık", vb.[1].
"Atını Seven Kovboy" adı, filmin ilk bakışta yukarıdaki gruba ait olduğu izlenimini verse de, bu film ne bir seks-avantür ne de seks-komedi filmidir. Sadece bir çizgi roman parodisi, bir Western-komedi filmidir. Söz konusu filmler gibi 1970'li yılların ortasında çevrilmiş olduğu için muhtemelen onlarla rekabet şansını koruyabilmek için bu imalı ad seçilmiş olabilir. Filmin adının biraz farklı söylenen ve küfür içeren bir versiyonu, kovboyların atlarıyla cinsel ilişkiye girdiklerini ima eden, Türkiye'nin alt kültürüne ait pejoratif (aşağılayıcı), alaycı ve kaba bir argo cümledir. Bu argo cümle, başka bir Türk Western-komedi filmi olan Cem Yılmaz'ın oynadığı Yahşi Batı'da kelimesi kelimesine kullanılabilmişti (filmde 24. dakikadan itibaren).
Türkiye'de filmler yasaklanırken içerikleri ve verdikleri mesajlar kadar, afiş adları da sansür kurullarınca dikkate alınmaktaydı ve böyle imalı isimler taşıyan filmler rahatlıkla yasaklanabiliyordu. Sinema yazarı Agah Özgüç "Sansür Raporu" adlı kitabında, çok daha sudan nedenlerle filmler sansürlenirken, "Atını Seven Kovboy" filminin yukarıda adı geçen bazı filmlerle birlikte sansür kurulu tarafından yasaklanmaktan nasıl kurtulduğuna şaşırdığını belirmişti[2].
Oyuncular ve seslendirme
Yeşilçam'da son yıllara gelinceye kadar filmler platolarda sessiz çekilir, takip eden "yapım sonrası" aşamasında, seslendirme stüdyosunda sesleri daha uygun olan, genellikle de tiyatro sanatçıları tarafından seslendirilirdi, bir başka deyişle dublajı yapılırdı. "Atını Seven Kovboy" filminde de, kendisi de bir tiyatro sanatçısı olan Sadri Alışık dışındaki oyuncular başka dublaj sanatçıları tarafından seslendirilmişlerdi. Filmin dublajı Acar Film stüdyosunda gerçekleştirilmiştir.
| Oyuncu | Rolü | Seslendiren |
|---|---|---|
| Sadri Alışık | Red Kit | Sadri Alışık |
| Figen Han | Mersedes | Gülen Kıpçak |
| Sami Hazinses | Averel Dalton | Gazanfer Özcan |
| Aydın Babaoğlu | Joe Dalton | Erol Günaydın |
| Mehmet Aşık | William Dalton | Mustafa Alabora |
| Harun Atalay | Jack (jenerikte Bill yazılmış) Dalton | Selim Naşit |
| Ali Şen | Moruk | Rıza Tüzün |
| Ekrem Gökkaya | Avukat Karasakal | Timuçin Caymaz |
| Cevat Kurtuluş | Şerif | Zafer Önen |
| Seyhan Gümüş | Aliye Uzunatağan | |
| Süheyl Eğriboz | Karasakal'ın Adamı | Cemil Can Bıçakçı |
| Kudret Karadağ | Karasakal'ın Adamı | |
| Zeki Alpan | Senatör | |
| Reşit Çildam | Barmen Slim | |
| Kamer Sadık | Bankacı | |
| Ahmet Sert | Ayıboğan Hank | Haldun Ergüvenç |
| Ali Demir | Wells Fargo Kumpanyası Müdürü |
Kaynakça
- ↑ "1975: Erotiklerin İşgali" (Türkçe). Ötekisinema.com. 6 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121106073429/http://www.otekisinema.com:80/yesilcam/. Erişim tarihi: 6 Mart 2012.
- ↑ Özgüç, Agah (1978). Sansür Dosyası. Remzi Kitabevi. s. sayfa 72.
- ↑ "Atını Seven Kovboy (1974)" (Türkçe). sinematurk.com. 22 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120622115346/http://www.sinematurk.com:80/film_genel/1881/Atini-Seven-Kovboy. Erişim tarihi: 6 Mart 2012.