Ayhan Çilingiroğlu

Ayhan Çilingiroğlu (d. 30 Ağustos 1930), elektrik yüksek mühendisi.

Öğrenim Hayatı

30 Ağustos 1930'da doğdu ve 4 yaşında Van’dan Ankara’ya geldi. O doğduğu zaman babası Şemsettin Çilingiroğlu Bitlis’te ilkokul öğretmeni idi. Sonra askerlik mesleğine geçtiği için Ankara’ya Milli Savunma Bakanlığı’na teğmen rütbesi ile tayin edildi. Genç teğmen 1934 yılında eşi Şadiye Çilingiroğlu ve dört çocuğu ile Ankara’ya gelerek Atıf Bey Mahallesi’nde zemin katında bir daire kiraladı. Ankara  o yıllarda henüz Ulus Meydanı’ndan Kızılay Meydanı’na doğru yayılmamıştı ve  evler odun sobası ile ısıtılırdı.

Ayhan Çilingiroğlu eğitimine Ankara’da Hamam Önü semtindeki İnönü İlkokulu’nda başlamış ve o okulu bitirdikten sonra ortaokulu ve liseyi Ankara Atatürk Lisesi’nde tamamlamıştır. Ankara Atatürk Lisesi’nden her karne döneminde, 6 yıl üst üste iftihar listesine geçerek mezun olduğu için yıllarca fotoğrafı lisenin duvarına asılmıştır. Ondan sonra aynı şekilde üst üste altı yıl kesintisiz iftihar listesine geçen iki kişi olmuştur. Onlardan birisi Merhum İnş. Y. Müh. Akdoğan Mat ve diğeri Boğaziçi Üniversitesi Rektörlerinden Prof. Dr. Ergün Toğrol’dur.

Ayhan Çilingiroğlu 1948 yılında Ankara Atatürk Lisesi Fen A şubesinden mezun olduktan sonra İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Fakültesi’nde mühendislik eğitimine başlamış ve 1953 yılında Y. Müh. olarak mezun olmuştur. Fakülte ödülü olan pergel takımının sadece ona verilmesine 1951 de Fakülte Yönetim Kurulu karar vermiştir. Üniversite eğitimi sırasında Galatasaray Kulübü kurucusu Ali Sami Yen de dahil birçok önemli kişinin öğrencisi olmuştur.  

Mayıs 2013'te İ.T.Ü. den mezuniyetlerinin 60. Yılı kutlanmıştır.

Üniversite’de iken İ.T.Ü. Talebe Birliği’nde ve keza Türkiye Milli Talebe Federasyonu Yönetim Kurulu üyesi olarak da çalışmıştır. 1953 yılında Üniversite son sınıfında iken “Bizim Muhit” adlı bir gazete çıkartmıştır.

Daha ilkokulu yeni bitirdiğinde Diyarbakır, Mardin ve Midyat’a seyahat ettiği gibi lise son sınıfa geçtiği yılın yazında üç ay Van’da kalmıştır. Üniversite öğrenciliği sırasında Deniz Yollarına ait M.S. İstanbul Vapuru’ nda staj yaparak 1952 yılında Yunanistan, Lübnan, Mısır, İtalya ve Fransa’ya  gitmiştir. Gene üniversiteden bir grup ile 1953 yılında İtalya ve Avusturya’ya giderek İkinci Dünya Savaşı sonrasında tekrar üretime geçmekte olan Avrupa sanayi tesislerini ziyaret imkanı bulmuştur.

Mesleki ve Şahsi Hayatı

1953 yılında meslek hayatına ilk olarak T.C. Devlet Demir Yolları’nda başlamış ve Sirkeci-Halkalı Hattı’nın elektriklendirilmesi projesinde çalışmıştır. 1954 yılı başında Y. Müh. Turgut Özal’ in daveti ile Elektrik İşleri Etüd İdaresi’ne proje mühendisi olarak geçmiştir. Bu idarede altı yıl kadar çalışmış olan Y.Müh. Süleyman Demirel,  bilgi ve görgüsünü arttırmak için gönderildiği A.B.D. den o sırada dönmüş ve Dünya Bankası’ dan sağlanan finansman ile kurulmakta olan  Seyhan Barajı ve Hidroelektrik Tesisleri’nin baş yöneticisi olarak Ankara’daki Seyhan Bürosunda görev yapmakta idi.

1954 yılında kendi tasarruflarını kullanarak Batı Almanya’ya giderek önce Goethe Enstitüsü’nde Almanca öğrenmiş sonra sıra ile Siemens Schuckertwerke ve A.E.G. firmalarında çalışmıştır. Bu çalışması onun, Almanya’nın Köln, Münih, Nürnberg, Erlangen,  Berlin, Bonn,  Kassel,  Nue Isenburg, Heiligenhaus, Hamburg, Düsseldorf, Stuttgart gibi şehirlerinin savaş sonrasındaki yıkık hallerini görmesini de sağlamıştır.

1957 yılında İngiltere’nin güneyindeki Bournemouth şehrindeki Anglo Continental School of English adlı dil okuluna giderek dört ay İngiliz dilini öğrenmeğe çalışmıştır. Sonra British Thompson Houston firmasının Londra’nın Neasden bölgesindeki kesici  üreten fabrikasındaki şebeke analiz bölümünde çalışmıştır.

1958 yılında askerlik görevini yapmak üzere yurda dönmüştür. Ankara’da Ordonat Okulu’nda Özel Teknik Sınıfı’nda eğitim gördükten sonra Asteğmen olarak Genel Kurmay Başkanlığı İlmi İstişare Heyeti’ne (ILGE’ye) katıldı.  A. B. D. de Massachusetts Institute of Technology (M.I.T.)’de NATO subayları için açılan Yöneylem Kursuna katıldı ve başarı sertifikası aldı. Linear Programming konusundaTürkiye’de basılan ilk broşürü hazırladı. Teğmen olduğu zaman  İLGE Yöneylem Grubu Başkanı olarak atandı.

Askerlikten sonra  E. İ. E. İdaresi’nde “Ekonomik Etütler Baş Mühendisi” unvanı ile göreve başladı ve ulusal ekonomik sorunlarla ilgilenmek görevinin parçası oldu. Prof Fritz Baade tarafından yazılan ve o yıllarda çok dikkat çeken iki raporu inceledi.  Batı Almanya’nın kalkınmasında çok emeği geçen Ekonomi Bakanı Prof.Dr. Ludwig Erhardt’ın Türkiye’ye ziyareti sırasında kendisine T.C. Hükumeti tarafından sunulan raporu Turgut Özal ve  Ayhan Çilingiroğlu birlikte hazırladılar. Adnan Menderes Hükumeti tarafından On Yıllık Kalkınma Planı yapmak üzere Türkiye’ye davet edilen ve  Baş Danışman olarak görevlendirilen Prof.Jan Tinbergen’in Türk Yardımcısı olarak çalışmaya başladı. Bu çerçevede 1960 yılı başında kadrosu E. İ. E. İdaresi’nde  kalmak koşulu ile Koordinasyon Bakanlığı’nda  Prof.Tinbergen’in Türkiye’de devamlı kalan yardımcısı  Hollandalı Parlementer ve Ekonomist Dr. J.Koopman ile çalışarak “10 Yıllık Kalkınma Planı” için gerekli  bilgilerin toplanmasına katkıda bulunmağa başladı.. O sırada tuttuğu günlük notlar, özellikle görüşme notları bugün de D.P.T. Arşivi’nde saklanmakta olup Türkiye’de 1960'larda planlama faaliyeti hakkında araştırma yapanların yararlandığı önemli müracaat dokümanlarındandır. Prof. Jan Tinbergen’in yardımcısı olarak çalıştığı sırada Siyasal Bilgiler Fakültesi Ekonomi Doçenti Dr. Nejat Bengül’ün ve daha sonra aynı Fakültede asistan olan Dr. Attila Karaosmanoğlu’nun E.İ.E. İdaresi’ne yarı-zamanlı danışman olarak alınmalarını sağlayarak onların uzmanlıklarından da 10 Yıllık Plan çalışmalarında yararlanma olanağını yaratmıştır.

1959 yılında Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu üyeliğine seçilmiş ve Katip Üye olarak görevlendirilmiştir. 27 Mayıs 1960'dan sonra kurulan Bayındırlık ve İmar İskan Komitesi’ne Elektrik Mühendisleri Odası temsilcisi olarak davet edilmiştir.

27 Mayıs 1960 askeri müdahalesinden sonra başlayan ve Devlet Planlama Teşkilatı’nın kurulmasına yol açan çeşitli çalışmalara katılmış ve D.P.T. kurulduğunda uzman olarak çalışmak üzere davet edilmiştir. Önce kadrosu E.İ.E. İdaresi’nde kalarak D.P.T. uzman olarak çalışmaya başlamıştır. Kısa bir  süre sonra Sektör Planları ve Proje Tahlil Şubesi Müdürü olmuştur. O görevde bulunduğu sırada 27 mayıs 1960'dan sonra durdurulan yatırımların hemen başlatılabilmesini sağlamış ve keza yeni finansman olanakları bulmaya gayret etmiştir. Bu çerçevede Dünya Bankası’nın düşük faizli ve çok uzun vadeli kredi verebilmek için kurduğu IDA (International Development Agency) kaynaklarından ilk krediyi Berdan Sulaması için sağlamıştır. Ayrıca Batı Almanya’dan devam eden yatırımlar için 50 milyon DM kredi alınması konusunda fikir geliştirerek tüm çalışmaları yapmıştır. Bu şubede çalıştığı sırada Yalçın Küçük, Cemil Çınar, Tülay Demokan, Birgen Keleş , Hikmet Çetin, Yılmaz Sezek gibi genç ekonomistlerin  yetişmelerinde yardımcı olmuş ve bazılarının amiri olarak görev yapmıştır.. O yıllarda yatırım projeleri hazırlanması sırasında karşılaşılan güçlükleri görerek Sanayi Projeleri, Tarım Projeleri ve Turizm Projeleri için ayrı ayrı ”Proje Hazırlama Rehberleri” hazırlayarak onların broşür halinde bastırılıp dağıtılmasını sağlamıştır. Aynı rehberlerin İngilizcelerini de Mr. Edwin Cohn ile hazırlayarak bastırılmalarını sağlamıştır. Özel İhtisas Komisyonları’ nın kurulmasına önayak olmuş ve öncelikle Enerji Özel İhtisas Komisyonu ve keza Ulaştırma Özel İhtisas komisyonlarını kurdurup her ikisinin de sekreterliğini üstlenmiştir.

Turgut Özal ve Süleyman Demirel’in askerlik hizmetlerini  Devlet Planlama Teşkilatı’nda yapmaları Ayhan Çilingiroğlu sayesinde olmuştur. Meslektaşları mühendislerden Ali Nejat Ölçer, Saim Evizi, Haluk Ceyhan, Cevdet Kösemen, Ünver Eğrikavuk,Tuğrul Öztoygar da Devlet Planlama Teşkilatı’nda askerlik görevlerini yapmışlardır.  Türkiye‘nin  OECD Sanayi Komitesi’ndeki temsilcisi olarak hizmet etmiş ve Paris’ deki bir toplantı dönüşünde Atina’da birkaç gün kalarak Yunanistan’ nın Turizm konusundaki çalışmalarını inceleyerek D.P.T. Müsteşarlığına rapor vermiştir. Keza 1961 yılında Atina’ya yaptığı ziyarette Yunanistan ile ortak Sun’i Gübre Fabrikası kurulabilir mi konusunda da zemin yoklaması yapmıştır.

Devlet Planlama Teşkilatı Koordinasyon Dairesi Başkanlığı’na atanarak Yüksek Planlama Kurulu üyesi olmuş ve Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın ve keza 1962 Yıllık Programı’nın ve İcra Planı’nın hazırlanmasında  katkıda bulunmuştur. Özellikle İktisadi Devlet Teşekküllerinin daha verimli çalışmaları için reorganizasyonu konularındaki çalışmaları yönetmiştir. Kendisine bağlı olan Yayın ve Temsil Şubesi’nin başında bulunan Talat Halman  ile D.P.T. çalışmalarının kamuoyunda tanınması için gayret sarf etmiştir.

1962 yılı sonunda İsmet İnönü Başkanlığındaki Hükumet ile Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın görüşülmesi sırasında çıkan ilke anlaşmazlığı dolayısı ile Devlet Planlama Teşkilatı’ndaki görevinden istifa etmiştir.

1963 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde yarı zamanlı öğretim üyesi olarak elektroteknik dersi hocalığı yapmıştır. Aynı zamanda TPAO’da müşavir ve  İktisadi Devlet teşekkülleri verimliliğini arttırma konusunda Maliye Bakanlığı’na danışmanlık yapmıştır.

1964 yılında Sanayi Kalkınma Geçiş Planı (Plano Fomento Industrial Intercalar) hazırlamakta olan Portekiz uzmanlarını yönetmek üzere İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) uzmanı olarak Lizbon’a gönderilmiştir. Böylece 33 yaşında Portekiz Hükümeti’ne yabancı uzman olarak Lizbon’da Portekizli uzmanları yönetmiştir. O Portekizli uzmanlar zamanla önemli görevler üstlenmişlerdir: Senhor Alexandre vaz Pinto, Ticaret Bakanı olarak görev yapmış  ve Senhor Joao Cravinho, 1974 den sonra Sanayi Bakanı olmuştur.

1965 yılında İsmet İnönü başkanlığındaki Hükumette Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olan Hüdai Oral tarafından o bakanlığa müsteşar olmak için Petrol Dairesi Reisi olarak tayin edilmiş ancak tayin kararnamesi imzalandığı gün İsmet İnönü hükumeti güven oylamasında düşürülmüş ve Suat Hayri Ürgüplü Hükumeti kurulmuştur.

Bu durum üzerine çok kısa süre hizmet ettiği Petrol Dairesi Reisliği’nden istifa ederek Dünya Bankası’nın çok önce yaptığı teklifi kabul etmiş ve Amerika’ya -Washington D.C. ye gitmeye karar vermiştir 29 Mart 1965'de Mediha Uzer ile evlenerek Türkiye’den ayrılmıştır. Mediha Uzer, Atatürk’ün Selanik’ten beri yakın arkadaşı olan Suriye Valiliği, Van Valiliği ve  Erzurum Valiliği, Milletvekillik ve Umumi Müfettişlik yapmış olan Tahsin Uzer’in torunudur. Atatürk , Umumi Müfettiş olan Tahsin Uzer’i Trabzon’da ziyaret etmiş ve vasiyetini Trabzon’da Umumi Müfettişlik Konağında misafir olduğu sırada yazmıştır. Bugün İstanbul’da Şişli’de Atatürk Müzesi olarak bilinen binanın sahibi Tahsin Uzer’in eşi Mediha Uzer idi. Atatürk birçok planını o evde misafir olduğu sırada hazırladığı için o bina Kamu Yönetimi tarafından satın alınarak müze haline getirilmiştir.

Ayhan Çilingiroğlu 1965-1969 yılları arasında Dünya Bankası’nda Sanayi Ekonomisti olarak çalışmış ve o Bankanın uzmanlar heyetleri ile Pakistan, Brezilya, Mısır, Suriye, Irak, Tunus ve Lübnan’da sanayi kalkınma konusunda raporlar yazmıştır. Ayrıca Manufacture of Heavy Electrical Equipment in Developing Countries” adlı kitabı İngilizce, Fransızca ve İspanyolca olarak yayınlanmıştır. 24 Kasım 1966’da kızı Ümit Makbule Çilingiroğlu Washington D.C.de doğmuştur.

1969 yılında C.H.P. nin teklifi üzerine milletvekili genel seçiminde aday olmak üzere Türkiye’ye dönmüştür. Ancak İstanbul listesinde aday gösterilmesi söz konusu olan sıra ile ilgili olarak Parti içimde gelişen farklı yaklaşımlar karşısında seçimlere katılmaktan vazgeçerek.  TÜBİTAK Genel Sekreteri Teknik Yardımcısı olarak görev almış ve aynı zamanda Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde Sanayi Planlaması dersi vermiştir.

Aynı zamanda D.P.T. ye danışman olarak “Yaş Meyve ve Sebze Geliştirme Projesi” ni yöneterek Dünya Bankası’ndan 20 milyon Amerikan doları kredi alınmasını sağlamıştır. Böylece Türkiye’ye ilk Ro-Ro gemileri satın alınabilmiş ve keza TIR filolarının ve soğuk hava zincirinin kurularak çalıştırılmasının temel taşı konulmuştur.

NATO’nun “Modern Toplumun Sorunları Komitesi” toplantılarına Türkiye Cumhuriyeti’ni temsilen katılmış ve hava kirliliği konusunda NATO çerçevesinde çalışma yapılmasını sağlamıştır. Ankara-batı Almanya’nın Frankfurt a.M. ve A.B.D. nin Saint Louis kentlerinin hava kirliğini önleme konusunda ortak çalışma yapmaları gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede A.B.D. den hibe olarak hava kirliliği ölçme cihazları temin edilerek Ankara’da 13 ölçme istasyonu kurulmuştur.

1970 yılında Fas’a giden  Dünya Bankası uzmanlar heyetine  danışman olarak katılmış ve  Fas’da sanayi sektörünü inceleyerek rapor hazırlamıştır. Aynı yıl Portekiz’de de Sanayi Projelerinin değerlendirilmeleri konusunda bir ay O.E.C.D . danışmanı olarak çalışmıştır.

12 Mart 1971'den sonra Başbakan olarak göreve getirilen Prof. Nihat Erim, Ayhan Çilingiroğlu’na önce Devlet Bakanı, sonra Sanayi Bakanı olmasını teklif etmiştir. Sanayi Bakanlığı teklifi üzerine Ayhan Çilingiroğlu, Ticaret Bakanlığı’nın dış ticaret bölümleri dışındaki görevlerinin Sanayi Bakanlığına devredilmesini Başbakan Prof. Dr. Nihat Erim’e önermiş ve bu önerisi kabul edilmiştir. Böylece Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Sanayi ve Ticaret Bakanı olmuştur. Bu bakanlık o yıllarda Ziraat Bankası,  Halk Bankası, İstanbul Emniyet Sandığı, Toprak Mahsulleri Ofisi, Et ve Balık Kurumu, Tariş, Çukobirlik, Trakya Birlik, Marmara Birlik, Tasko Birlik, Fisko Birlik, Antalya Birliği şemsiyesi altındaki tarım satış kooperatiflerinin ve keza tarım kredi kooperatiflerinin gözetiminden sorumlu idi. Tüm Ticaret odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları ve Odalar Birliği keza bu bakanlığın görev alanı içinde idi. Halk Bankası dolayısı ile esnaf kefalet kooperatifleri, esnaf kredi kooperatifleri ve esnaf meslek teşekkülleri de bu bakanlığın ilgi alanı içerisinde idi. Sanayi alanında en büyük iktisadi devlet teşekkülleri olan  Sümerbank, Makine ve Kimya Endüstri kurumu (MKE), Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi, Karabük Demir ve Çelik fabrikaları, Ereğli Demir ve Çelik A.Ş. Çimento Sanayii Anonim Şirketi, Selüloz ve Kâğıt Sanayii (SEKA), Azot Sanayi Anonim Şirketi, Akdeniz Gübre Fabrikası , İskenderun Demir ve Çelik Fabrikası’ dan da bu bakanlık sorumlu idi.

Hükumette olduğu sırada başka bakanlar ilgilenmediği için afyon ekiminin yasaklanması ile ilgili teknik çalışmaları yaparak A.B.D. yetkililerle gerekli pazarlıkları yapmıştır. Afyon ekicilerinin en az on yıllık kayıplarının hibe olarak A.B.D. den sağlanarak çiftçilere verilmesi ve böylece çiftçilerin korunması sağlanmıştır. Ayrıca dokuz yıl kadar önce Birleşmiş Milletler kararları doğrultusunda  T.C. Hükümeti tarafından  imzalanmış fakat T.B.M.M. den geçirilmeyen haşhaş ekiminin müsaadeye tabi olması ile ilgili tasarının T.B.M.M. geçirilmesini sağlayarak daha sonra gelecek hükümetlerin bu konuda önlerinde olabilecek Birleşmiş Milletler engelini ortadan kaldırmıştır. 1971 de yapılan Anayasa değişikliğine özellikle kanun Kuvvetinde Kararname getirilmesi konusundaki maddeye Başbakan’a yazdığı bir muhtıra ila itiraz etmiştir. Milli Güvenlik Kurulu’nun on bir ilde sıkı yönetim ilan edilmesi, ile ilgili hükumete tavsiyesine kabine toplantısında itiraz etmiş en azından sıkı yönetim uygulamalarının  koordinasyonunun sağlanması konusundaki kararının alınmasını sağlamıştır.

11 Kabine arkadaşı ile birinci Prof. Nihat Erim Hükümeti’ndeki Sanayi ve Ticaret Bakanlığı görevinden istifa ederek Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde tam zamanlı Asistan Profesör olarak  Sanayi Planlaması dersi vermeğe başlamıştır. 12 Ocak 1973'de ikinci kızı Duygu Lale Çilingiroğlu, Ankara’da doğmuştur.

1974 yılında OECD tarafından yapılan teklifi kabul ederek İlaç sanayii hammaddelerinde teknoloji transferi konusunda yapılması planlanan uluslararası araştırmayı baş danışman olarak koordine etmek üzere ailesi ile Paris’e gitmiştir. Üç yıl kadar bu projeyi yönetmiş ve “Transfer of Technology in Pharmaceutical Chemicals “ adlı kitabı İngilizce ve Fransızca olarak OECD tarafından yayınlanmıştır. Paris’ de görev yaptığı sırada Madrid/İspanya, Dublin/ İrlanda, Atina/ Yunanistan, Belgrad/Yugoslavya ve İstanbul’da yapılan uluslararası toplantılarda başkan ya da üye olarak görev almıştır.

1975 de yurda dönüşünden sonra yarı zamanlı olarak İş Bankası İştirakler Müşaviri, ve çeşitli  özel sektör firmalarında yönetim kurulu üyesi, yönetim kurulu başkanı ya da danışman olarak çalışmıştır. İstanbul’daki üç büyük inşaat müteahhitlik firmasının talebi üzerine, çeşitli ülkelerde kendi ülkeleri dışında çalışan inşaat ve tesisat müteahhitlerine sağlanan kolaylıkları inceleyerek başka ülkelerin özellikle Güney Kore’nin deneyimlerinden yararlanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Türk Müteahhitler Birliği neler yapmalıdır konusunda kapsamlı bir rapor hazırlamıştır. A.B.D.  Batı Almanya ve Fransa’da müteahhitler ve müşavir mühendisler birlikleri ile doğrudan temas ederek bilgiler toplayarak yazılan bu rapor Türk Müteahhitlerinin yurt dışına açılmalarında Hükümet’in sağlayacağı kolaylıklar konusunda yol gösterici olmuştur.. Dünya’da inşaat firmalarının faaliyetlerini incelemiştir. Bu faaliyetleri sırasında Suudi Arabistan, Kuveyt ve Libya’da inşaat firmalarının faaliyetleri ile ilgili danışmanlık yapmıştır. Türk Müteahhitler Birliği ikinci bir rapor hazırlamasını istemiş ve Ayhan Çilingiroğlu, çeşitli ülkelerdeki ihracat-ithalat bankalarını (Export-Import Banks) inceleyerek Türk İhracat-İthalat bankası ana sözleşmesi taslağını  bu raporun ekinde yazılı olarak sunmuştur. Daha sonra Türk Ex-İm Bankası kurulmuştur Macaristan, Romanya ve Kuveyt inşaat firmaları ile Türk inşaat firmalarının işbirliği olanakları konusunda çalışmalara katılmıştır.

Yurt içindeki danışmanlık çalışmalarına ek olarak Dünya Bankası’na 3 ayrı zamanda Hindistan’da ve çeşitli zamanlarda Afrika’da ( Gana’da ve Liberya’da) , iki ayrı zamanda Yemen’de, iki ayrı zamanda Suriye’de,   Ürdün’de ve Tayland’da danışman olarak sanayileşmeleri konusunda ya da o ülkelerin belli sanayi kollarının gelişmelerini inceleyerek raporlar yazmıştır.

1979 yılı yazında ve 1980 yılı Temmuz ve Ağustos aylarında OECD nin talebi üzerine Paris’ de çalışarak Küçük ve Orta Boy İşlemelerin geliştirilmesi konusunda rapor hazırlamıştır.

Türkiye’de alınan ilk sendikasyon kredisinin müzakeresini yakın zamana kadar  ING Bank’ın başında olan Mr. John Mc. Charty ile yaparak  180 milyon dolarlık kredi sağlamıştır. Suudi Arabistan’da inşaat yapan Türk firmalarının problemleri konusunda o ülkenin  hükumet yetkilileri ile temas etmiş ve bu cümleden olarak birçok Suudi Arabistan bakanını ve bir kere de o zaman Veliaht Prens olan şimdiki Kral Abdullah’ı ziyaret etmiştir. Suudi Arabistan Mahkemeleri’nde danışmanı olduğu firmaların davalarını takip ederek kazanmalarını sağlamıştır.

Ankara’daki faaliyetlerine paralel olarak her on beş günde bir Balıkesir’e giderek kurulma döneminde olan Uludağ Üniversitesi Balıkesir Mühendislik Fakültesi’nde elektroteknik dersleri vermiş ve bu üniversitenin öğretim üyeliğinden 1983 yılında emekli olmuştur.

1980 lı yıllarda yönetim merkezi Viyana’da bulunan Birleşmiş Milletler Sanayi Kalkınma Örgütü için Tanzanya’da ve Kamerun’da çalışmıştır. Tanzanya - İkinci Kalkınma On Yılı raporunu yazmıştır. Keza Doğu Afrika ve Merkezi Afrika Sanayi Finansman çalışmalarını yaparak Viyana’da o konuda rapor hazırlamış ve Yaoundé / Kamerun’da yapılan toplantıda o raporu savunmuştur.

Personel Computer (P.C.) lerin  devlet dairelerinde daha kullanılmaya başlamadığı sırada OECD bir inceleme yapılmasına ve devlet yönetiminde bilgisayar kullanılması konusunda bir rapor hazırlatılmasına karar vermiştir. Bu inceleme için Ayhan Çilingiroğlu OECD danışmanı olarak  İsveç, Danimarka, İtalya, İrlanda Cumhuriyeti ve Kuzey İrlanda’yı ziyaret ederek üst düzey devlet yetkilileri ile görüşmüş ve  rapor hazırlamıştır.

Türk İnşaat firmalarının yurt dışında işlerinin gelişmesine paralel olarak Sovyetler Birliği ile T.C. arasında imzalanan doğal gaz alımı karşılığı inşaat işi de yapabilme çerçevesinde Kutlutaş-Kiska-Entes-Gama-Pet firmalarının ortak olarak kurdukları MİR inşaat ve Ticaret Şirketi’nin İcra Komitesi Başkanı olarak çeşitli zamanlarda Moskova’ya giderek Sovyetler Birliği yetkilileri ile müzakerelerde bulunmuştur. Bu çerçevede hem Helsinki’ye giderek Finlandiya İnşaat firmalarının Sovyetler Birliği pazarı için örgütlenmelerini incelemiş hem de Baku, Yalta, Odesa, Soçi, Mohaçkale, Pitsunda’yı ziyaret etmiştir. KGB İnşaat dairesi başkanı ile Dağıstan’ın başkenti Mohaçkale’ye gitmiş ve Hazar Deniz’inde yüzmüş ve sahilde birlikte votka içmiştir.

T.E.M. Danışmanlık firmasını kurarak Toplu Konut İdaresi (TOKİ), Türk işbirliği ve Kalkınma Ajansı (TIKA) Türkiye Kalkınma Bankası gibi devlet kurumlarına, çeşitli yerli ve yabancı firmalara bu danışmanlık firması ile hizmet vermiştir. Özellikle Erzincan Depremi’nden sonra Dünya Bankası’nda 220 Milyon Dolar tutarında kredinin Toplu Konut İdaresi’ne alınarak Erzincan’da yeniden yapılanmayı sağlamıştır. Bu paradan artan miktar Dinar Depremi sonrasında o yörenin yeniden yapılanmasında kullanılmıştır. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra bağımsızlığına kavuşan Azerbaycan, Türkmenistan, Kırgızıstan, Kazakistan ve Özbekistan’da çeşitli teknik yardım projelerinin hayata geçirilmesini sağlamıştır. Bu cümleden olarak bu ülkelerde TİKA Ofisi adı altında teşkilatlanmanın tohumlarını atarak ikili anlaşma taslağını hazırlayarak ilk defa Türkmenistan’ da imzalanmasının gerçekleşmesinde önemli katkıda bulunmuştur. Benzer şekilde Kiev’de Ukrayna hükümeti ile çalışarak teknik yardım sağlama ilkelerinin geliştirilmesine katkıda bulunmuştur.

TEM Danışmanlık Şirketini devrederek Ege Grup adındaki sağlık sektöründe çalışan bir firmaya danışmanlık yapmış ve tamamen emekli hayatına geçmiştir. Son yıllarda Danimarka’da Kpenhag’da altı ay, A.B.D. de Princeton N.J.’de bir yıl, gene A.B.D. de Madison N.J. sekiz ay, İtalya’da Milano’da altı ay, İsviçre’de Zürichte aralıklı olarak on ay kalarak Türkiye’ye dışardan bakmaktadır.

Hiçbir siyasi partiye üye olmamıştır. Üniversite öğrencisi iken talebe teşekküllerine üye olmuştur. Daha sonra Elektrik Mühendisleri Odası, Anadolu Kulübü, Türkiye Parlamenterler Birliği dışında hiçbir dernek ya da sivil toplum örgütüne üye değildir. Yurt dışında  Dünya Bankası’ndan emekli olanların kurduğu 1818 H Society’ye üyedir.

Eserleri

• Plânlı Kalkınma Serüveni
• 1960'larda Türkiye'de Plânlama Deneyimi

Kaynakça

Siyasi görevi
Önce gelen: Mehmet Selahattin Kılıç	Türkiye Sanayi Bakanı 26 Mart 1971 - 11 Aralık 1971	Sonra gelen: Ali Mesut Erez