Büyükçit, Torul
| Büyükçit | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Gümüşhane |
| İlçe | Torul |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 273 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0456 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 29810 |
| İnternet sitesi: | |
Büyükçit, Gümüşhane ilinin Torul ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Köyün eski ismi "Çite" veya Çitikebir'dir.4 mahalleden oluşur.Mahalleleri Girefli,Orta Mahalle,Halilli ve Makrel (Emirler) Mahalleleri'dir. KöydeGumera adlı bir Rum manastırının yıkıntısı yerlmaktadır.Ormanlık alan sınırları içinde adına Meryemana ya da Panagia denilen manastır,905-906 yılları arsında yapılmış.1100 yıllık bir yapıdır.Devletin zamanında sahip çıkamaması-halkın yoksulluğu ve cehaletinin getirdiği tahribatlarla yok olmak aşamasındadır.
Köy Türk Rus Savaşının yaşandığı bir alandır.Kankana yaylasında yüzlerce askerimiz şehit olmuştur.Yayla o yıllarda ormanlık iken,bir Türk baskınına uğramamak için Ruslar tarafından kesilmiş ve yakılmıştır.22-temmuz-1916 daTorul ve Gümüşhane Ruslar tarafından işgal edildi.Hemen iki gün sonra Rumların yardımı ile Kankanadaki Türk birliğini kuşattı ve çok zayiat verdirdiler.Türkler Avliyana ve Canboğul tepelerine kadar çekildi.Ağustos ortasında Ruslara bir baskın yapmaya geldiler. Gine Rumlar haber verdi. Birliklerimiz Makrel deresi boyuncs çok zayiat verdi.Ruslar bu olaydan sonra başka baskınlara uğramamak için Kankana nın Makrele bakan yüzündeki ormanı Makrellilere kestirip,Kerestelerini de fidigar daki maden ocağına taşıttılar. Kadınları esir olarak çalıştırdılar.Gireflide Muhtar İhsan Demirel lerin evi Alay komutanının evi olarak,Mehmet Efendinin evi de revir olarak kullanıldı.Aralık 1917 de ateşkes yapıldı.Ocak 1918 de de anlaşma yapıldı.Ruslar ağırlıklarının bazısını gömdü. Bazısını da Kanoslı Mahallesinde yaktı.(Gireflinin alt kısmı)İki gün Türklerin sokağa çıkmasını yasakladılarç Pencereleri bile perdelettiler.Sonra çekildiler.Peşlerinden iki hafta sonra Ermeni çete Takibi Yapan ;Topal Osman Çetesinden, iki manga köye geldi. Oradan Gümüşhaneye kadar köyleri aradılar.1924 te Rumlar Mübadele edilerek Yunanistana gönderildi. Giderken ağladı, afedilmeyi beklediler. Ancak yüzlerine bakılmadı. Ruslarla yaptıkları işbirliği unutulmadı.1479 Torulun fethinden 7 yıl sonra yapılan osmanlı tapu kayıtlarında Çit adı türkçe olarak görülüyor.Ayrıca Uluköy ,Kürtün,Beşkilise,Rum Köylerinden de Erikli Emrük ve Etgönü köy adlarının türkçe olduğu görülüyor.Bu köylerdeki hıristiyanların uzun yıllar Pontus propagandası ile Hıristiyan olmuş Türkler oldukları zannediliyor.Nitekim, mübadelede birçok Rum (Biz Türküz,Bizi göndermeyin) diye kaymakamlığın önünüde ağlamış.Köyün ilkokulu 3 yıllık olarak 1903 te açıldı.Camisi toruldaki en eskilerden biridir. Tarihi bilinmiyor.Cami Molla BEKİR OĞULLARI, MİNARE İSE Kazoğulları tarafından yaptırılmış.
Kültür
Köyün gelenek, görenek ve yemekleriSİRON, ERİŞTE, ÇIT ÇORBASI,DİRİMA (Lokma ekmekler kaynar suyla ıslatılır.Üzerine eritilmiş tereyağ ya da et suyu-Paça suyu gibi şeyler dökülerek yenir)ve köyü bu kadar küçümsemeye gerek yoktur:))çoğu tür yemek yapılabilir
Coğrafya
Gümüşhane iline 36 km, Torul ilçesine 12 km uzaklıktadır.Köyün doğusundaki gelincik taşları,kuzeyindeki Filer Kanyonu,Makreldeki Papavera Kilisesi,ile batısındaki Kankana Yaylasında Rus Savaşından kalan Mevziler-korunması ve görülmesi gereken değerlerdir.
İklim
Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir. Bu iklime geçiş iklimi denir.Ne sahiller gibi çok nemli ,ne de İç Anadolu gibi çok sert ve kurak değildir.İç kısımlardan daha dengelidir.Yüksekliği nedeniyle insana en çok rahatlık hissettiren bir havası vardır.Diğer köyler de böyledir.Hastalar ve yaşlılar için hele veremliler için en ideal iklimlerden biridir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 273 |
| 1997 | 251 |
Yıllar geçtikçe köyden kentlere ramazan özel,nüfusun giderek azalması kaçınılmaz bir sonuç olacaktır.Zaten şu anda da köyün sakinlerinde yaşlılar ön planı almaktadır.Var olan nüfus kış aylarında kentlere gitmektedir.Ayı ve yabani diğer hayvanlar köyün içinde dolaşabilmektedir.Tilki,sansar gibileri daha şimdiden evlere girip yuva yapmış durumdadırlar.Tarlalar dikençalı ve ağaçlarla kullanılmaz hale gelmiştir.Ahır ve samanlıklar tamamen çökmüştür.Çatıların koruduğu evler biraz daha dayanacaktır.Kim bilir kaç yıllar sonra,kalkınan torunlarımız yeniden köylere yazlık için geri dönerler.
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Keşke tarım ve hayvancılık öldürülmese de,köyler onlara dayalı, ancak daha müreffeh ve mutlu olarak yaşayabilseydi.Şu anda yaşayanların asıl geçim kaynağı emekli ve sigorta gelirleri dir.Arada hayvancılık yapanların daha ne kadar bunu yapacakları,dayanabilecekleri belli değildir.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamaktadır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Dış bağlantılar
| ||||||||||