Babaeski

Koordinatlar: 41°26′0″K 27°6′0″B / 41.433333°K 27.1°B / 41.433333; -27.1

Babaeski
—  İlçe  —
Türkiye'de bulunduğu yer
Kırklareli Siyasi Haritası
Koordinatlar: 41°26′0″K 27°6′0″B / 41.433333°K 27.1°B / 41.433333; -27.1
Ülke Türkiye
İl Kırklareli
Coğrafi bölge Marmara Bölgesi
Yönetim
 - Kaymakam Tarkan Keskin
 - Belediye başkanı Abdullah Hacı (CHP)
Yüzölçümü [1]
 - Toplam 652 km2 (251,7 mi2)
Rakım [2] 70 m (230 ft)
Nüfus (2015)[3]
 - Toplam 47,851
 - Kır 19,855
 - Şehir 27,996
Zaman dilimi UDAZD (+3)
Posta kodu 39200
İl alan kodu 288
İl plaka kodu 39
İnternet sitesi: Babaeski Belediyesi

Babaeski, Kırklareli'nin ilçesidir.

Babaeski Marmara Bölgesi'nin Trakya kesiminde, Kırklareli'ye bağlı bir ilçedir. Kuzeyinde Merkez ilçe, doğusunda Lüleburgaz, güneybatısında Pehlivanköy, güneyinde Tekirdağ, batısında da Edirne bulunmaktadır. Küçük bir şehir yerleşmesidir. Tarım ve sanayi başlıca geçim kaynağıdır. İlçe toprakları Ergene Ovası'nda olup, yüksek alanlar ve dağlar yok denilecek kadar azdır. İlçenin kuzeyini yükseklikleri 150 m'yi geçmeyen Yıldız Dağlarının uzantıları engebelendirmektedir. Bunlar Babaeski'nin başlıca yükseltileridir. Ergene Ovası, Ergene Nehri'nin suladığı oldukça geniş bir düzlüktür. Ayrıca yükseklikleri 50–150 m arasında değişen irili ufaklı ovalar bulunmaktadır. Bütün bu ovalar ilçenin tarım alanlarını oluşturmaktadır. İlçe topraklarını Ergene Nehri'nin bir bölümü sulamaktadır. Bunun dışında Kavak Deresi (Cürtlen Dere) ile Şeytan deresi de bulunmaktadır.

Köken bilimi

Babaeski ismi yörede bulunan Baba Kavağı ağacından gelmiştir. Eski Osmanlıda Babaeski civarındaki kavak/kayın ağacından yapılan oklar ve yaylar çok meşhurdu. Saltukname'de Babaeski'den ve bu yörede yetişen Baba Kavağından bahsedilir. Ağaç dikmek Türklerde çok eskiden beri var olan kutsal bir gelenektir. Yakutlar'da gençlerin, şaman olmaya niyetlenince hemen bir ağaç diktiklerini ve bu ağaç büyüdükçe rütbelerinin arttığını belirtmektedir.

Saltukname'de, Sarı Saltuk'un diktiği kavak ağacı 10 kişinin kucaklayamayacağı kadar büyüktür. Buna "Baba Kavağı" denilmektedir Babaeski'de bulunan ve Baba Kavağı denilen bu ağacın kayın ağacı olduğu da söylenmektedir. Eski Türkler'de okların kayın ağacından yapıldığı bilinir. Adil Sultan Destanı'nda Babaeski'nin okları, Edirne'nin yayları ile meşhur olduğu ifade edilmektedir. Saltukname'de adı geçen Baba Kavağı denilen kayın ağacı ile Babaeski'nin meşhur okları arasında efsanevi bir münasebet vardır.

Tarih

MÖ 5. yüzyıl ortalarında burada kurulan Trakların Odrys kolunun kurduğu devletini Makedonya Kralı II. Phillip yıkmış, bunu Bithynia Krallığının egemenliği izlenmiştir. MÖ 46'da Roma İmparatoru Cladius Trakya ile birlikte Kırklareli yöresine de hakim olmuşlardır.

Milattan sonra

Bizans İmparatoru I. Anastasios'un (491-518) yaptırdığı Marmara'dan Karadeniz'e kadar uzanan büyük liman suru Babaeski'nin yakınında geçmekte idi. I. Justinianos (527-533) bu surları onarmış, ancak bunlar sürekli saldırılara uğradığından günümüze ulaşamamıştır. Bu iki Bizans imparatorunun üzerinde özenle durduğu surların yapımındaki amaç, Balkanlardan gelecek akınlara karşı İstanbul'u korumaktı.

Bizanslılar zamanında adı Boulgarophygon (Βουλγαρόφυγον) olan Babaeski'de bu dönemde karışıklıklar ve ayaklanmalar olmuş; 1047 yılında Leon Tornikios'un liderliğindeki isyancıların eline geçmişse de İmparator IX. Konstantin Monomakos tarafından geri alınmıştır.

Amucalar

Ertuğrul Gazi'nin üç oğlu vardı. En büyük oğlu Savcı Bey genç yaşta şehit olduğu için beylik, diğer oğulları Gündüz Alp ve Osman Bey tarafından sürdürülmüştür. Ertuğrul Gazi yaşlanınca Kayı Boyunun başına Gündüz Alp'i geçirdi. Bir süre sonra da vefat etti. Ertuğrul Gazi ölmeden önce rüyasında, küçük oğlu Osman'a çok büyük bir devlet nasip olacağını görmüş, bu yüzden beyliğin başına onun geçmesini vasiyet etmişti. Osman Gazi büyüdüğü zaman Gündüz Alp, babasının vasiyetine uyarak beyliği kardeşine devretti. Böylelikle Kayı Boyunun liderliği Osman Gazi'nin soyuna geçmiş oldu. Gündüz Alp'in soyundan gelenlere halk arasında "Amucalar" denmeye başladı. Amucalar, komutan ve idareci olarak devlet hizmetine uzun yıllar devam ettiler. Örneğin Gündüz Alp'in oğullarından Aydoğdu Bey, Bizans'la yapılan Koyunhisar Savaşı'nda Osmanlı birliklerine komuta ederken şehit düşmüştür.

Osmanlı Devleti Kuruluş Döneminde, Türkmenlere büyük önem vermiş, önemli mevkilere onları atamışlardır. Yükselme Döneminde ise bu uygulama kalkmış ve devşirmeler değer kazanmıştır. Osmanlılar, Türkmenlerin iktidarı ele geçirip kendilerini ortadan kaldırmasından çekindikleri için onları yönetimden uzaklaştırmışlardır. Amucalar da bu yeni politikadan zarar gördüler. Amucalar, zaman içinde çoğalıp kabile haline gelmişler ve güçlenmişlerdi. Ertuğrul Gazi soyundan geldikleri için Devlet üzerinde hak iddia edebilirlerdi. bu yüzden Balkanlara sürülüp yerleştirildiler. Kabilenin bir kısmının da önce Sivas’a daha sonra Kars dolaylarına yerleştiği sanılıyor.

Kabilenin Trakya’ya geliş tarihi kesin olarak bulunamamıştır. Amuca köylerinden Malkoçlar’ın 1491 yılı kaydı olması, bu konuda dikkat çekmektedir. Amucalar Trakya'da ilk olarak Yıldız Dağları'nın eteklerinde Keşirlik bölgesinde on tane köy kurdular. Bu köyler; Ahmetler, Karaabalar, Ahlatlı, Topçular, Malkoçlar, Kocatarla, Börklüce, Dikence, Gaybılar ve Gündüzler'dir. (93 Harbi'nden sonra Keşirlik Bölgesinin bir kısmı Bulgaristan'da kalmıştır. Türkiye'de kalan kısmının adı daha sonra Kofçaz olarak değiştirilmiştir.)

İlk kurulan on köyden sonra Amucalar, nüfusları çoğaldıkça Burgaz ve Stara Zagora bölgeleri başta olmak üzere Bulgaristan'ın doğu kesiminde yayıldılar ve 93 Harbi’ne kadar (22.6.1877–31.1.1878) 33 köy kurdular ve bunlara yakın şehirlere yerleştiler. Osmanlı-Rus savaşı sonrasında, sınırlar belli olmaya başladığında Amucaların bir kısmı Bulgaristan’da kalmıştır. Sınır sadece Bulgaristan ile Osmanlı devletini değil, Amucaları da ayıran sınır olmuştur. Böylece, akrabalıklar kaybolmuş, aileler parçalanmıştır. Ekonomik sıkıntılar baş göstermiş, mal ve can kayıpları olmuş, pek çok değerler yok olmuştur.

Bulgaristan'da kalan Amucalar'ın büyük bir kısmı ise Bulgar egemenliği altında yaşamaya razı olmayıp 1878'den itibaren yeni çizilen Osmanlı sınırlarının içine göç etmeye başladılar. Gelenlerin çoğu Kırklareli'de yeni köyler kurdular. Tekirdağ, Balıkesir ve Eskişehir'de de az sayıda köyler kurdular. Bir kısmı da İstanbul'a yerleşti.

Osmanlı

Babaeski yöresi, Sultan I. Murat döneminde Balaban Bey tarafından 1359'da Osmanlı topraklarına katılmıştır. Bizans döneminde Bulgaraphygon ismi Fatih Sultan Mehmet'in burayı ziyaretinden sonra, yöreyi yeniden düzenleyen Ahi Baba’dan ötürü Babaeski olarak değiştirilmiştir.

Babaeski adını alması ise, Fatih Sultan Mehmet’e dayandırılmaktadır. Bir söylentiye göre Fatih Sultan Mehmet İstanbul'un fethi için Edirne’den yola çıkıp buraya geldiğinde, Eski Cami önünde gördüğü yaşlı bir tamirciye beldenin ne zaman kurulduğunu sormuş ve aldığı yanıt, “Eskidir, eski,” olmuştur. Padişah, yaşlı adamın kendi yaşını sorduğunda da yine, “Baba, eski,” yanıtını alır. Bunun üzerine beldenin adı "Babaeski" olarak anılmaya başlanmıştır. Cumhuriyet döneminde de bu isim kullanılmaya devam etmiştir.

Evliya Çelebi, Seyahatnamesinde Babaeski'deki mimari eserlerle ilgili şöyle nakletmişdir: {{quote|Şehrin doğu girişinde ve su kenarindaki Ali Paşa Camii, medrese, imaret, han ve dükkanların hepsi Semiz Ali Paşa tarafından yaptırılmıştır. Bunlardan başka, yedi mescid, yedi çocuk mektebi, yedi han, yüz kadar dükkan, bir aşevi, bir hamam, üç adet tekke ve çarşı içinde hayat suyu akan bir çesmesi vardır. Ayrıca Saltuk Baba ziyaret yeri ve Şeyh Mahmud Şühüdi Türbesi buradadır.[4]

Ayrıca Babaeski'nin Pehlivanköyü yolu üzerinde Mutlu Köyü'nde Bolca Nine'nin kabri bulunur. Rivayet olunurki 15. yy.'da Fatih Sultan Mehmet Edirne'ye giderken askerleriyle birlikte Mutlu Köy'de konaklamış. Bu konaklama esnasında bir yemek kazanından o kadar çok kişiyi doyurabilen hatun kişi askerleri hayrete düşürmüş. Askerler yemeğin yetmeyeceğini söylemesi üzerine, nine, "Yeyin evlatlarım bolca bolca yeyin," demiş ve yemek hepsine yetmiş ve artmış. Bu hikmetli olay padişaha anlatılınca Fatih Sultan Mehmet yaşlı ninenin elini öper, "Senin adın Bolca Nine olsun," der. O zamandan beri bu kişinin adı Bolca Nine olarak kalmıştır.[5] Diğer bir rivayete göre, bu yaşlı nine padişaha, "Atalarınızın kazıkları mola yerinde kalsın," der. Bu isteği kabul edilir, sabah olup kalkıldığında kazıkların yeşerdiği fark edilir ve Bolca Nine'nin ermiş olduğuna hükmedililmişdir.

İdari yapısı

Kırklareli İli'nin ilk belediyesi Babaeski'dir. 1854 yılında belediye olmuştur. Şu an 136 çalışanı bulunmaktadır. 2009 yılı bütçesi 13.500.000 TL’dir. Belediye Başkanı Abdullah Hacı’dır.

19. yüzyılda Edirne vilayeti Kırkkilise (Kırklareli) sancağına bağlı bir kaza merkezi idi.

Babaeski 1912 yılında Bulgarların, 1919'da da Yunanların işgaline uğramıştır. Kurtuluş Savaşı sırasında Türk askeri kuvvetlerinin toplanma yerlerinden olan Babaeski'de "Trakya Paşaeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti" kurulmuştur. Kurtuluş Savaşı sırasında 9 Kasım 1922'de işgalden kurtarılmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra, 1924'te Kırklareli'ne bağlı ilçe konumuna getirilmiştir.

Yüzölçümü ve nüfus

İl Merkezine 37 km uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 652 km²dir. Dokuz mahallesi; Alpullu, Büyük Mandıra, Karahalil, Sinanlı olmak üzere dört beldesi, 31 köyü vardır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1965[6] 48.458 13.879 34.579
1970[7] 47.575 14.654 32.921
1975[8] 49.536 17.090 32.446
1980[9] 51.600 18.145 33.455
1985[10] 53.475 20.291 33.184
2000[11] 53.655 25.559 28.096
2007[12] 51.815 27.631 24.184
2008[13] 51.780 28.200 23.580
2009[14] 50.131 27.191 22.940
2010[15] 50.041 27.712 22.329
2011[16] 51.249 29.342 21.907
2012[17] 50.559 29.329 21.230
2013[18] 49.992 28.472 21.520
2014[19] 49.121 28.264 20.857
2015[20] 47.851 27.996 19.855

İlçede 31 köy, 1'i ilçe merkezi 4'ü belde olmak üzere 5 belediye,toplam 36 yerleşim merkezi, belediye sınırları içinde de 23 mahallesi bulunmaktadır.

Babaeski merkezde 9 mahalle vardır
  1. Gazi Kemal Mahallesi
  2. Kurtuluş Mahallesi
  3. Hacı Hasan Mahallesi
  4. Fevzi Çakmak Mahallesi
  5. Dindoğru Mahallesi
  6. Atatürk Mahallesi
  7. Hamidiye Mahallesi
  8. Cumhuriyet Mahallesi
  9. Gazi Osman Paşa Mahallesi

İlçe ekonomisi

Babaeski'nin ekonomisi tarım,hayvancılık ve sanayi faaliyetlerine dayalıdır.İlçede genellikle karpuz.ayçiçeği,buğday,kanola gibi tarım ürünleri yetişir.Merkez dışında büyükbaş ve küçükbaş hayvan besiciliği yapılır.Özellikle unlu mamuller ve öğütülmüş tahıl ürünlerini içeren imalatlar dışında, “süthane işletmeciliği ve peynir imalatı”, “çiftlik hayvanları için hazır yem imalatı”, rafine sıvı ve katı yağların imalatı yapılmaktadır. Bunlar dışında mobilya imalatı da yapılıyor. Birçok fabrika kurulmuştur. Bunlardan en önemlileri: Çölgeçen, TEM Mobilya, Bahçıvan Gıda, Türkiye'nin ilk şeker fabrikası Alpullu Şeker Fabrikası, vs. Ayrıca 38 sanayi tesisi mevcuttur.

Babaeski Tarım Festivali

1971 yılında o günün Belediye Başkanı Gündüz ONAT'in girişimleriyle belediyenin önderliğinde ilçede bulunan; tarım ve eğitim kuruluşları, dernek, oda, basın organları, sanayici ve esnaf temsilcilerinin katılımları ile gerçekleşen çalışmalar sonunda; belediyenin himayesinde "Karpuz Festivali" adı altında yapılması kararlaştırılan organizasyon daha sonraları 'Tarım Festivali' adını almıştır 40 yıldır aralıksız yapıla gelmektedir. Festival sayesinde, ilçeden Avrupa'ya ilk kez karpuz ihracı yapılmıştır.İlçe nüfusu festival için gelen yerli ve yabancı turistlerle birlikte oldukça artmaktadır.

Tarihî eserler

İlçede günümüze gelebilen tarihî eserler arasında höyük ve tümülüsler vardır.

Eğitim

Merkezde 7 tane ilköğretim okulu bulunuyor,
  1. Fatih İlköğretim Okulu
  2. Atatürk İlköğretim Okulu
  3. Cumhuriyet İlköğretim Okulu
  4. Gazi Osman Paşa İlköğretim Okulu
  5. Plevne İlköğretim Okulu
  6. Babaeski İlköğretim Okulu
  7. Fevzi Çakmak İlköğretim Okulu(Kapandı)

İlçe genelinde 21 ilköğretim okulu bulunuyor.

Merkezde 5 lise bulunuyor,
  1. Babaeski Anadolu Lisesi(BAL)
  2. Babaeski İMKB Çok Programlı Lisesi
  3. Babaeski Atatürk Anadolu Lisesi
  4. Babaeski Kız Meslek Lisesi
  5. Babaeski Gazi Teknik ve Anadolu Meslek Lisesi
Merkez dışında,
  1. Alpullu Çok Programlı Lisesi(Kapandı)
  2. Büyük Mandıra Lisesi

Babaeski Mesleki Eğitim Merkezi

Kurumda Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında yer alan 153 meslek dalında Kalfalık-Ustalık eğitimleri yapılmaktadır. Ayrıca Kalfalık Ustalık sınavları ve Usta Öğreticilik Kursları i,çin de kurumumuz Tam Gün-Tam Yıl kapsamında faaliyetlerine devam etmektedir.Babaeski Mesleki Eğitim Merkezi'nin web sitesi ( BABAESKİ MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ ) Mesleki Eğitim, Çıraklık,Kalfalık,Ustalık,Usta Öğreticilik ile ilgili detaylı bilgilerin bulunabileceği bir kaynakça özelliği taşımaktadır.

İlçe merkezinde 1 tane yüksek okul bulunuyor: Babaeski Meslek Yüksek Okulu Babaeski Meslek Yüksek Okulu Bünyesinde ; 1.İşletme Yönetimi 2.Bankacılık ve Sigortacılık 3.Büro Yönetimi ve Sekreterlik 4.Dış Ticaret

Sağlık Hizmetleri

  1. Babaeski Devlet Hastanesi
  2. 1 no'lu merkez sağlık ocağı
  3. 2. no'lu sağlık ocağı
  4. 3. no'lu sağlık ocağı
  5. 4 no'lu sağlık ocağı
  6. Verem Savaş Dispanseri
  7. Alpullu sağlık ocağı
  8. Büyük Mandıra sağlık ocağı
  9. Karahalil sağlık ocağı
  10. Taşağıl sağlık ocağı
  11. Sinanlı sağlık ocağı

Medya Kuruluşları

Gazeteler:

  1. Babaeski Söz Gazetesi
  2. Babaeski Gündem Gazetesi
  3. Çağdaş Babaeski Gazetesi
  4. Babaeski Esnaf Ve Sanatkarın Sesi Bülteni
  5. Gelişim Bülteni
  6. Yeni Haber Gazetesi

Radyolar:

  1. Soylu FM
  2. Melodi FM
  3. Gold FM

Askeri Birimler

Kışlalar

  1. 1. Zırhlı Tugay Komutanlığı - General Ali Fuat Cebesoy Kışlası
  2. 1. Zırhlı Tugay Komutanlığı - İldeniz Kışlası
  3. 1. Zırhlı Tugay Komutanlığı - Özden Kışlası

Kaynakça

  1. ↑ http://babaeski.meb.gov.tr/www/babaeski/icerik/36
  2. ↑ http://www.yerelnet.org.tr/ilceler/ilce_belediye_koordinat.php?ilceid=19877
  3. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFD5cXwJ. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  4. ↑ BABAESKİ'NİN KISA TARİHÇESİ
  5. ↑ BOLCA NİNE TÜRBESİ
  6. ↑ "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BsprIGrr. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. ↑ "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtnbVCCH. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. ↑ "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtqCsbrX. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. ↑ "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtujRj4r. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. ↑ "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btwnmsy0. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. ↑ "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0ZoCcK. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. ↑ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu22WlXy. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. ↑ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3qxIV8. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. ↑ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuD4QS8A. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. ↑ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuFfflF6. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. ↑ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGxi28h. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. ↑ "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxmQpcE. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  18. ↑ "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUypXSg. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  19. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFD5cXwJ. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  20. ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.

Dış bağlantılar

Babaeski belde ve köyleri
Beldeler
Köyler
Kırklareli'nin ilçeleri
İl merkezi
Bağlı ilçeler
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/11/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.