Barsgan
Koordinatlar: 42°9′22″K 77°36′14″D / 42.15611°K 77.60389°D
| Barsgan Барскоон |
|
| — kasaba — | |
 |
|
| Ülke |  Kırgızistan |
|---|---|
| İller | Issık-Göl İli |
| Rakım | 1.753 m (5.751 ft) |
| Zaman dilimi | +5 () |
| - Yaz (YSU) | UTC () |
Barskon, Barskoon veya Barskaun, eski adı Barsgan, Barskhan ya da Barsqan (Arapça: يرسغان; Rusça: Барскон; Kırgızca: Барскоон) bugünkü Kırgızistan'nın Issık-Göl İli sınırları içinde Issık Gölünün güney kıyısında küçük bir kasaba'dır.
İsim kökeni
Divân-ı Lügati't-Türk'de; "يرسغان Barsgan" "Afrasyab’ın oğlunun adıdır. Barsgan şehrini bu yaptırmıştır. Bu şehir Mahmud'un babasının şehridir. Bir takımları şöyle söylerler: Uygur Hakanının Barsgan adında bir at bakıcısı varmış. Havası güzel olduğu için atları burada yetiştirirmiş. Sonra Barsgan adı buraya ad olarak verilmiş."[1] şeklinde tanımlanır.
Konumu
Barsgan denizden 1753 metre yükseklikte konumlanır. Eski kervan yolu üzerinde bulunan Barsgan, kervanların buradan doğuya (Çine) ve güneye (Hindistana) geçtikleri bölgede bulunan harabe kervansaray'dan anlaşılır.
Barsgan'ın güneyinden Barsgan vadisinden geçen (A364) karayolu İpek yolu güzergahının birisinden olan bu tarihi yol Bedel Geçiti (Divân-ı Lügati't-Türk'te; Badal art: Uç ile Barsgan arasında sarp bir yer şeklinde tanımladığı.)[2] üzerinden (4284 m) Çine ulaşır.
Tarih
Diğer verilen isimler: Barskoon, Barskon ve Barskaun.[3]
Kaşgarlı Mahmud'un babası, Hüseyin Čaghrī[4] Téğin 1056 - 1057 yıllarından önce Barsgan emiri Arslan ilig idi[5].
Ayrıca Kaşgarlı, bu dörtlükte;
- Kuş yawuzı sagzıgan,
- yıgaç yawuzı azgan,
- Yer yawuzı kazgan,
- budun yawuzı Barsgan[6]
"Kuşun kötüsü saksağan, ağacın kötüsü kuşburnu (yaban gülü), Yerin kötüsü bataklıklı olan yer, halkın kötüsü Barsgan’lılardır." Barsganı böyle tanımlar.
Tamim bin Bahr al-Muttawwi;
"Kervanla yukarı Nūshajān (Baskhan) ve al-Shash (Taşkent) arasında Tarāz üzeri mesafe kırk (marhala) uzaklıktadır, fakat at sırtında ('alā dābba) yolculuk bir ay sürer."
30 Temmuz 1916 yılında Urkun isyanında söylendiğine göre Rus güçlerinden kaçıp Bedel Geçiti üzerinden Çin'e geçmek isteyen 100,000 Kırgız ölmüştür[7]. Rus kaynakları ise isyanda, 3,000 insanın yaşamlarını yitirdiklerini iddia ederler[8].
Doğal yapısı
Dağlar
- It-Tiş dağı (27.9 km)
- Maydadır dağları (11.5 km)
- Uzun-Gır dağları(16 km)
Akarsular
- Barskaun (5.5 km)
- Çon-Dzhargılçak (5.9 km)
- Tayralçan (6.1 km)
- Sarı-Bulak (9.2 km)
- Dzhargılçak (10.1 km)
- Çegedek (11.5 km)
- Kırga (15.6 km)
Geçitler
Dağ geçitleri
- Barskon (34.4 km)
- Dungrume (34.8 km)
- Tosor (35.9 km)
- Rodnik Al'ça-Bulak (25.3 km)
Notlar
- ↑ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt III, sayfa 417-418.
- ↑ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 392.
- ↑ Barskoon, Kyrgyzstan Page (İngilizce)
- ↑ "çagrı: (جغرى) doğan kuşu; çakır kuşu." Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 421, Cilt II, sayfa 343 ve Cilt III, sayfa 332.
- ↑ Central Asia Reader: The Rediscovery of History By H. B. Paksoy, sayfa 79. (İngilizce)
- ↑ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 135.
- ↑ Bruce Pannier, Kyrgyzstan: Victims Of 1916 'Urkun' Tragedy Commemorated (İngilizce)
- ↑ Krugosvet Encyclopaedia. Article on Sturmer (Rusça)