Min Dît

Min Dît
Yönetmen Miraz Bezar
Yapımcı Miraz Bezar
Fatih Akın
Senarist Miraz Bezar
Hikâye Miraz Bezar
Evrim Alataş
Oyuncular Hakan Karsak
Şenay Orak
Muhammed Al
Hasan Karsak
Suzan İlir
Berîvan Ayaz
Fahriye Çelik
Alişan Önlü
Müzik Mustafa Biber
Görüntü yönetmeni Isabelle Casez
Sanat yönetmeni Pınar Soydinç
Türü Drama
Çıkış tarih(ler)i 18 Eylül 2009 (2009-09-18) (San Sebastián)
15 Ekim 2009 (2009-10-15) (Altın Portakal)
2 Nisan 2010 (2010-04-02) (Türkiye geneli)
Süre 102 dakika
Ülke  Almanya Türkiye
Dil Kürtçe
Türkçe
Hasılat 158.557,00 TL

Min Dît, (Türkçe: Ben Gördüm) 2009 yapımı sinema filmi. Türkiye'de 2 Nisan 2010 tarihinde vizyona giren filmin öyküsünü Evrim Alataş ile Miraz Bezar yazdı; Senaryo ve yönetmenliğini ise Miraz Bezar üstlendi. Diyarbakır'da çekilen Min Dît, çatışmalı dönemde anne ve babalarını kaybeden iki çocuğun hikâyesini anlatmaktadır.

Kürtçe çekilen ve Türkçe altyazı ile verilen ilk film olma özelliğini taşıyan Min Dît'in prodüksiyonu Bezar Film & Corazón International tarafından yapıldı ve katıldığı birçok festivalden, birçok ödül kazandı. Ayrıca Altın Portakal Film Festivali'nde ödül için yarışan ilk Kürtçe film oldu.[1]

Prodüksiyon

Ankara'da doğan ve dokuz yaşından sonra Almanya'da büyüyen filmin yönetmeni Miraz Bezar, çatışma döneminde bölgede yaşananları konu alan bir film yapmak istedi.[2] Bezar, Min Dît'i çekmek için yaşadığı Almanya'dan Diyarbakır'a geldi. Dayısının eşi olan Evrim Alataş ile beraber filmin öyküsünü oturup konuştu ve bunu, "Ben bir şey anlatıyordum, o bir şey anlatıyordu, böylece konuları bağlıyorduk" diyerek açıkladı.[3] Min Dît'e başlarken önemli iki unsur vardı: birincisi dilin Kürtçe olması, ikincisi de bu ülkede yaşanan faili meçhul cinayetleri gösterip anlatmaktı.[4] Ayrıca Bezar'ın 2006'da[5] Diyarbakır sokaklarında on çocuğun öldürüldüğü olaylara tanık olmasıyla filmin hikâyesini çocukların gözünden anlatmaya karar verildi böylece film, anne babası Diyarbakır-Batman yolunda, JİTEM subaylarınca öldürülen 10 yaşındaki Gülistan (Şenay Orak) ve kardeşi Fırat (Muhammed Al)'ın gözünden anlatılmaktadır.[2] Filmin kurgusu tamamlandıktan sonra Bezar, Hamburg'ta yaşayan Fatih Akın'a e-mail atarak, Berlin'e geldiği zaman filme bir bakmasını ve yorumda bulunmasını istedi.[6] Filmin hikâyesini önceden bilen Akın'ın başlangıçta filme prodüktör olarak katılmak gibi bir düşüncesi yoktu ve Bezar'ı başka prodüktörlere yönlendirdi, fakat daha sonra işin bu şekilde uzayacağını düşünen Akın, "Beklemeyelim, benim fonlardan alacağım paralar var, filme ortak oluyorum." diyerek filme destek oldu.[6]

Filmin adı ilk başlarda Gure Bi Zengil yani Zilli Kurt idi. Bu isim, filmde geçen bir masaldan gelmekteydi ve yönetmene göre, "masalın içeriği filmle çok alakalıydı."[7] Yönetmenin filmle ilgili iki-üç sene çalışmasıyla "gözüne başka bir tema çarpttı" ve o da şuydu:[7]

"Biz hikâyeyi iki çocuğun gözünden anlatıyoruz ama bu, sadece o çocukların değil bir sürü çocuğun hikâyesiydi. Pek çok Kürdün ve sadece o neslin değil bir önce ki neslin de hikâyesi. Benim için odak nokta şuydu: o kadar zaman geçiyor ama değişen çok bir şey yok. Filmi de o yüzden yaşlı bir dedeyle başlattık ve o dedenin geçmişine baktığımız zaman, 'evet o gördü, o bir sürü şeyi yaşadı' dedik. Filmimiz de bir genç nesli anlatıyor ve o genç nesil de görecek. Bu filme, başkalarının da görmesini sağlamak için 'Ben Gördüm' dedik."

Çekimler

Film çekilmeden önce yönetmen Bezar, filmin senaryosunun Kürtçeye çevrilmiş halini filmde oynayacak çocuklara verdi ve diğer oyunculara da senaryoyu bir taslak olarak görmelerini, kendi düşünceleriyle ifade şekilleriyle senaryoyu şekillendirebileceklerini belirtti.[5] Çekimlerde herhangi bir otosansür yapılmadı.[7] Bezar, sansür düşüncesi olsaydı JİTEM için MEJİT adını kullanabileceklerini söyledi.[7] Min Dît filminin çekimleri Diyarbakır'da gerçekleştirildi. Evrim Alataş, ölmeden önce yazdığı son yazısı olan "Min Dît ve sahipsizlik"te kimi göç mahallelerinde yapılan çekimlerde çekim ekibi taşlandığını, araçların yakılmaya çalışıldığını belirtti.[8]

Gösterimi ve gişe

Filmin dünya prömiyeri, İspanya'da 18-26 Eylül 2009 tarihleri arasında gerçekleşen San Sebastián Uluslararası Film Festivali'nde yapıldı.[9] Burada, ilk ve ikinci filmlerini çeken yönetmenlere verilen "Yeni Yönetmen Ödülü" için yarıştı.[9]

Min Dît'in Türkiye'deki ilk gösterimi 10 Ekim-17 Ekim 2010 tarihlerinde yapılan 46. Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde 15 Ekim günü saat 14.30'da gerçekleşti.[10] Filmin gösterildiği ve 817 kişilik kapasiteye sahip Aspendos salonunda edinilen bilgilere göre 900 kişi katıldı.[10] Bu gösterim sonrası yapılan söyleşide senaryo üzerinde tartışmalar yaşandı. Filmde bir JİTEM subayının yargısız infaz yapması "Türk askerini kötü gösteriyorsunuz" diye bir grup tarafından protesto edildi.[11] Filmde çocukların Kürdistan ile ilgili bir şarkı söylemesi ise bir kadın seyirci tarafından protesto edildi.[11] Bir kadın seyirici, ekibe yönelik olarak "emeğinize sağlık ama elinize ve zamanınıza değil, burası asla Kürdistan olmayacak" diyerek salonu terketti. Ardından söz alan başka bir kadın izleyici "Kardeşim Doğu'da asker, keşke asker yerine doktor ya da öğretmen gösterseydiniz" diyerek sitemde bulundu. En son olarak söz alan bir erkek izleyici filmi "tek taraflı" bulduğunu belirten birkaç söz söyledi. Sözlerinin ardından salonu terketmeye çalışan bu izleyicilere yönelik olarak yönetmen Miraz Bezar "Lütfen terketmeyin, konuşalım, konuşmak için buradayız" ifadesini kullandı.[10]

Türkiye genelinde 2 Nisan 2010'da on kopya ile gösterime giren Min Dît, ilk üç gün içinde 2.420 kişi; toplamda on iki hafta içinde 23.748 kişi tarafından seyredildi ve gösterildiği on iki hafta sonunda toplam 158.557,00 TL hasılat elde etti.[12] Ayrıca en çok dokuz salonda gösterildi. 2010 yılında Türkiye'de gösterilen 247 film içinde en çok izlenen 151. film oldu.[13]

Ödüller ve adaylıklar

Yıl Ödül Kategori Aday Sonuç Kaynak
2009 San Sebastián Uluslararası Film Festivali Gaztea Gençlik Ödülü Miraz Bezar Kazandı [14]
Altın Portakal Film Festivali Behlül Dal Jüri Özel Ödülü Evrim Alataş Kazandı [15]
Uluslararası Hamburg Film Festivali Genç Yetenek Ödülü Miraz Bezar Kazandı [16]
The Hague Movies that Matter Festival Gümüş Kelebek Kazandı [17]
Ghent Uluslararası Film Festivali Jüri Özel Ödülü Kazandı [18]
Grand Prix Min Dît Adaylık
2010 Ale Kino! - Uluslararası Genç İzleyici Film Festivali Çocuk Jüri Ödülü Kazandı [19]
Golden Poznan Goat (En İyi Film) Kazandı
Uluslararası İstanbul Film Festivali En İyi Yönetmen Miraz Bezar Kazandı [20]
En İyi Kadın Oyuncu Şenay Orak Kazandı
En İyi Müzik Mustafa Biber Kazandı
Nürnberg Türkiye/Almanya Film Festivali En İyi Film Min Dît Adaylık [21][22]
Seyirci Ödülü Kazandı
Teşvik Ödülü Şenay Orak Kazandı
2011 Alman Film Ödülleri En İyi Senaryo Miraz Bezar Adaylık [23]

Kaynakça

  1. ↑ "Antalya'da Kürtçe Açılımı: Mîn Dit Altın Portakal İçin Yarışacak". BİA Haber Merkezi. 16 Eylül 2009. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160305073356/http://bianet.org/bianet/siyaset/117087-antalyada-kurtce-acilimi-min-dit-altin-portakal-icin-yarisacak. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012.
  2. 1 2 Yıldırım, Nermin (9 Mayıs 2010). "Cinayeti gördüm". Radikal. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalEklerDetayV3&ArticleID=996079&CategoryID=42. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2012.
  3. ↑ Tekerek, Tuğba (18 Nisan 2010). "Ben aptal değilim, min dît (Gördüm)" (Miraz Bezar Röportajı). Taraf. 21 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100421064332/http://www.taraf.com.tr:80/makale/10941.htm. Erişim tarihi: 23 Nisan 2010.
  4. ↑ Odabaşı, Ebru (1 Nisan 2010). "Kürtçe Film "Min Dît" Vizyona Giriyor". Deutsche Welle Türkçe. 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110807014220/http://www.dw-world.de:80/dw/article/0,,5418885,00.html. Erişim tarihi: 23 Nisan 2010.
  5. 1 2 Yavuz, Artunç B. (10 Nisan 2010). "Bir Direniş Öyküsü: “Min Dît”". BİA Haber Merkezi. 16 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150416023251/http://bianet.org:80/biamag/kultur/121243-bir-direnis-oykusu-min-dit. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2012.
  6. 1 2 "'Min Dît' gösterime girdi". hurhaber.com. http://www.hurhaber.com/news_detail.php?id=255656. Erişim tarihi: 23 Nisan 2010.
  7. 1 2 3 4 "Min Dit- Ben gördüm". 18 Nisan 2010. http://tr.qantara.de/wcsite.php?wc_c=15368. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012.
  8. ↑ "‘Min Dît’ ve sahipsizlik". Taraf. 8 Nisan 2010. 7 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131107103750/http://www.taraf.com.tr/evrim-alatas/makale-min-dit-ve-sahipsizlik.htm. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2012.
  9. 1 2 "Kürtçe Film "Min Dît" San Sebastian'da Yarışacak". BİA Haber Merkezi. 25 Ağustos 2009. 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121102220606/http://bianet.org:80/biamag/bianet/116645-kurtce-film-min-dit-san-sebastianda-yarisacak. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2012.
  10. 1 2 3 Şeyben, Özgür (17 Ekim 2009). ""Min Dit"in Altın Portakal’da Öğrettikleri". BİA Haber Merkezi. 14 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121214040222/http://www.bianet.org:80/biamag/ifade-ozgurlugu/117689-min-ditin-altin-portakal-da-ogrettikleri. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2012.
  11. 1 2 Özyurt, Olkan (16 Ekim 2009). "Festivalde Kürt filmi 'Mın Dit' hararet yaptı". Sabah. 19 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120719060914/http://www.sabah.com.tr:80/Gundem/2009/10/16/festivalde_kurt_filmi_min_dit_hararet_yapti. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2012.
  12. ↑ "Min Dit". 9 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140109150744/http://boxofficeturkiye.com:80/film/2010640/Min-Dit.htm. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012.
  13. ↑ "YILLIK". boxofficeturkiye.com. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160305005355/http://boxofficeturkiye.com/yillik/?yil=2010. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012.
  14. ↑ "spanya'dan 'Min Dit'e ödül". Radikal. 28 Eylül 2009. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalEklerDetayV3&ArticleID=956505&CategoryID=113&Rdkref=1. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012.
  15. ↑ "46. Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali (10 – 17 Ekim)". altinportakal.org.tr. 2009. 27 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130127062710/http://www.altinportakal.org.tr/tr/odul_listesi/46-uluslararasi-antalya-altin-portakal-film-festivali-10-17-ekim-46.html. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012.
  16. ↑ "Min Dit'e bir ödül de Hamburg'dan". Sabah. Ekim 2009. 23 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20091223010838/http://www.sabah.com.tr:80/kultur_sanat/sinema/2009/10/05/min_dite_bir_odul_de_hamburgdan. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012.
  17. ↑ "The Hague Movies that Matter Festival". 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160402123209/http://www.imdb.com/event/ev0001579/. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012.
  18. ↑ "Ghent International Film Festival". 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160402123213/http://www.imdb.com/event/ev0000254/2009. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012.
  19. ↑ "Ale Kino! - International Young Audience Film Festival". 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160402123217/http://www.imdb.com/event/ev0000745/2010. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012.
  20. ↑ "29. Uluslararası İstanbul Film Festivali (2010)". 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160402123321/http://film.iksv.org/tr/oduller/festivalodulleri. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012.
  21. ↑ "Nuremberg Film Festival "Turkey-Germany"". 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160402123324/http://www.imdb.com/event/ev0001200/2010. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012.
  22. ↑ "Ödüller". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304211803/http://www.2010.fftd.net/OEDUELLER.345+M52087573ab0.0.html. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012.
  23. ↑ "German Film Awards". 3 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130503163122/http://www.imdb.com:80/event/ev0000280/2011. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/10/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.