Bozoğlu, Çerkeş
| Bozoğlu | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Çankırı |
| İlçe | Çerkeş |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 1.160 m (3.806 ft) |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 200 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0376 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 18600 |
| İnternet sitesi: www.bozoglukoyu.com | |
Bozoğlu, Çankırı ilinin Çerkeş ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Çerkeş İlçesi’ne bağlı tarihî köylerimizden biridir. İlköğretim müfettişi Tayip Başer, bu köyümüzü şu şekilde anlatmıştır.
“Çerkeş’e 4 km. mesafede bulunan ve Çerkeş’in eski kalesi sayılan A’sar tepesinin güney doğusundadır. Rençberlik, hayvancılık, arıcılık ve dışarıda çalışmakla geçinirler. Dışarıdaki işleri: tabaklık, boyacılık ve marangozluktur. Eski bir camisi ve 1946’da yenilenmiş iki öğretmenli bir okulu vardır. Nüfusu: Dün(1894):277; bugün(1954):719’dur.”
Vakıflara ait tarihî niteliğini yitirmiş olan eski camisi, 2000’li yıllarda yıktırılarak yeni bir cami inşa edilmiştir.
Köyün Adı
Köyün adı, büyük ihtimalle Bozok-lu cemaatından gelmektedir. Bilindiği üzere, 24 Oğuz boyunun 12’si ÜÇOK, diğer 12’si BOZOK kolunu oluşturmaktadır. Tarihte Bozokların yoğun yerleşmesi sebebiyle Yozgat İli’nin bulunduğu bölgeye yakın zamanlara kadar Bozok Sancağı deniliyordu. Tarihi belgelerde Bozlu, Bozoğlu, Bozdoğanlu, Bozkoyunlu, Bozulus, Bozatlu gibi birçok cemaat ve topluluk isimleri mevcuttur. Bunlar için “Türkmen tâifesinden”, “Yörük tâifesinden” şeklinde kayıtlar düşülmüştür. Kanatimizce, Bozoğlu, Oğuzların Bozok kolunun ismini taşımaktadır. Köyün adının Bozoğlan’dan geldiğine dair bir rivayet mevcuttur. Bu rivayetin doğru olması halinde dahi, köyün adının Oğuzların Bozok koluyla bağlantılı olduğu kanaatini taşıyoruz.
16.Yüzyılda Bozoğlu
Çankırı ile ilgili tahrirler, 16. yüzyılda yapılmış olup bunların birincisi 1521 tarihlidir. Padişah fermanıyla ehliyetli ilim adamları arasından seçilen kâtip ve yazıcılar tarafından Osmanlı ülkesinde bulunan köyler, mezralar, mera, yaylak, kışlak, emlâk, evkâf ve diğer arazi çeşitleri ile bunların kime ve hangi tarzda ait oldukları, tam bir özenle araştırılıp, her türlü şüpheden arınmış bir şekilde defterlere kaydediliyordu. Bunlara “tahrir defterleri” denmektedir. Devletin resmî ve sağlam belgeleri olduğu için, mahkemeler, bunları ve içindeki kayıtları, kesin hüccet ve deliller olarak kabul etmiştir.(3) Yine tarihçilerin en çok güvendikleri belgeler arasında bu defterler, ön sırada yer almaktadır.
16 yüzyılda Osmanlı döneminde yapılan tahrirlerde Bozoğlu ile ilgili şu bilgilere rastlıyoruz:
Tahrir Yılı
1521
1578
Hane
77
145
Mücerred
26
60
Muaf
-
3
Hâsıl
6.937
9.689
Kaynak: A.KANKAL, 16.Yüzyılda Çankırı Sancağı
Hane: Vergiye tâbi hane(evli erkek) sayısını,
Mücerred: Vergiye tâbi bekâr erkek sayısını,
Muâf: Çeşitli sebeplerle vergi alınmayanları,
Hâsıl : Köyden alınan toplam vergi miktarını göstermektedir
Bozoğlu vakıf köydür. Köyün yarısı, Sultan II.Bayezid’in Tokat’taki Hatuniyye imaretine Tuht(Yapraklı), Dumlupınar ve Kalfat köyleri ile beraber vakıftır. Bozoğlu köyünün gelirlerinin yarısı, Fatih’in eşi ve Sultan II.Bayezid’in annesi Gülbahar Hatun’un Tokat’ta bulunan imâretine tahsis edilmiştir. Vakfiyenin 1482 tarihli olması Sultan II. Bayezid’in saltanatının ilk yılında tesis edildiğini göstermektedir.
Bozoğlu köyündeki Bozcayer, Âyân ve Çördük çifliklerinde cemaat-ı perakende diye kayıtlı kimselerin yerleşmiş olduğu belirtilmektedir. Yukarıdaki tabloda “mücerred” sayılarının fazlalığı bu sebepten olmalıdır.
EMİR YAMAN ZÂVİYESİ
Tahrir defterlerinde Bozoğlu köyünde bir zâviyenin varlığını tespit etmekteyiz. Bilindiği üzere, tekkenin küçük olanına zâviye denilmekte idi. Zâviyeler, eğitim ve ibâdet faaliyetleri yanında, yolculara hizmet vermekteydi. Bozoğlu köyünde zâviye kuran Emir Yaman adlı kişi de mülklerini vakfederken gelen-geçene hizmet edilmesini öncelikli olarak düşünmüştür.
“Emir Yaman, Çerkeş’e bağlı Bozoğlu köyünde bulunan bir çiftlik yer ile bir değirmen ve birkaç tarlayı aynı köyde bulunan zâviyesine vakfetmiştir. Zâviye şeyhinin gelen-geçene(âyende ve revendeye) hizmet etmesini şart koşmuştur."
Emir Yaman’ın kimliği konusunda ayrıntılı bilgiye sahip değiliz.. Hayırsever, zengin ve (emir ünvanı taşıması itibariyle kumandan) olduğu düşünülebilir. Bu zat hakkında emir ünvanı sebebiyle daha önce böyle bir ihtimalden söz etmiştik. Emir Yaman’ın bir zaviye kurucusu sıfatıyla tasavvuf ehli bir kimse olması ihtimali daha yüksektir. Esasen tarikat şeyhleri de emir ünvanını alabilmekteydi. Meselâ Bursa’da medfun Emîr Sultan(ö.1429) bu konuda ilk akla gelen mutasavvıf bir şahsiyettir. Yine aynı dönem tahrir defterlerinde Çankırı’da Emîr Ali, Emir Fâkih, Emir Hacı, Emir Mahmud, Emir Yağan, Emirhan Fâkih, Şeyh Emir gibi isimlerin varlığı, bu düşüncemizi doğrular mahiyettedir.
ASAR ŞENLİKLERİ
Birçok köyümüzde yapılmaya başlanan gurbettekileri yörelerine yılda bir defa da olsa getiren bir organizasyon, Bozoğlu Köyünde “A’sar Şenlikleri ve Pilav Günü” adıyla 7 yıldır düzenli olarak gerçekleştirilmektedir.
Kültür
Köyün gelenek, görenek ve yemekleri hakkında bilgi yoktur.
Coğrafya
Çankırı iline 115 km, Çerkeş ilçesine 4 km uzaklıktadır.
İklim
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2000 | 200 |
| 1990 | 262 |
| 1985 | 361 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamakta, taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.