Bulduk, Cihanbeyli
Koordinatlar: 38°57′27.93″K 32°45′12.33″D / 38.9577583°K 32.753425°D
Bulduk | |
— Mahalle — | |
Konya'nın Türkiye'deki konumu | |
Bulduk Bulduk'un Konya'daki konumu |
|
Koordinatlar: 38°57′27.93″K 32°45′12.33″D / 38.9577583°K 32.753425°D | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | Konya |
İlçe | Cihanbeyli |
Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
Nüfus (2012) | |
- Toplam | 1,709 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
İl alan kodu | |
İl plaka kodu | |
Posta kodu | 42860 |
İnternet sitesi: Bulduk Kasabası Web Sitesi |
Bulduk, Konya ili Cihanbeyli ilçesine bağlı bir mahalledir.
Tarihçe ve Ekonomi
Bulduk Belediyesi yöredeki en eski yerleşim yerlerinden birisidir. Belediye'deki mevcut hüyüklerin Hitit uygarlığının kalıntıları olduğu söylenir. Kasabadaki yer altı mağaraları üzerindeki işaretler, tarihi kalıntılar ve taşların üzerinde bulunan yazılar Bizanslıların uzun süre bu bölgede yaşadıklarını gösteriyor. Bugünkü belde halkı ise, bölgeye daha sonraları, 1800'li yıllarda yerleşmiştir.[1]
Wolf-Dieter Hütteroth'a (d. 1930, ö. 2010) göre, Bulduk kasabası 1853/1855 yıllarında kurulmuştur.[2] Köyü oluşturan halk, Rişwan aşiretinin Sêfkan (ismi Seyifkan, Sefikanlı/Şefikanlı olarak da geçen) cemaatidir. Rişwan aşiretinin Hısn-ı Mansur (Adıyaman) bölgesinden geldiği bilinmektedir. Hütteroth'un verdiği bilgiler, Osmanlı Arşivi belgeleriyle örtüşmektedir. Osmanlı belgelerinden anlaşılan 1847 senesinde Rişvan Aşireti'nden "Şefikanlı yani (Sêfkan) Cemaati'nden" 110 hanenin Konya'nın "Esbkeşan" yani (Cihanbeyli) kazasına yerleştirilmesi düşünüluyordu.[3] Bunların bazılarının iskân edildikleri yerlerden kaçtığı anlaşılmaktadır. Bu yüzden 1847-1848 yıllarında Şefikanlı Cemaati'nden 33 hanenin tekrar iskân edildiği bilinmektedir.[4]
Rişwan aşiretinin Konya yöresine iskân (yerleştirilme) sebepleri:
- Aşiretin yerleşik halkın ekinlerine zarar vermesi[5]
- Bazı aşiret mensuplarının eşkıyalıkları[6]
- Aşiretin büyümesiyle, meskûn bulundukları yerlerin dar olması[7]
- Yaylak-kışlaklar arası uzun mesafelerin kısalmasıyla, yol güzergâhında bulunan köylere verilen zararların önlenmesi[8]
- Aşiretin konar-göçerlikten yerleşik düzeye gelmesiyle, vergi memurlarından kaçabilmelerini önlemek için[9]
Rişwan Aşireti'nin Sêfkan Cemaati'nin, Konya yöresinde dağılmış olduğu yerleşimler:
- Cihanbeyli-Bulduk (Bulduq)
- Kulu-Güzelyayla (Yayla Kutê)
- Kulu-Celep (Sêvka)
- Kulu-Zincirlikuyu (Gördoğlu)
- Haymana-Kerpiç (Köse)
Yukaridaki kaynakların dışında, Sêfkan kabilesinin ağa sülalesine mensup olan Necip Şahin (d. 1890), yazmış olduğu hatırasında "Seyifkâri" yani (Sêfkan) kabilesi tarihinden söz eder. Bu hatırata göre, Sêfkan kabilesinin bilinen en eski ağası Kavas Ağa'dır. Kavas Ağa döneminde Sêfkan kabilesi Hısn-ı Mansur (Adıyaman) yöresinde, Berri denilen yaylalarda çadır ve göçebe hayatı yaşayıp, kışın da Harput'a yani (Elazığ) bağlı Gövdeli mevkiinde herhangi bir dağın eteğini seçip, orada birkaç metre yer kazıp, üzerlerine çadır çekmek suretiyle canlarını, at ve mallarını bahara kadar korumuşlardır. Günlük yaşam ve geçimlerini koyun, deve ve devecilikle sürdürmüşlerdir. 1765 yılında Kavas Ağa vefat edip, kabilenin başına oğlu Nuri Ağa geçip, babasının cenazesini Harput'un Gövdeli kasabasının Avcılar mezarına toprağa vermiştir. Nuri Ağa ise 1797 yılında vefat edip, ve yerine gelen oğlu Ahmet Ağa tarafından babasının defnedildiği mezarlığa toprağa verilmiştir. Ahmet Ağa'da 1824 yılında vefat edip, kabilenin başına geçen oğlu Sarı İsmail tarafından dedelerinin mezarının yanina defnedilmiştir.[10]
Sarı İsmail döneminde 1.700 kişilik nüfusa sahip olan Sêfkan kabilesi, yazın uzun yayla eteklerinde, kışın ise Ankara-Haymana ovasına gidermiş. Sarı İsmail'in kendisinin Haymana'nın Çalış köyünde kışladığı bilinmektedir. 1851 yılında Sarı İsmail vefat eder ve geriye üç erkek evlat bırakırakır: Molla İbrahim, Hacı Hüseyin ve Hacı Osman.[11]
Babalarının vefatından sonra, kabilenin başına Molla İbrahim geçer ve babasının cenazesini Mecidiye ilçesinin Kaman nahiyesinde toprağa verir. Devletin verdiği emir üzerine, Molla İbrahim, Sêfkan kabilesinin göçebeliği bırakıp iskân edilmesine (yerleşik hayata geçmesine) karar verir. Bunun üzerine, kabile dörde bölünüp dört ayrı köyü kurar. Bu köylerin birisi Büklü oğulların (Molê Buklî) tarafından, Hacı Osman başkanlığı altında 1854 yılında kurulan Bulduk köyüdür. Hacı Osman'ın Tulak ve Ahmet isimli iki oğlu olduğu bilinmektedir.[12]
Bulduk ismi, kasabanın kuzeydoğusunda bulunan Bulduk Tepesi'nden gelmekte olup tepenin üzerinde "Bulduk Tekkesi" denilen bir ziyaret yeri bulunmaktadır. Bulduk Dede'den sonra tekkedeki hizmeti Emirdağ'lı Süleyman isminde birisi yürütmüştür. O da daha sonra bu görevi Hacı Şeyh isminde Bulduk'lu birisine devreder. Bulduk Tekkesi'ne Cihanbeyli'nin Pınarbaşı (yeni ismi Yeniköy) köyündeki Tekşenler (Tekkeşenler) kabilesi sahip çıkmaktadır. Yıllar önce Horasan'dan Bulduk ve çevresine, daha sonra İnsuyu'na, oradan da Pınarbaşı'na göç eden Tekşenler Tekke ve zaviyeler kanunu çıkıncaya kadar, geliri Bulduk Tekkesi'ne verilen Pınarbaşı'ndaki değirmenin de sahipleriydi. Tekşenler kabilesinde çok sayıda Bulduk isminin olması da bu tezi kuvvetlendirmektedir. Değişik mevsimlerde çok sayıda insanın adak ve dilek niyetiyle ziyaret ettiği tekkenin bulunduğu tepenin üzerinde 10-15 tane eski ev temeli bulunmaktadır.[1] Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Bulduk, 1987 yılında belediye statüsüne kavuşmuştur.
Kültür
Belde halkı Kürt kökenli insanlardan oluşmaktadır, ve belde yaşatılan kültür de dolayısıyla bu doğrultudadır. Konuşulan dil Batı Kurmancisi denilen, ve daha çok Adıyaman, Kahramanmaraş ve Malatya yörelerinde konuşulan Kurmanci diline benzemektedir.
Coğrafya
Bulduk, Konya iline 142 km ve Cihanbeyli ilçesine 43 km uzaklıktadır. Kasabanın doğusunda Celep, kuzeydoğusunda Kozanlı, kuzeyinde Yeşilyurt, kuzeybatıda Çölyaylası Köyü ve Küçükbeşkavak, batıda Kütükuşağı ve güneyinde ise Yeniceoba Beldesi vardır.
Eğitim
Bulduk'da 1 adet İlköğretim okulu, 1 adet Ortaokul ve 1 adet Lise eğitime hizmet verilmektedir.
İlköğretim okulu
Ortaokulu
Ortaöğretim
Nüfus ve Mahalleler
Beldenin Yıllara Göre Nüfusu | |
---|---|
2012 | 1.709 |
2011 | 1.855 |
2010 | 1.963 |
2009 | 2.080 |
2008 | 2.310 |
2007 | 2.180 |
2000 | 2.532 |
1965 | 1.986 |
1935 | 741 |
Kaynakça
- 1 2 Cihanbeyli.com – Bulduk Kasabası
- ↑ Wolf Dieter Hütteroth: KONYA-ANKARA KÜRTLERİ ÜZERİNE
- ↑ Faruk Söylemez: Osmanlı Devletinde Aşiret Yönetimi: Rişvan Aşireti Örneği, 2007, Kitabevi, s. 48
- ↑ Faruk Söylemez: Osmanlı Devletinde Aşiret Yönetimi: Rişvan Aşireti Örneği, 2007, Kitabevi, s. 164
- ↑ Faruk Söylemez: Osmanlı Devletinde Aşiret Yönetimi: Rişvan Aşireti Örneği, 2007, Kitabevi, s. 163-165
- ↑ Faruk Söylemez: Osmanlı Devletinde Aşiret Yönetimi: Rişvan Aşireti Örneği, 2007, Kitabevi, s. 165-171
- ↑ Faruk Söylemez: Osmanlı Devletinde Aşiret Yönetimi: Rişvan Aşireti Örneği, 2007, Kitabevi, s. 171
- ↑ Faruk Söylemez: Osmanlı Devletinde Aşiret Yönetimi: Rişvan Aşireti Örneği, 2007, Kitabevi, s. 171-172
- ↑ Faruk Söylemez: Osmanlı Devletinde Aşiret Yönetimi: Rişvan Aşireti Örneği, 2007, Kitabevi, s. 172
- ↑ Necip Nazmi Şahin: Bir Kabile Ailesinin Tercüme-i Hali ve Necip Şahin'in Hatıratı, 1977(?) s. 1-2
- ↑ Necip Nazmi Şahin: Bir Kabile Ailesinin Tercüme-i Hali ve Necip Şahin'in Hatıratı, 1977(?) s. 2-4
- ↑ Necip Nazmi Şahin: Bir Kabile Ailesinin Tercüme-i Hali ve Necip Şahin'in Hatıratı, 1977(?) s. 4-5
Dış bağlantılar
|