Taşpınar, Cihanbeyli
Taşpınar | |
— Belde — | |
Konya | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | Konya |
İlçe | Cihanbeyli |
Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
Yönetim | |
- Belediye başkanı | Mehmet Taşpınar (MHP) |
Rakım | 950 m (3.117 ft) |
Nüfus (2012) | |
- Toplam | 3.448 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
İl alan kodu | |
İl plaka kodu | |
Posta kodu | 42875 |
İnternet sitesi: http://www.konyataspinar.bel.tr |
Taşpınar, Konya ili Cihanbeyli ilçesine bağlı bir beldedir.Son Belediye Başkanı Mehmet Taşpınar'dır. 30 Mart 2014 tarihinden itibaren belediyeliği düşmüştür.
Tarihçe
Taşpınar Belediyesi'nin tarihi ve yerleşimi çok eskilere dayanır. Taşpınar'a ilk gelenler 1310 yılında (1894) Erzurum Horasan'dan Aksaray - Eşmekaya'ya, Oğuzeli'ne oradanda bügunkü Taşpınar'a gelerek pınarı hemen çevresinde yerleşen Taşpınar beylerdir. Bunlar Hacı Efendi Taşpınar ve kardeşleri Kadir ve Memiş beyleridir. Buraya yerleşmelerinin temel nedeni yaz, kış doğal olarak akan içilebilen tek akarsu olan pınarın bulunuşudur. Ayrıca çevre bomboştur. Çevre yemyeşil olup hayvancılığa son derece elverişlidir. Beylerin Taşpınar'a yerleşmesinden sonra çevredeki çeşitli yerleşim yerlerinden gelerek beylerin çobanlığını yapanlar, tarımda çiftçiliğini yapanlar ayrıca çeşitli sebeplerle gelenlerin beylere sığınmaları sonucunda nüfus artmıştır. Daha sonraları ise çevre yerleşim yerlerinde Gölyazı (Halikanlı), Oğuzeli (Akveren) haklın büyük kısmı gelerek yöreye yerleşmişlerdir. Taşpınar'ın diğer mahalleleri Kavaklı, Esentepe, Aydınlık, Yeniyayla sonradan kurulan yerleşim yerleridir. Belediye'ye seferberlik sırasında Van ili Özalp ilçesi Kurcan köyünden birkaç aile gelmişlerdir. Bu kişiler birinci dünya savaşında Rus işgalinin ardından Ermeni katliamından kaçmışlardır. Önceleri Cihanbeyliye yerleşen bu aileler Taşpınar'a 1953 yılında toprak dağıtılırken toprak sahibi olmuşlar ve 1953'ten beri Taşpınar'da yaşamaktadırlar.
Kasaba halkı aşiret ve Türkmenlerden oluşmaktadır. Bu yöreye daha sonraları çeşitli yörelerden kabililer gelmiş ve yerlermişlerdir. Gübeler aşireti önce Adıyaman'dan Halikanlı'ya (Gölyazı), oradanda yaklaşık 120 yıl kadar önce, kasabamıza yerleşmişlerdir. Köseler diye bilinen kabilenin İstanbul Alemdağından, Taşpınara geldiği söylemektedir. Ayrıca Türkmenler sülalesinin Kırşehir Çiçekdağı'ndan, Ageler sülalesinin ise Maraş'dan geldikleri söylenmektedir. Taşpınar köyüne yerleşen (Araplar) diye anılan sülalenin ilk Taşpınara geleni (Arap İran) diye anılan Araplar sülalesinin kurucusudur. Arap İran ilk yerleşim yeri olarak Taşpınar ile beylerin yerleşim alanı olan (Yedier) arasında (Arğaç) diye tabir edilen İran'ın Arğaç olarak bilinen yere yerleşir. Oradan sonraları ailesinin büyümesiyle ve Hacı Efendi Beyinde yer göstermesiyle şimdilerde Kavaklı mahallesi olarak bilinen yerleşim yerinin ilk kurucusu olmuştur. Bu yüzdende bu aile soyisim kanunun uygulanmasında bu aileye Kavaklı soyismi erilmiştir. Ve bu insanlara tenleri esmer ve uzun boylu oldukları için Araplar denmiş. O zaman insanların iletişim ve kayıt tutma kültürleri olmadığı için, sadece esmer olduklarından Kerkük olarak aile büyükleri tarafından söylenmiş geçmiş bu ailenin Taşpınara yerleşme tarihi 1894 yılında olarak rivayet edilmektedir.
Taşpınara ilk gelenlere Atçeken Beyleri'de denmektedir. Taşpınar'ın ilk kuruluşunda yer alan Atçeken Beyleriyle ilgili rivayet şöyledir: Yavuz Sultan Selim Mısır seferi sırasında Taşpınarlıların büyük dedemiz diye iddia ettikleri İshak Bey'in otağına gider. İshak Bey Yavuz Sultan Selime gereken izzet ve ikramda bulunur. Yavuz Sultan Selim: "İshak Bey, seninle bir at yarışı yapalım" diyor. Yarışa başlıyorlar, İshak Bey'in atı padişahın atını geçmek istiyor. İshak Bey Padişaha karşı ayıp olmasın diye atın dizginlerini çekiyor. Bunu gören Yavuz Sultan Selim: "İshak Bey ne yapıyorsun atı serbest bırak" diyor. Bu destur üzerine İshak Bey atın gemini serbest bırakıyor ve padişahın atını geçerek yarışı kazanıyor. Otağa tekrar dönüldüğünde İshak bey seyisine gizlice padişahın eğerini al, benim atın sırtına vur diyor. İzzet-i ikramdan sonra padişah sefere devam edecekken kendi eğerinin İshak Bey'in atının üzerinde olduğunu görüyor. "Bu nice haldir İshak Bey?" diye soruyor. Bunun üzerine İshak Bey: "Bir at değil mi padişahım, kabul buyurursanız benim size hediyem olsun" der. Yavuz Sultan Selim'de: "Bundan sonra sizin adınız Atçeken Beyleri olsun" der. Atçeken Beyleri Cumhuriyeti kuruluşuna kadar bulundukları bölgedeki vergileri devlet adına tahsil etmişlerdir.Yerleşmenin önemli nedenlerinde birisi de, yörenin deve taşımacılığına uygun olmasındandır. O zamanın tırları görevini yapan deveyle tuz taşımacılığı çevredeki bütün köy ve kasabalarda olduğu gibi Taşpınarda da son derece yaygın ve en önemli geçim kaynaklarından birisi olmuştur.
Coğrafya, İklim ve Ekonomi
Taşpınar, Konya ili Cihanbeyli ilçesine bağlı kırsal bir beldedir. Tuz Gölü'nün güneyinde yer alan belediye'nin yüzölçümü 20210. Hektar, rakımı 950 metredir. Bölgede İç Anadolu'ya özgü karasal iklim özellikleri hüküm sürmektedir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve yağışlı geçmektedir. Belediye geniş ve yüksek düzlük, doğal bitki örtüsü olan sitep bitkilerine sahiptir ve yörede hakim rüzgâr yönü kuzey-kuzeydoğu ve kuzeybatı doğrultusundadır. Taşpınar Belediyesi'nin kuzeyinde Günyüzü, güneyinde Oğuzeli, doğusunda Gölyazı ve batısında ise Akıncılar Belediyesi ile çevrelidir. Belediye Kavaklı, Aydınlık, Yeniyayla, Taşpınar ve Esentepe olmak üzere 5 mahalleden teşekkül etmiştir ayrıca Aydınlık, Çandır, Yediler, Takıçlar ve Ortakçılar mezrası belediyemiz sınırları içerisindedir.
Belediye'nin ulaşım bağlantısı karayoluyladır. Taşpınar Konya il merkezine 93 km ve Cihanbeyli ilçe merkezine 35 km uzaklıktadır. Belediye'nin ekonomik yapısı belde ekonomisinin ağırlığını tarım ve hayvancılık içermektedir. Tarım sadece kasabanın değil bağlı bulunduğu Konya ilinin de temel ekonomisini oluşturur. Konya eskiden olduğu gibi günümüzde de ülkenin tahıl ve özellikle buğday ambarıdır. XIX.yy'a değin Osmanlı İmparatorluğu'nun en geniş vilayetlerinden olan Konya da tahıl üretimi karabasan ile yürütülürdü ve kapalı bir ekonomik yapısı olan ilde, küçük çaplı ve daha çok geçimlilik düzeyde üretim yapılırdı. 1890'larda Bağdat demir yolunun Konya Ereğli'ye ulaşması ili bir yandan İstanbul'a bir yandanda Çukurova'ya ve Irak-Suriye'ye bağlamış, böylece daha önce geçimlik düzeyde olan buğday üretimi Pazar için yapılmaya başlamıştır. XX.yy. Başlarında, kimi sulama tesislerinin kurulması ve değirmencilik ile un üretiminin özendirilmesi eski yapının yavaşta olsa değişmesini sağladı ve buğday giderek ilin en önemli ürünü oldu.
Taşpınar yerleşmesinde de il genelinde olduğu gibi tarımsal gelirin çoğunu buğday ve şeker pancarı oluşturmaktadır. Diğer üretilen ürünler ise Ayçiçeği, Mısır, Apa ve Fasulye'dir. Ürünlerin sulaması zirai sulama amaçlı açılmış çok sayıda sondaj kuyularından yapılmaktadır. Bu kuyuların derinliği 35-40 metredir. Su derinliği 10-12 metredir. Taşpınar Belediyesi'nde hayvancılık azalmıştır. Mera alanlarının kısıtlı oluşu nedeniyle hayvanlar evlerde beslenmektedir. Koyunculuk azalmıştır, inek evin ihtiyacının karşılayacak ölçüde beslenmektedir. Kümes hayvancılığı ise pek yaygın değildir.
Nüfus ve Mahalleler
Yıllara göre kasaba nüfus verileri | |
---|---|
2012 | 3.448 |
2011 | 3.527 |
2000 | 3.833 |
1990 | 3.493 |
1985 | 3.000 |
1980 | 2.200 |
1975 | 1.500 |
1970 | 1.100 |
1965 | 800 |
1960 | 500 |
Sıra.No | Mahallenin Adı | Muhtarın Adı |
---|---|---|
1 | Aydınlık Mahallesi | Memiş Söylemez |
2 | Esentepe Mahallesi | Lütfi Keçebaş |
3 | Kavaklı Mahallesi | Ali Zeybek |
4 | Taşpınar Mahallesi | Yusuf Acar |
5 | Yeniyayla Mahallesi | Bünyamin Köroğlu |
Eğitim
Taşpınar'da 3 adet İlkokul ve 1 adet Ortaokul eğitime hizmet verilmektedir.
İlköğretim okulları
Ortaokulu
Dış bağlantılar
|