Cemil el-Midfai
Cemil el-Midfai | |
---|---|
Irak Başbakanı | |
Görev süresi 29 Ocak 1953 - 1 Eylül 1953 | |
Hükümdar | II. Faysal |
Yerine geldiği | Nureddin Mahmud |
Yerine gelen | Muhammed Fadıl el-Cemali |
Görev süresi 2 Haziran 1941 - 10 Ekim 1941 | |
Hükümdar | II. Faysal |
Yerine geldiği | Raşid Ali Geylani |
Yerine gelen | Nuri es-Said |
Görev süresi 17 Ağustos 1937 - 26 Aralık 1938 | |
Hükümdar | Gazi |
Yerine geldiği | Hikmet Süleyman |
Yerine gelen | Nuri es-Said |
Görev süresi 1 Mart 1935 - 16 Mart 1935 | |
Hükümdar | Gazi |
Yerine geldiği | Ali Cevdet Eyyubi |
Yerine gelen | Yasin el-Haşimi |
Görev süresi 9 Kasım 1933 - 25 Ağustos 1934 | |
Hükümdar | Gazi |
Yerine geldiği | Raşid Ali Geylani |
Yerine gelen | Ali Cevdet Eyyubi |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1890 Musul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 1959 Bağdat, Irak |
Cemil Midfai (d. 1890, Bağdat, Osmanlı Devleti - ö. 1959, Bağdat, Irak), Iraklı devlet adamı. 1933-1953 yılları arasında 5 farklı dönem Irak başbakanlığı yapmıştır.
İstanbul'da öğrenim gördükten sonra topçu subayı olarak Osmanlı ordusuna katıldı. 1916'da Mekke emiri Hüseyin bin Ali'nin başlattığı Arap ayaklanmasına katılmak amacıyla ordudan firar etti. I. Dünya Savaşı'ndan sonra Faysal bin Hüseyin'in Suriye'deki kısa saltanatı sırasında onun yardımcılığını yaptı. Irak'taki Britanya yönetimine karşı bir süre muhalefet nedeniyle Ürdün'e sürgüne gitmeye zorlandı. Ancak 1923'te Irak'a dönerek çeşitli valilik görevlerinde bulundu. Ardından içişleri bakanı ve meclis başkanı (1930) oldu. 1933 ve 1934'te kısa sürelerle iki kez başbakanlık yaptı. Daha sonra hükümette savunma bakanı olarak yer aldı.
Bir yıla yakın ülkeyi askeri bir diktatörlükle yöneten milliyetçi Bekir Sıdkı'nın öldürülmesinden sonra istifaya zorlanan Hikmet Süleyman'ın yerine yeniden[1] başbakanlığa getirildiği 1937'de iç karışıklıkların ve mali bunalımın üstesinden gelemedi. 24-25 Aralık 1938’de subaylar tarafından gerçekleştirilen kansız bir hükümet darbesi sonucunda Nuri Said Paşa başbakan oldu.[2] Nazi Almanyası'nın artan etkisine karşın Britanya yanlısı siyasal çevrelerle ittifak kurdu. Raşid Ali Geylani liderliğinde Nazi yanlılarının iktidarı ele geçirdiği 1941'de Kral naibi Emir Abdullah'la birlikte ülke dışına kaçtı. Müdahalede bulunan Britanya birliklerinin duruma egemen olmasından sonra geri dönerek bir kez daha başbakanlık görevini üstlendi. Savaş sonrasında Nuri es-Said'in öne çıkmasıyla siyasal gücü zayıfladı.
Kaynaklar
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Raşid Ali Geylani |
Irak Başbakanı 9 Kasım 1933 - 25 Ağustos 1934 |
Sonra gelen: Ali Cevdet Eyyubi |
Önce gelen: Ali Cevdet Eyyubi |
Irak Başbakanı 1 Mart 1935 - 16 Mart 1935 |
Sonra gelen: Yasin el-Haşimi |
Önce gelen: Hikmet Süleyman |
Irak Başbakanı 17 Ağustos 1937 - 26 Aralık 1938 |
Sonra gelen: Nuri es-Said |
Önce gelen: Raşid Ali Geylani |
Irak Başbakanı 2 Haziran 1941 - 10 Ekim 1941 |
Sonra gelen: Nuri es-Said |
Önce gelen: Nureddin Mahmud |
Irak Başbakanı 29 Ocak 1953 - 1 Eylül 1953 |
Sonra gelen: Muhammed Fadıl el-Cemali |
|