Dallas

Başlığın diğer anlamları için Dallas (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Koordinatlar: 32°46′33″K 96°47′48″B / 32.77583°K 96.79667°B

Dallas
City of Dallas
Dallas kolajı
Bayrak damga
Takma ad: "Big D"
Dallas Kontluğu (County) içindeki Dallas konumu
Dallas Dallas'ın ABD'deki konumu.
Koordinatlar: 32°46′33″K 96°47′48″B / 32.77583°K 96.79667°B
Ülke	ABD
Eyâlet	Teksas
County	Dallas County
Yönetim
- Tür	Konsey - Şehir menajeri
- Belediye Başkanı	Mike Rawlings
Yüzölçümü
- Kent	999,3 km^2 (385,8 mi^2)
- Su	117,4 km^2 (45,3 sq mi)
Rakım	131 m (430 ft)
Nüfus (2010)
- Kent	1.197.816[1]
- Yoğunluk	1.201/km² (3.110,6/sq mi)
- Metropol	6.954.330 (2.014 tah,)
	Nüfus Sayımı
Zaman dilimi	CST (-6)
- Yaz (YSU)	CDT (-5)
Alan kodu	469, 972
İnternet sitesi: www.dallascityhall.com

Dallas, ABD'nin dördüncü en kalabalık nüfuslu metropolitan alanının en büyük şehri olup, Teksas eyâletinde yer almaktadır. Şehir nüfus bakımından ABD'nin en büyük dokuzuncu, Teksas'ın ise Houston ve San Antonio'dan sonra üçüncü en büyük şehridir.^[2][3] Şehir, tarihi boyunca petrol ve pamuk sanayisi ile çok sayıdaki demiryolu hattının geçtiği bir yerde olması sebebiyle öne çıkmıştır. 2010 yılı ABD Nüfus Sayımı'na göre Dallas'ın nüfusu 1,197,816 kişidir. ABD Sayım Bürosu'nun 2014 verilerine göre ise şehrin nüfusu 1,281,047 kişiye yükselmiştir.^[1]

Şehir, 1 Temmuz 2014 itibariyle 6,954,330 nüfusa sahip olan 12 county'lik Dallas–Fort Worth–Arlington metropolitan alanının ekonomik merkezi durumundadır. Bu alan 1 Temmuz 2013 - 1 Temmuz 2014 dönemi arasında gerçekleştirdiği 131,000 kişilik artışla Houston–The Woodlands–Sugar Land metropolitan alanından sonra ülkenin en çok büyüyen ikinci metropolitan alanıdır.^[4] Şehrin ekonomisi ağırlıklı olarak bankacılık, ticaret, telekomünikasyon, bilgisayar teknolojileri, enerji, sağlık, tıbbi araştırmalar, ulaşım ve lojistiğe dayanır. Dallas, aralarında AT&T, Texas Instruments, Dean Foods, Southwest Airlines gibi Fortune 500 listesinde yer alan şirketlerin genel merkezlerine ev sahipliği yapmaktadır.^[5]

Tarihi

Dallas civarına Avrupalı ülkelerden önce binlerce yıl çeşitli yerli kültürler hükmetti. İspanyol sömürgecilerin 16. yüzyılda bu bölgenin Nueva España Genel Valiliği'ne ait olduğunu iddia etmesinden önce Caddo halkı bölgeye iskân etmişti. Bölge için Fransız Sömürge İmparatorluğu da hak talebinde bulunsa da 1819 yılında Birleşik Devletler ve İspanya arasında imzalanan Adams–Onís Anlaşması ile bölge İspanya'ya bırakıldı.^[6] İki yıl sonra Meksika'nın İspanya'dan bağımsızlığını elde etmesiyle bölge Coahuila y Tejas eyaletinin bir parçası haline geldi. 1836'da ise Teksas Cumhuriyeti'nin bağımsız bir devlet olmasıyla bu devletin sınırları içinde kaldı.

1839'da John Neely Bryan adındaki bir tüccar yerlilerle ticaret yapabilmek için bir ticaret merkezi ararken günümüzdeki Dallas civarını haritaladı. Bryan'dan sonra Dallas'a yerleşmeler başladı. 1845'te Teksas Cumhuriyeti'nin Birleşik Devletler'e dahil edilmesiyle Dallas County kuruldu. 2 Şubat 1856'da da Dallas şehir oldu.

Demiryollarının inşa edilmesiyle 19. yüzyılın sonlarına doğru Dallas, ekonomi ve ticaret merkezi konumuna geldi. 20. yüzyılın başlarında petrolün bulunmasıyla sanayi şehri olan Dallas, birçok çevre bölge ve eyaletlerden nüfus göçü aldı.

Dallas tarihinin en önemli olaylardan biri 22 Kasım 1963'te yaşandı. Teksas gezisinin ikinci durağı için Dallas'a gelen 35. ABD Başkanı John F. Kennedy araba konvoyu esnasında Elm Street üzerindeki Dealey Plaza'yı geçerken başından vurularak öldürüldü.

Dallas'ın panoramik görünümü. Telif hakkı tarihi olarak 30 Ağustos 1912 gösterilmektedir, fotoğraf da muhtemelen aynı yıl çekilmiştir.

Spor

Dallas metropolitan alanı sporda ön planda olan bir alandır. Alanın farklı dallarda beş büyük spor kulübü vardır. Bunlar; Dallas Cowboys, Dallas Mavericks, Texas Rangers, Dallas Stars ve FC Dallas'tır.

Kulüp	Lig	Spor	Stad (kapasite)	Katılım	Kuruluş	Başarılar
Dallas Cowboys	NFL	Amerikan futbolu	AT&T Stadium (80,000)	88,043	1960	5 Super Bowl şampiyonluğu – 1971, 1977, 1992, 1993, 1995
Texas Rangers	MLB	Beyzbol	Globe Life Park (48,100)	33,564	1972[7]	--
Dallas Mavericks	NBA	Basketbol	American Airlines Center (19,200)	19,950	1980	1 NBA şampiyonluğu – 2011
FC Dallas	MLS	Futbol	Toyota Stadium (20,500)	16,816	1995	1 U.S. Open Cup şampiyonluğu – 1997
Dallas Stars	NHL	Hokey	American Airlines Center (18,500)	14,658	1993[8]	1 Stanley Cup şampyonluğu – 1999

Dallas silüeti.

Kardeş şehirler

Dallas 6 kardeş şehre ve 5 dostluk şehre sahiptir.^[9]

Kardeş şehirleri:

• Brno, Çek Cumhuriyeti^[10]
• Dijon, Fransa
• Monterrey, Meksika
• Riga, Letonya
• Saratov, Rusya
• Taipei, Tayvan^[11]

Dostluk şehirleri:

• Sendai, Japonya
• Tianjin, Çin
• Qingdao, Çin
• Dalian, Çin
• Nanjing, Çin

Ayrıca bakınız

• Teksas
• Dallas/Fort Worth Uluslararası Havalimanı

Kaynakça

1. "Population Estimates". United States Census Bureau. 25 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150525014735/http://www.census.gov:80/popest/data/cities/totals/2014/files/SUB-EST2014_48.csv. Erişim tarihi: May 25, 2015. 
2. "Texas Almanac | Texas State Historical Association | Facts, Profile & Rank". TexasAlmanac.com. 10 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20101210171606/http://www.texasalmanac.com:80/facts/. Erişim tarihi: May 11, 2013. 
3. "Largest 100 US cities". City Mayors. May 17, 2012. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150429085107/http://www.citymayors.com:80/gratis/uscities_100.html. Erişim tarihi: May 11, 2013. 
4. Young, Michael E. (26 Mart 2015). "Houston area and Dallas-Fort Worth top nation’s fastest-growth list". dallasnews.com. 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150529073858/http://www.dallasnews.com:80/news/metro/20150326-dallas-fort-worth-trails-only-houston-area-on-nations-fastest-growth-list.ece. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2015. 
5. "Fortune 500". fortune.com. 13 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151213030503/http://fortune.com/fortune500/. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2015. 
6. Bolton, Herbert E. (1914). Athanase de Mezieres and the Louisiana-Texas Frontier 1768–1780. Cleveland: Arthur H Clark Company. 
7. Rangers 1961'de Washington Senators adıyla kurulup, 1972'de Arlington'a taşındı.
8. Stars 1967'de Minnesota North Stars adıyla kurulup, 1993'te Dallas'a taşındı.
9. "Sister Cities". Dallas-ecodev.org. 8 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150608073846/http://www.dallas-ecodev.org:80/international/sister-cities/. Erişim tarihi: May 23, 2010. 
10. "City of Brno Foreign Relations – Statutory city of Brno" (Czech). 2003 City of Brno. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151016090315/http://www2.brno.cz/index.php?lan=en&nav01=2222&nav02=1249. Erişim tarihi: September 6, 2011. 
11. "Taipei – International Sister Cities". Taipei City Council. November 2, 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20121102035422/http://web.tcc.gov.tw/eng/sister_cities.htm. Erişim tarihi: August 23, 2013. 

Dış bağlantılar

• Resmi websitesi (İngilizce)