Demokratik Toplum Partisi

Demokratik Toplum Partisi
Kısaltma DTP
Kurucu Ahmet Türk
Leyla Zana
Orhan Doğan
Aysel Tuğluk
Kuruluş tarihi 9 Kasım 2005
Kapanış tarihi 11 Aralık 2009[1]
Öncülü DEHAP
Ardılı BDP
İdeoloji Sosyal demokrasi
Siyasi pozisyon Merkez sol

Demokratik Toplum Partisi (DTP), 9 Kasım 2005 tarihinde kurulmuş (Türkiye'de kurulan 49. siyasi parti) ve 11 Aralık 2009 tarihinde Anayasa Mahkemesi kararı ile kapatılmış olan[1] siyasi parti. Genel merkezi Ankara'nın Çankaya ilçesinin Balgat semtinde olan partinin amblemi sarı zemin üzerine, yeşil yapraklı kırmızı güldür.[2][3][4] Demokratik Toplum Partisi, Demokratik Toplum Hareketi'nin partileşmesi sonucunda kurulmuştur. Partinin kurucuları arasında Demokrasi Partisi eski milletvekillerinden Leyla Zana ve Orhan Doğan ile Cumhuriyet Halk Partisi eski milletvekillerinden Ahmet Türk bulunmaktaydı.

DTP, Sosyalist Enternasyonal'da[5] ve Avrupa Sosyalist Partisi'nde gözlemci statüsünde idi.[6][7]

Parti tüzüğü

Demokratik Toplum Partisi, parti tüzüğünde şu şekilde tanımlanmıştı:[8]

“ DTP, demokratik uygarlık çağı değerleri olan özgürlükçü, eşitlikçi adaletçi, barışçı, çoğulcu, katılımcı, çok kültürlü toplumu zenginlik olarak gören ve yenileşmeyi savunan; insan ve toplum odaklı diyalog ve uzlaşıya dayalı, otoriter- merkezi- hiyerarşik siyaset yapma tarzı yerine, demokratik- yerel –yatay işleyişi benimseyen, demokratik iç işleyişi kararlılıkla savunan, barışçıl demokratik siyaseti esas alan, evrensel değerlere sahip çıkan, her türlü ayırımcılığı ve ırkçılığı ret eden, insanlığın özgürleşmesini, cinsler arası eşitlikte gören, bu temelde özgür, demokratik-ekolojik toplumu hedefleyen demokratik özgürlükçü eşitlikçi sol bir kitle partisidir. ”

Tarihçe

DTP, Türkiye'de ilk defa eşbaşkanlık sistemini uygulayan siyasi partidir. Buna göre Aysel Tuğluk ile Ahmet Türk partinin eşbaşkanları olarak belirlenmiş, YSK'nın aldığı karar doğrultusunda, eşbaşkanlık sistemine son verilerek, partinin genel başkanlığı görevine geçici olarak tek başına Ahmet Türk seçilmiştir.[9] Demokratik Toplum Partisi’nin 2. Olağanüstü Büyük Kongresi’nde Nurettin Demirtaş Genel Başkanlığa seçilmiştir.[10] 21 Temmuz 2008 tarihinde yapılan olağanüstü kongrede genel başkanlığa adaylığını ilk olarak partinin eski Kars İl Başkanı olan Mahmut Alınak koymuş Ahmet Türk'ün aday olması üzerine Alınak, Türk'ün lehine namzet olmaktan vazgeçmiştir.[11]

Demokratik Toplum Partisi ilk seçim deneyimini 2007 Genel Seçimleri'nde yaşadı. %10'luk seçim barajını aşamama kaygısıyla bu partiye mensup üyeler ve bu partiyle birlikte hareket eden EMEP, ÖDP, SDP ve bazı sivil toplum örgütlerine mensup kişiler Bin Umut Adayları adıyla bu seçime bağımsız olarak katıldılar.[12] Seçim sonunda milletvekili olan hali hazırda DTP üyesi olan 19 kişi ve SDP Onursal Başkanı Akın Birdal DTP'ye geçerken[13], seçimlere bağımsız aday olarak girmek isteyen ve bu sebeple partisinden istifa eden Ufuk Uras ise tekrar ÖDP'ye geçti.[14] Hakkâri bağımsız milletvekili Hamit Geylani siyasi partilere üye olamama cezasından dolayı, seçimlerden bir yıl sonra yapılan DTP Olağanüstü Kongresi'nde, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde grubu olan bu partiye geçerek milletvekili sayısının 21 olmasını sağlamıştı.[15][16]

Her ne kadar DTP'nin 3 senelik geçmişi olsa da DTP çizgisinin Türk siyasi hayatında 20 senelik bir geçmişi bulunmaktadır. DTP'den önce açılan HEP, DEP, HADEP ve DEHAP çeşitli gerekçelerle kapatıldılar.

DTP, 26 Ekim 2008 tarihindeki Hakkâri mitinginde PKK'nın kurucusu ve lideri Abdullah Öcalan için özgürlük talep etmiştir.[17]

Kapatma davası

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya, DTP'nin PKK'yı desteklediği gerekçesiyle kapatılması için 16 Kasım 2007 tarihinde Anayasa Mahkemesi'nde dava açtı.[18] İddianamede partinin 8 milletvekili ile 221 DTP’linin siyasetten yasaklanması istendi.[19] Haklarında siyasî yasak istenen milletvekilliler şunlardı: Mardin milletvekili Ahmet Türk, Diyarbakır Milletvekili Aysel Tuğluk, Van milletvekili Fatma Kurtulan, Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Binici, Siirt milletvekili Osman Özçelik, İstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel, Diyarbakır milletvekili Selahattin Demirtaş ve Şırnak milletvekili Sevahir Bayındır. Anayasa Mahkemesi, partinin kapatılmasıyla ilgili davanın 4. gününde yapılan 9 saatlik görüşmenin ardından kararı açıkladı ve parti, 11 Aralık 2009'da kapandı.[1] Anayasa mahkemesi ayrıca 37 kişiye 5 yıl siyaset yasağı getirirken, Genel Başkan Ahmet Türk ve Aysel Tuğluk'un milletvekilliliğinin düşürülmesini kararlaştırdı.

DTP lideri Ahmet Türk, karar açıklanmadan önce partinin kapatılması durumunda sine-i millete döneceklerini açıkladı.[20] Partinin kapatılmasından sonra Türk yaptığı açıklamada DTP'nin meclisten çekileceğini açıkladı.[21]

Ardılı

DTP'nin kapatılması ihtimaline karşı 2 Mayıs 2008 tarihinde Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) kuruldu.[22] Partinin amblemi sarı zemin üzerinde yeşil meşe ağacından oluşmaktadır. Parti, 29 Mart yerel seçimlerine katıldı ve Türkiye genelinde yüzde 0.06 oy aldı.[23]

Parti içi açıklamalar

Eski DTP Van İl Başkanı Veysi Dilekçi aynı ilden Adalet ve Kalkınma Partisi İl Başkanı Mustafa Bilici'yi ziyaretinde PKK ile ilgili bir açıklama yaparak[24]

“ PKK, bu ülkenin bir gerçeğidir, bunu kabul etmek zorundayız. Bizim PKK ile organik değil, duygusal bağımız var. Çünkü bu ülkede PKK'nin militanlığını yapan insanların aileleri yaşamaktadır. Elbette bu annenin, babanın, kardeşin bir siyasi tercihi olacaktır. Bu insanlar DTP'yi tercih ediyorsa, bu PKK ile bir bağımız olduğu anlamına gelmiyor. PKK'nin militanları bu ülkenin evlatlarıdır. Devlet bunun için bir çözüm gerçekleştirmek zorundadır. Bu gerçek ile partimiz baskı altında tutulup, tecrit edilmektedir. Hükümetin, PKK'nin yaptığı ateşkese ve barış çağrısına cevap vermesini istiyoruz. ”

demiştir.

DTP'nin eski eş başkanlarından Emine Ayna partisinin PKK ile ilişkisi iddialarını şöyle açıklamışı:[25]

“ Biz PKK'yı desteklemiyoruz ama terör örgütü olarak da görmüyoruz. Her ikisi de Kürt Sorunu'nun barışcıl yollardan çözümlenmesinden yana olup, demokratik bir Türkiye Devletinden yanadır. Bizi PKK ile birleştiren sadece budur. Bizi ayıran nokta ise PKK'nin silahlı mücadele etmesi, bizim ise barıştan yana olmamızdır. PKK, ancak diyalog yoluyla bitirilir. ”

Genel Başkanlar

Ahmet Türk: Demokratik Toplum Partisi'nin son genel başkanıdır.[26]

Aysel Tuğluk: 9 Kasım 2007 tarihindeki DTP Olağanüstü Kongresi’nde eşbaşkanlık görevinden ayrılmıştır.[10][27][28]

Nurettin Demirtaş: Büyükhanlı Park Otelde gerçekleştirilen 2. Olağanüstü Büyük Kongredeki seçimlerde ilk iki turda yeterli çoğunluğu sağlayamayan Demirtaş, 3. turda partinin Genel Başkanlığına seçildi.

Nurettin Demirtaş'ın cezası sebebiyle başkanlık görevi düştü. Bunun üzerine göreve 23. Dönem Mardin milletvekili Emine Ayna getirildi.

Seçim performansı

Parti, Türkiye'de yapılan 2007 Türkiye genel seçimleri'ne % 10 seçim barajını aşamama kaygısıyla bağımsız adaylarla katıldı. DTP, seçimlerin ardından TBMM'de 21 milletvekili ile seçmenlerini temsil etmekte idi.[29]. 11 Aralık 2009 tarihli Anayasa Mahkemesi kararıyla partinin kapatılmasından dolayı, partiye bağlı Ahmet Türk ve Aysel Tuğluk haricindeki milletvekilleri bağımsız milletvekili olarak yer almaya devam etti.[1]

2009 Türkiye yerel seçimlerinde Türkiye genelinde %5,7 oranında oy alarak Türkiye genelinde 99 belediye başkanlığı kazandı.[30]

Kaynakça

  1. 1 2 3 4 http://www.sabah.com.tr/Siyaset/2009/12/11/dtp_kapatildi
  2. ↑ http://www.aksam.com.tr/haber.asp?a=13583,4&tarih=10.11.2005
  3. ↑ http://www.savaskarsitlari.org/arsiv.asp?ArsivTipID=5&ArsivAnaID=29436 "İlkler DTP'de" başlığı
  4. ↑ http://www.dtp.org.tr/default.asp?sf=icerik&icerikid=223 "Partinin adı" başlığı. 1 Ağustos 2008 tarihinde erişildi.
  5. ↑ http://tr.wikipedia.org/wiki/Sosyalist_Enternasyonal 27 Aralık 2008 tarihinde erişilmiştir.
  6. ↑ http://en.wikipedia.org/wiki/Party_of_European_Socialists 27 Aralık 2008 tarihinde erişildi
  7. ↑ http://wikiwix.com/cache/?url=http://www.pes.org/content/view/11/48/lang,fr/ 27 Aralık 2008 tarihinde erişildi
  8. ↑ http://www.dtp.org.tr/default.asp?sf=icerik&icerikid=223 "Partinin tanımı" başlığından alıntıdır. 1 Ağustos 2008 tarihinde erişildi.
  9. ↑ http://www.biyografi.info/bilgi/demokratik-toplum-hareketi
  10. 1 2 http://www.ntvmsnbc.com/news/425637.asp
  11. ↑ http://www.ntvmsnbc.com/news/453694.asp
  12. ↑ http://www.evrensel.net/haber.php?haber_id=12689
  13. ↑ http://www.cnnturk.com/TURKIYE/haber_detay.asp?PID=318&haberID=380625 "Akın Birdal DTP'ye katıldı" başlığı
  14. ↑ http://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96zg%C3%BCrl%C3%BCk_ve_Dayan%C4%B1%C5%9Fma_Partisi
  15. ↑ http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=102151
  16. ↑ http://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/milletvekillerimiz_sd.dagilim
  17. ↑ "DTP'li Buldan: Öcalan'a dokunmak yürek ister" - Milliyet, 26 Ekim 2008, alınma tarihi 26 Ekim 2008
  18. ↑ "DTP’ye kapatma davası açıldı". NTVMSNBC.com. 20 Kasım 2007. 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140407094048/http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/426502.asp. Erişim tarihi: 12 Aralık 2009.
  19. ↑ "8 milletvekili ve 221 DTP’liye yasak isteniyor". NTVMSNBC.com. 20 Kasım 2007. 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140407093803/http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/426534.asp. Erişim tarihi: 12 Aralık 2009.
  20. ↑ "Kapatma kararı çıkarsa DTP sine-i millete dönecek". Radikal. 4 Aralık 2009. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetay&ArticleID=967521&CategoryID=78. Erişim tarihi: 12 Aralık 2009.
  21. ↑ "DTP: Artık Meclis'te yokuz". NTVMSNBC.com. 12 Aralık 2009. http://www.ntvmsnbc.com/id/25031081/. Erişim tarihi: 12 Aralık 2009.
  22. ↑ Miser, Behzar (12 Aralık 2009). "Beş parti kapatıldı, deneyimli DTP'nin yedeği hazır: BDP". Radikal. http://m.radikal.com.tr/NewsDetail.aspx?ArticleID=10993&CategoryIDs=6. Erişim tarihi: 12 Aralık 2009.
  23. ↑ "DTP'nin yedek partisi belli oldu". Birgün. 12 Aralık 2009. http://www.bugun.com.tr/haber-detay/86521-dtp-nin-yedek-partisi-belli-oldu-haberi.aspx. Erişim tarihi: 12 Aralık 2009.
  24. ↑ DTP'li başkan: PKK ile duygusal bağımız var, Zaman Online. 17. Nisan 2007 tarihinde erişildi.
  25. ↑
  26. ↑ http://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/milletvekillerimiz_sd.bilgi?p_donem=23&p_sicil=3536
  27. ↑ http://www.milliyet.com.tr/2007/11/10/siyaset/siy08.html
  28. ↑ http://yenisafak.com.tr/Yorum/?t=24.04.2008&i=84145
  29. ↑ 23. dönem milletvekilleri 27 Aralık 2008 tarihinde erişildi.
  30. ↑ http://www.nethaber.com/Politika/96140/ISTE-DTPNIN-YEREL-SECIM-PERFORMANS-ANALIZI-DTP

Dış bağlantılar

Vikihaber'de bu konuyla ilgili haber var:
Demokratik Toplum Partisi kapatıldı
Demokratik Toplum Hareketi (Türkiye)
This article is issued from Vikipedi - version of the 9/1/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.