Dor istilası
Dor istilası, Ege Göçleri veya Deniz Kavimleri Göçü, MÖ. 13 yüzyılın sonları ile MÖ. 12. yüzyılın başlarında olmak üzere, iki aşamada cereyan etmiş olan büyük bir kavimler hareketidir. Bu göçler temel olarak Dorlar tarafından yapılan göçler ve deniz kavimleri tarafından yapılan göçler şeklinde ikiye ayrılmaktadır.[1]
Nedeni ve etkileri
Doğu Avrupa'da meydana gelen kıtlıklar nedeniyle, bazı kavimler doğuya doğru göç etmeye başlamıştır. Bu göç eden kavimler, karşılarını çıkan kavimleri de göçe zorlayarak Anadolu ve Suriye'ye kadar uzun bir mesafede göç dalgası oluşturmuşlardır. Doğu Avrupa'dan güneye inen İliryalılar İtalya'da ve Balkanlardan güneye inen Dorlar, Yunanistan ve Ege'deki Akalar'ı ortadan kaldırmışlardır.[2] Bu kavimlerin önünden kaçan kavimler Anadolu'ya geçmişler ve Hititler'in yıkılmasına veya bir duraklama dönemine girmesine neden olmuşlardır. Ancak tarihçilerin genel kanısına göre, Hititler Ege Göçleri sonunda yıkılmıştır.[3] Göçler sonunda yunan anakarasından ayrılan Aioller, kuzeybatı Anadolu’ya (Edremit Körfezi ve civarı); İyonlar, Batı Anadolu’nun orta kesimine (kabaca İzmir ili ve civarı), Dorlar ise Anadolu’nun güneybatı köşesine (kabaca Muğla) yerleşmişlerdir.
İlk Ege Göçleri aşamasında, Mısır kaynaklarında "Deniz Kavimleri" olarak geçen bu göçebe kavimler, M.Ö. 1225'lerde Mısır önlerine kadar gelmişler fakat firavun Merneptah tarafından mağlup edilmişlerdir.[4]
Göç hakkında bulgular
Ugarit ve Antik Mısır belgeleri, bu göçler hakkında önemli bilgiler aktarmaktadır. Ayrıca MÖ. 2. binyılın sonlarına ait yerleşme merkezlerinde yapılan arkeolojik kazılarda da söz konusu göçlerin sebebiyet verdiği yıkımın kanıtlarına ulaşılmıştır.[5] Kuzey Suriye'deki Ugarit ve Kıbrıs'da bulunan Alaşia Krallığı arasındaki mektuplar bu göçlerden bahseder. Yine Ugarit kralı Hitit kralı ve kraliçesine yazdığı mektuplarda ülkenin işgal edildiğine dair ifadelere yer vermektedir.[2]
Mısır firavunu Merneptah, mağlup ettiği kavimlerin ismini Karnak mabedinin duvarına yazdırmıştır. Merneptah'ın ismini duvara yazdırdığı kavimler, Ekweşler(Akalar), Turşalar(Etrüskler), Rukkular(Lukkalar), Şerdanalar(Sarunyalılar) ve Şekeleşler(Sicilyalılar) olarak verilmiştir.[1]
Kaynakça
- 1 2 Memiş, Ekrem; Bülbül, Cemil (2014). Eskiçağda Göçler. Bursa: Ekin Yayınevi. s. 107 - 121. ISBN 9786053270652. http://www.seckin.com.tr/kitap/n/457393759/title/eskicagda-gocler-ekrem-memis.html.
- 1 2 Bahar, Hasan (2014). Eskiçağ Uygarlıkları. Bursa: Kömen Yayınları. s. 216. ISBN 9789756527627. https://books.google.com.tr/books?id=l6sUmwEACAAJ&dq=Eski%C3%A7a%C4%9F+Uygarl%C4%B1klar%C4%B1&hl=tr&sa=X&redir_esc=y.
- ↑ Mellaart, James (1974). Western Anatolia, Beycesultan and the Hittites, Mansel'e Armağan. Ankara: Türk Tarih Kurumu. s. 522 - 526. ASIN B003OA8XOS. https://books.google.com.tr/books?id=Ly1mmgEACAAJ&dq=Mansel%27e+Arma%C4%9Fan&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwiz5__b0vDJAhUGnXIKHY1QD0oQ6AEILjAD.
- ↑ Taylour, William (1983). The Mycenaeans. Londra: Thames & Hudson Ltd. s. 174. ISBN 9780500275863. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&id=nPlEAAAAMAAJ&dq=The+Mycenaeans+William+Taylour&focus=searchwithinvolume&q=.
- ↑ Memiş, Ekrem (1985). "Filistin Kime Aittir?". Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (1): 223. ISSN 1301-9058. http://gefad.gazi.edu.tr/.