Enver Behnan Şapolyo
Enver Behnan Şapolyo (d. 1900 - ö. 1972) Türk tarihçisi.
Enver Behnan Şapolyo 1900 tarihinde İstanbul'un Kocamustafapaşa semtinde, Beyçayırı Sokağı'nda doğmuştur. Büyükbabası Afyonkarahisar mutasarrıfı Salih Bey, babası eski Maarif Nezareti Meclis-i Kebir ve Muayene azasından Fevzi Bey'dir.
Fevzi Bey 1908 tarihinde İstanbul'da Protesto adında bir gazete yayınlamıştır. Aynı zamanda El Adil adlı Arapça bir gazetede de başmuhabirlik yapmıştır. Birçok da eserleri vardır. Bunlardan Teşkilat-ı Avalim, Sarf-ı Arabi adlı eserleri basılmıştır. Tarih-i Hürriyet, Hikmet-i Hukukun Tarihi, Miyar-ı Hukuk ve Cebr-i Ala adlı eserleri vardır. Birçok da dergilere yazılar yazmıştır. Fevzi Bey, Hoca Tahsin Efendi'nin İlm-i Ruh, Esrar-ı Abu Hava, Tarihi Tekvin, Esas-ı İlmi Heyet, adlı eserlerini önsözler ekleyerek yayınlamıştı.
Şapolyo, ilk ve orta öğrenimini İstanbul Lisesi'nde yaptıktan sonra okul tarafından 1917 tarihinde Almanya'ya tahsile gönderilmiştir. Mütareke dolayısı ile Almanya'dan döndükten sonra öğretmen okuluna gitmiştir. Milli Mücadele'nin başlamasıyla Anadolu'ya geçerek Kağnı Kolları Komutanı olarak cepheye cephane taşıma görevini yapmıştır. Kanlı Bayrak Kuva-yi Milliye Müfrezesinde çalışmıştır. Öğretmen okulundan mezun olduktan sonra Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesine 2 yıl devamdan sonra İstanbul Üniversitesi Tarih Fakültesi'nde okumuş ve tarih öğretmeni olmuştur.
İki yıl da felsefe derslerine devam etmiş, Ziya Gökalp'in Amel-i İçtimayiat derslerine devam ederek Sosyolojiye çalışmıştır. Sırası ile Ankara Sultanisi, Konya Lisesi, İstanbul Erkek Lisesi, Vefa Lisesi, Kuleli Askeri Lisesi, Maltepe Askeri Lisesi, Maarif Koleji, Türk Kuşu, Gazi Lisesi, Harp Okulu, Ticaret ve Turizm Yüksek Öğretmen Okulu'nda İnkılap Tarihi ve Ahlak Tarihi öğretmenliğinden sonra, Türkiye'nin Turistik Özelliği ve Anıtlar Tarihi derslerini okutmuştur. Aynı zamanda Radyo Eğitim Müşaviridir.
Enver Behnan Şapolyo bir yandan hocalığa devam ederken diğer yandan da gazeticilik mesleğine girmiştir. 1922 yılında Ankara'da yayınlanan Öğüt Gazetesi ile Yenigün Gazetelerinde muhabirlik, sonra da muharrirlik etmeye başlamıştır. Hakimiyet-i Milliye, Ulus Konya Babalık gazetelerinde çalıştıktan sonra Hüseyin Cahit Bey'in çıkarmakta olduğu Tanin gazetesinin Ankara muhabirliğini yapmıştır.
1924 tarihinde İstanbul'a gelerek Son Telgraf, Cumhuriyet, Yeni Türkiye, Vakit, Akşam, Gece Postası, İkdam - Son Telgraf, Yeni Sabah gazetelerinde muharirlik ve musahhihlik yapmıştır. 1955 yılında Zafer Gazetesi'nde çalışarak bu gazetede Tarihi makaleleriyle, Atatürk'ün Hayatı, Milli Mücadelenin iç alemi adlı tefrikaları neşredilmiştir. Aynı zamanda Ankara'da neşrolunan İnkilap, Ulus, Haber, Son Baskı Gazetelerinde de makale ve tefrikaları çıkmıştır.
İstanbul'da neşrolunan Yeni Gazete, Yedigün, Büyük Gazete, Resimli Perşembe, Resimliay, Resimli Mecmua, Türk Yurdu, Kadın Yolu Mecmuası, Türk Yurdu, Köy Postası, Çocuk Ve Yuva, Gençay, Hafta, Çocuk Haftası, İller ve Belediyeler Dergisi, Önasya, Ülkemiz, Türk Kültürü, Halk Evleri Mecmuası, Ankara Belediyesi'nin neşretmekte olduğu Ankara adlı mecmualarda tarihî makaleleri ve tarihî romanları neşredilmiştir. Gazetecilite uzun seneler hizmetinden dolayı Basın Şeref kartı verilmiştir.
İnkilap tarihi ile ilgili yazmış olduğu eserleri ile Türkiye ve dış memleketlerde tanınmıştır. Amerikalı birçok tarihciler Şapolyo'nun tarihi eserlerinden faydalanmışlar ve eserlerini bibliyograflarına almışlardır. Bunlardan Uriel Heyd'in yazmış olduğu Foundations of Turkish Nationalism London - co - Luzac - 1950( Türk Milliyetçiliğinin esasları) adlı eserden başka yine ABD'de Kemal Karpat'ın yayınlandığı Turkey's Politic 1959 Princeton University Press( Türkiye'nin Dahili Siyasetine Dair) kitabında Şapolyo'nun eserlerinden faydalanılmıştır. Aynı zamanda Amerikalı yazar Elaine D. Smith'in yazmış olduğu Turkey: Origins of the Kemalist Movement and the Govenrment of the National Assembly Washington - 1959 (Kemalist hareketin kökenleri ve Büyük Millet Meclisi Hükümeti) adlı eserde, Şapolyo'dan faydalanmıştır.
10 Ağustos 1960 tarihinde Moskova'da toplanan 25.ci Enternasyonal Müsteşrikler Kongresine Moskova İlim Akademisi tarafından delege seçilerek davet edilmiştir. Enver Behnan Şapolyo'nun Gülbahar Sultan adlı edebi bir eseri de Sırpça ve Hırvatçaya tercüme edilmiştir.
Yazar 1972 yılında hayata veda etmiştir.
Şapolyo'nun Basılmış Olan Önemli Eserleri
- Filozof Ziya Gökalp - 1933
- Tarih Bakaloryası 1. cilt. ilk ve Orta Çağlar Tarihi - 1934
- İkinci cilt Yeniçağ Osmanlı ve cumhuriyet Devirleri - 1935
- Türk Soyadları - 1935
- Kurtuluş Edebiyatı Tarihi - 1938
- Onuncu Yıl - 1938
- Ziya Gökalp ittihat ve Terakki ve Meşrutiyet Tarihi - 1943
- Kemal Atatürk ve Milli Mücadele Tarihi - 1944
- Mustafa Reşit Paşa ve Tanzimat devri Tarihi - 1945
- Tarihçi Eşref Albatı - 1945
- Velet Çelebi İzbudak - 1946
- Karagöz'ün Tarihi - 1946
- Osmanlı - İnkılap ve Avrupa Tarihi Özü - 1946
- Karagözün Tekniği - 1947
- Ziya Gökalp ve Fırka Nedir? - 1947
- Türkiye Tarihi 3 Cilt (Maliye okulları için) - 1947
- Müzeler Tarihi - 1948
- Türk İnkılabı Tarihi - 1948
- Türkiye Cumhuriyeti Tarihi (Liseler için - 8 defa basılmıştır) - 1949
- Türk Efsaneleri - 1949
- Gazi Musa Paşa ve Silistre Müdafası - 1950
- Hz. Ali - 1950
- Dünya efsaneleri - 1954
- Atatürk'ün Hayatı - 1955
- İlk Çağ Tarihi - 1958
- Kuva-yi Milliye Tarihi - 1958
- İlaveli - Kemal Atatürk ve Milli Mücadele Tarihi - 1958
- Halk ninnileri - 1958
- Gazi Osman Paşa ve Plevne Müdafası - 1958
- Ahlak Tarihi - 1960
- Türk Büyükleri 1960
- Türkiye Tarihi - 1960
- Osmanlı Sultanları Tarihi - 1960
- İnkılap Tarihi - 1960
- Mezhepler ve Tarikatlar Tarihi - 1964
- Türk Menkıbeleri - 1964
- Selçuk Han - 1966
- Tuğrul Han - 1966
- Melik Şah - 1966
- Alparslan - 1966
- Kılıç Arslan - 1966
- Birinci Alaettin - 1966
- Selçuk Medeniyeti - 1966
- Kırşehir Büyükleri - 1967
- Mustafa Kemal ve Milli Mücadelenin İç Alemi - 1967
- İstiklal Edebiyatı Tarihi - 1968
- Peygamberler Tarihi - 1968
- Osmanlı İmparatorluğu Tarihi - 1968
- Türk Gazeticiler Tarihi
- Ahiler Tarihi
- Türkiye Anıtlar Tarihi
Şapolyo'nun bu eserlerle beraber edebi romanları ve çocuk edebiyatı neşriyatından olmak üzere 45 eseri daha vardır. Basılmamış olanlarla eserlerinin tutarı 110 cilttir.
Romanlarından: Ayşim, Alp Arslan, Yayla Gülü, Yıldırım, Dede Korkut Masalları, Kılıç Arslan, Şair Nedimin Aşkı, Barbaros, Turgut Reis, Fatih İstanbul Kapılarında, Türk Masalları, Atilla, Türk Akıncıları, Ali Baba, Estergon Kalesi vardır.