Fransa Sefaretnamesi
Fransa Seyahatnamesi, Yirmisekiz Mehmed Çelebi'nin yapıtı (1721). Yazarın elçilik göreviyle Paris'e yaptığı yolculuk ve yaptığı görev süresindeki (1720-1721) gözlemlerini dile getirir. Sefaretname, daha çok ilk defa Osmanlı topraklarından dışarıya çıkan bir Osmanlı'nın Fransızların o zamanki yaşantısını nasıl gördüğünü, öne çıkan yenilikleri nasıl karşıladığını hayret ve takdir ettiği tarafları öne çıkarmaktadır.
Deniz yoluyla Toulon'a gelen Elçi, kolera dolayısıyla uygulanan karantinayı kendi ülkesinde bilinmeyen tıbbi bir önlem olarak değerlendirir. Paris'e kadar olan yolculuğunda gördüğü kanalları, bakımlı yolları, başkente parlak bir törenle girişini, 12 yaşındaki kral XV. Louis tarafından kabul edilişini, onunla birlikte ava gidişini, gezdiği kale, kilise, saray ve bahçeleri, hayvanat ve botanik bahçelerini, tıbbiyeyi, halı imalathanesini, ayna fabrikasını, rasathaneyi, basımevini, izlediği opera gösterisini, kendisine yapılan görkemli ağırlamayı, saray çevresinde ve halk üzerinde uyandırdığı olumlu izlenimleri ayrıntılarıyla anlatır. Yapıtta öğrenmeye düşkün, meraklı, uyanık, hoşgörülü, yeniliğe açık bir yazarın eğilimleri kendini belli eder. Padişah III. Ahmet ve Sadrazam Nevşehirli İbrahim Paşa'ya sunulan sefaretname, Lale Devri'nde uygulanan birçok yeniliğe esin kaynağı oldu.
28 Mehmet Çelebi`nin Fransa seyahati, Türkiye'deki batılılaşma sürecinin dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir. Mehmed Çelebi'nin gezip gördüğü şehirler, saraylar, parklar ve bahçeler hakkındaki izlenimleri, Osmanlı için model olduğu söylenebilir.
İstanbul'da iki kez basılan (1866, 1888) yapıtın Paris'te de iki basımı yapıldı (Paris'teki Doğu Dilleri Okulu öğrencileri için 1841; Ali Suavi tarafından 1872); günümüzde dili sadeleştirilerek yayımlandı (1970).
Dış bağlantılar
- Avrupa'ya bakışımız bir kitapla değişti - Dr. Erhan Afyoncu
- 28 Çelebi Mehmed Efendi Paris Sefaretnamesi - tarihportali.net