Friedrich Ebert
Friedrich Ebert | |
---|---|
Almanya Cumhurbaşkanı | |
Görev süresi 11 Şubat 1919 - 28 Şubat 1925 | |
Yerine geldiği | Yeni makam |
Yerine gelen | Paul von Hindenburg |
Almanya Şansölyesi | |
Görev süresi 9 Kasım 1918 - 11 Şubat 1919 | |
Yerine geldiği | Prens Maximilian |
Yerine gelen | Philipp Scheidemann |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 4 Şubat 1871 Heidelberg |
Ölüm | 28 Şubat 1925 (54 yaşında) Berlin, Almanya |
Partisi | SPD |
İmzası |
Friedrich Ebert (d. 4 Şubat 1871 - ö. 28 Şubat 1925) Almanya'nın ilk cumhurbaşkanı. 4 Şubat 1871 tarihinde Heidelberg’de doğdu. Babası bir terzi ustası olan Ebert, ilkin meslek olarak saraçlığı öğrendi ve bir saraç olarak Almanya’nın birçok bölgesini dolaştı.
Ebert, sosyal demokrat görüşleri benimsedi ve çok geçmeden sosyalizmin temsilcisi olarak adlandırıldı. 1905 yılında Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nde genel sekreter olarak görev aldı. (SPD) Partiye getirdiği birçok yenilik sayesinde partinin gelişmesinde önemli bir rol oynadı.
1913 yılında parti başkanı August Bebel’in ölmesinin ardından, başkan seçildi. Ebert, Almanya’nın I. Dünya Savaşı’na girmesi taraftarıydı. Nitekim bu konuda verdiği maddi desteğin, savaş bütçesine çok büyük yararı oldu. Ancak büyük yenilgi ardından imparatorluğun da yıkılması üzerine, Ebert zor durumda kaldı.
Ebert’in karşısındaki sol yanlı grup partiden ayrıldı ve kendilerince Bağımsız Sosyal Demokrat Parti’yi kurdu. (USPD) Partiden bir grup daha ayrılarak da Almanya Komünist Partisi’ni (KPD) oluşturdu. Sosyal Demokrat Parti, Demokrat Parti ve Katolik Merkez Partisi birleştiler ve isimlerinin Siyah-Kırmızı-Altın (Weimar) Koalisyonu olduğunu ilan ettiler.
Baden prensi Maximilian’ın başkanlık ettiği Siyah-Kırmızı-Altın Koalisyonu’na bağlı üç partiden oluşan bir hükümet kuruldu. Parlamenter demokrasiye bu yolla ulaşılması amaçlanıyordu. Ebert ise böyle bir devrimin oluşmasını istemiyordu, bunun için elinden geleni yaptı. Almanlar 1918 yılında barışı sağlamaya yönelik bir devrimci ayaklanma başlattılar. Çünkü Alman halkı, II. Wilhelm’in barışı getirmekte başarısız olduğuna inanıyordu.
Devrimci bu hareket Berlin’de etkisini artırarak sürdürüldü. Sonunda II. Wilhelm tahttan indirildi. Bunun ardından Baden prensi Maximilian, Ebert’e şansölyeliği devretti. Halk Temsilcileri Konseyi adında yeni bir hükümet kuruldu. Ebert bu konseyin ile İşçi ve Asker konseyinin elindeki yetkiyi kısa sürede seçimle oluşturmayı hedeflediği Alman Parlamentosu’na geçirmeyi amaçlıyordu. Bu amaç doğrultusunda devrimi engellemek adına yeni Genelkurmay Başkanı Wilhelm Groener ile gizli bir antlaşma yaptı. Bu esnada ülkede birçok çatışmalar meydana geliyordu. Bu çatışmaların sonunda ise toplumsal devrim bastırılmış oldu.
1919 yılının ocak ayında seçimler yapıldı. Şubatta, seçimleri kazanan Siyah-Kırmızı-Altın Koalisyonu’na dayanan yeni bir hükümet kuruldu ve koalisyonun cumhurbaşkanlığına Ebert seçildi. 11 Ağustos’ta Weimar Anayasası yürürlüğe kondu.
Dönemde mali sıkıntılar, suikastlar, komplolar baş gösterdi. Rejimin tehlikeye girdiğini düşünen Ebert, aşırı uçları önlemek amacı ile Reichswehr’e güveniyordu. Ancak Fransızların Ruhr bölgesini işgal etmesinin ardından ortalık iyice karıştı.
Ebert’e yönelik karalamalar ve sarf edilen sözlerin ardı arkası kesilmedi. Savaş esnasında bir grup işçinin grevini desteklediği gerekçesi ile devlete ihanet ettiği öne sürüldü. 1925 yılında grip olduğuna inanılan Ebert, Şubat ayı ortalarında hastalandı. Durumu takip eden iki hafta boyunca bozulmuş sağlığına safra kesesi hastalığı muzdarip oldu. 23 Şubat gecesi akut septik oldu ve apandisit olduğu ortaya çıktı. Ertesi gün erken saatlerde acil bir apandisit uygulandı. Dört gün sonra, 54 yaşında, septik şoktan öldü ve Heidelberg'e gömüldü.
Kaynakça
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Yeni makam |
Almanya Cumhurbaşkanı 1919-1925 |
Sonra gelen: Paul von Hindenburg |
Önce gelen: Prens Maximilian |
Almanya Şansölyesi 1918-1919 |
Sonra gelen: Philipp Scheidemann |
|
|
|
|