Friends

Friends
Tür Sitcom
Proje tasarımcısı David Crane
Marta Kauffman
Başrol Jennifer Aniston
Courteney Cox
Lisa Kudrow
Matt LeBlanc
Matthew Perry
David Schwimmer
Tema müziği bestecisi Michael Skloff
Allee Willis
Açılış müziği "I'll Be There for You"
The Rembrandts
Ülke Birleşik Devletler
Dili İngilizce
Sezon sayısı 10
Bölüm sayısı 236 (bölümleri listesi)
Prodüksiyon
Yönetici yapımcı David Crane
Marta Kauffman
Kevin S. Bright
Michael Borkow (4. sezon)
Michael Curtis (5. sezon)
Adam Chase (5.-6. sezon)
Greg Malins (5.-7. sezon)
Wil Calhoun (7. sezon)
Scott Silveri (8.-10. sezon)
Shana Goldberg-Meehan (8.-10. sezon)
Andrew Reich (8.-10. sezon)
Ted Cohen (8.-10. sezon)
Kamera Film; multi-kamera
Gösterim süresi 20-22 dakika (her bölüm)
22-65 dakika (genişletilmiş DVD bölümleri)
Yapım şirketi Bright/Kauffman/Crane Productions
Warner Bros. Television
Dağıtımcı firma Warner Bros. Television Distribution
Yayın bilgileri
Kanal NBC
Resim formatı 480i (PsF 4:3 SDTV)
1080i (PsF 16:9 HDTV)
Yayın tarihi 22 Eylül 1994 (1994-09-22) – 6 Mayıs 2004 (2004-05-06)
Durumu Sona erdi.
Kronoloji
Sonra gelen Joey (2004–06)
Dış bağlantılar
İnternet sitesi

Friends, David Crane ve Marta Kauffman tarafından yaratılmış Amerikan yapımı sitcom türünde bir dizidir. 22 Eylül 1994 ile 6 Mayıs 2004 tarihleri arasında NBC'de yayınlanan dizi, on sezon sürdü. Manhattan'da yaşayan bir grup arkadaşın hayatı üzerinde dönen dizi, Warner Bros. Television şirketine bağlı Bright/Kauffman/Crane Productions yapımıdır. Yönetici yapımcıları Kevin S. Bright, Marta Kauffman ve David Crane'dir.

Kauffman ve Crane Friends'in ilk tasarımlarını Insomnia Cafe adıyla 1993'ün kasım-aralık aylarında hazırladı. Fikri Bright'a gösterdiler ve üçü beraber yedi sayfalık taslağı NBC'ye sundu. İsmin Friends Like Us olarak değiştirilmesi gibi pek çok senaryo değişikliği ve yeniden yazımının ardından, dizinin adı sonunda Friends olarak belirlendi.[1]

Dizi Burbank, Kaliforniya'daki Warner Bros. Stüdyoları'nda çekildi. Tüm sezonlar ABD'de reyting listesinde ilk ondan yer aldı, hatta dizinin sekizinci sezonu yayınlandığı yıl zirvedeydi. 6 Mayıs 2004'te yayınlanan final bölümü 52.5 milyon izleyiciyle ABD televizyon tarihinin en çok izlenen beşinci sezon finali;[2][3][4] 2000'lerin ise en çok izlenen dizi bölümü oldu.[5][6]

Yayınlandığı dönemde birçok olumlu eleştiri alan dizi, tüm zamanların en popüler sitcomlarından biridir.[7] Friends toplamda 62 Primetime Emmy Ödülü'ne aday gösterilmiş ve 2002'de sekizinci sezonuyla "En İyi Komedi Dizisi" ödülünü kazanmıştır. TV Guide'ın En İyi 50 TV Programı listesinde 21.,[8] Empire dergisinin "En İyi 50 TV Programı" listesinde ise 7. sıradadır.[9][10] 1997'de yayınlanan "The One with the Prom Video" bölümü TV Guide'ın Tüm Zamanların En İyi 100 Dizi Bölümü listesinde 100. sırasındadır.[11] 2013'te Writers Guild of America'nın hazırladığı "Tüm Zamanların En İyi Yazılmış 101 TV Dizisi" listesinde 24. sırada,[12] TV Guide'ın "Tüm Zamanların En İyi 60 TV Dizisi" listesinde de 28. sırada yer alır.[13] 2014'te Mundo Estranho dergisi Friends'i "Tüm Zamanların En İyi Dizisi" seçmiştir.[14]

Başlangıç

Rachel Green düğününden kaçıp New York'ta bir restoranda aşçı olduğunu bildiği çocukluk arkadaşı Monica Geller'ı bulmaya gider. Rachel, Monica'nın evine yerleşir ve onun arkadaş grubuna katılır. Bu gruptakiler: ünlü olmaya çalışan aktör Joey Tribbiani, iş adamı Chandler Bing, masöz ve müzisyen Phoebe Buffay ve Monica'nın abisi, yeni boşanmış paleontolog Ross Geller'dır. Rachel ailesinin yardımı olmadan hayata yeniden başlamaya karar verir ve grubun sık sık gittiği Manhattan'daki Central Perk adlı cafede garson olarak işe girer. Grup burası dışında en çok Monica ve Rachel'ın New York, West Village'taki apartman dairesinde ve karşı dairede yaşayan Chandler ve Joey'nin evinde vakit geçirir.

Bölümlerde genel olarak gruptakilerin eğlenceli, romantik maceraları ve, başta Joey'nin rol seçmeleri ve Rachel'ın moda sektöründe iş araması olmak üzere, kariyerleri konu edilir. Altı karakterin de dizi boyunca pek çok romantik ilişkisi olur, bunlardan bazıları Monica'yla Richard Burke ve Ross'la Emily Waltham gibi ciddiyken çoğu kısa sürelidir. Dizide en sık tekrar eden hikaye Ross ve Rachel'ın ilişkisidir. İkili sürekli ayrılıp, barışır; Ross Emily ile evlendiğinde dahi Rachel'la arasındaki bağ kaybolmaz. İkilinin bir çocuğu da vardır. Chandler ve Monica ilerleyen zamanda evlenirler, Phoebe de Mike Hannigan'la evlenir. Dizide sık görünen diğer karakterler: Long Island'ta yaşayan Ross ve Monica'nın ebeveynleri, Ross'un eski karısı ve oğlu, Central Perk'teki barista Gunther, Chandler'ın eski sevgilisi Janice ve Phoebe'nin ikiz kardeşi Ursula'dır.

Karakterler

Friends dizisinin karakterleri. Saat yönünde: Chandler, Joey, Ross, Rachel, Phoebe ve Monica.

Dizideki başlıca altı karakter şöyledir:

Oyuncular

Friends'in ana kadrosu

Aniston, 2007
Cox, 1995
Kudrow, 2009
LeBlanc, 1995
Perry, 2007
Schwimmer, 2011

İlk sezon kontratlarına göre altı oyuncu da bölüm başına 22.500$ almıştır.[23] İkinci sezonda ise oyuncular bölüm başı 20.000$ ile 40.000$ arasında değişen maaşlar aldılar.[23][24] Üçüncü sezon için görüşmeler başlamadan önce ekip yapım şirketi Warner Bros.'un bireysel görüşme istemesine rağmen ücret görüşmelerinin hep birlikte yapılmasına karar verdi.[25] Böylece Aniston ve Schwimmer aldıkları yüksek ücretten feragat ederek gruptaki en düşük ücreti alan oyuncuyla aynı ücreti aldı. Oyuncuların her biri üçüncü sezonda bölüm başı 75.000$, dördüncü sezonda 85.000$, beşinci sezonda 100.000$, altıncı sezonda 125.000$, yedinci ve sekizinci sezonda 750.000$, dokuzuncu ve onuncu sezonlarda ise 1.000.000$ aldı. Aniston, Cox ve Kudrow tüm zamanların en çok kazanan televizyon aktristleridir.[26][27][28] Ayrıca oyuncular 2000'nin başında dizinin yeniden yayınlanan bölümleri için de telif ücreti aldılar.[29]

Dizinin yaratıcılarından David Crane altı karakterin de eşit derecede öneme sahip olmasını istemiş[30] ve dizi de bu yönüyle "ilk gerçek ansambl oyuncu kadrolu yapım" olarak övülmüştür.[31] Oyuncular ödül törenlerinde aynı kategorilerde adaylık isteyerek,[32] eşit ücret talep ederek[31] ve ilk sezonda dergilere grup halinde kapak olarak bir grup olduklarını defalarca göstermiş[33] ve bir karakterin baskın olmasını engellemeye çalışmışlardır.[31] Grup çekimler dışında da yakın arkadaş olmuştur[34] hatta konuk oyuncu Tom Selleck ekibin iletişime vurgu yapmak için bazen setteyken kendini dışlanmış hissettiği söylemiştir.[35]

Oyuncuların arkadaşlığı hala devam etmektedir. Aniston, Cox ve David Arquette'nın kızları Coco'nun vaftiz annesidir. Dizinin bitmesinin ardından çıkan Friends 'Til the End adlı kitaptaki röportajlarda da her oyuncu birbirlerinin ailesi gibi olduklarını söylemiştir.

Bölümler

Sezon Bölümler Orijinal yayın tarihi
Sezon prömiyeri Sezon finali
1 24 22 Eylül 1994 18 Mayıs 1995 (1995-05-18)
2 24 21 Eylül 1995 16 Mayıs 1996 (1996-05-16)
3 25 19 Eylül 1996 15 Mayıs 1997 (1997-05-15)
4 24 25 Eylül 1997 7 Mayıs 1998 (1998-05-07)
5 24 24 Eylül 1998 20 Mayıs 1999 (1999-05-20)
6 25 23 Eylül 1999 18 Mayıs 2000 (2000-05-18)
7 24 12 Ekim 2000 17 Mayıs 2001 (2001-05-17)
8 24 27 Eylül 2001 16 Mayıs 2002 (2002-05-16)
9 24 26 Eylül 2002 15 Mayıs 2003 (2003-05-15)
10 18 25 Eylül 2003 6 Mayıs 2004 (2004-05-06)

Birinci sezon

Rachel düğününden kaçarak çocukluk arkadaşı Monica'yı bulur ve onun yanında yaşamaya başlar. Monica'nın abisi Ross liseden beri Rachel'a aşıktır ve ona bunu göstermeye çalışır. Ancak bunu engelleyen pek çok sebep vardır ve bunlardan en büyüğü de eski lezbiyen karısı Carol'ın hamile olmasıdır. Joey bekar ve ünlü olmaya çalışan bir aktördür. Phoebe bir masözdür ve geçmişinde pek çok talihsizlik yaşamıştır. Annesi intihar ettiği için bir dönem sokaklarda yaşamıştır. Chandler sevgilisi Janice'ten (Maggie Wheeler) ayrılır ancak ilerleyen sezonlarda tekrar bir araya gelirler. Sezonun sonunda Chandler yanlışlıkla Rachel'a Ross'un ona aşık olduğunu söyler ve Rachel kendisinin de aynı şekilde hissetiğini fark eder. Sezon Rachel'ın havalimanında Ross'un gezisinden gelmesini beklemesiyle biter.

İkinci sezon

İkinci sezon Rachel'ın aşkını itiraf etmek için Ross'u havalimanında beklediği bölümden başlar. Ancak Ross gezisi sırasında yüksek lisanstan tanıdığı Julie (Lauren Tom) ile çıkmaya başlamıştır. Rachel'ın Ross'a olan duygularını itiraf etme girişimleri tıpkı ilk sezonda Ross'un ona itiraf girişimleri gibi başarısızlıkla sonuçlanır. Ancak sonunda karakterler sevgili olurlar. Joey Days of Our Lives isimli pembe dizide başrol oynamaya başlar ancak bir röportajında repliklerinin çoğunu kendisinin yazdığını söylemesi üzerine senaristleri kızdırır ve senaristler oynadığı karakteri öldürürler. Chandler birinci sezondaki sevgilisi Janice ile tekrar çıkmaya başlar. Monica kendisinden 21 yaş büyük aile dostları Richard (Tom Selleck) ile çıkmaya başlar. Sezonun sonunda Richard'ın çocuk istemediğini söylemesi üzerine ayrılırlar.

Üçüncü sezon

Üçüncü sezonda dizi birbiriyle bağlantı olayları daha çok işler. Rachel lüks mağaza zinciri Bloomingdale'de çalışmaya başlar. Ross, Rachel'ı iş arkadaşı Mark'tan kıskanır. Rachel bu durumdan yorulduğu için Ross'a ilişkilerine ara vermek istediğini söyler. Ross buna çok üzülür ve bir bara gidip sarhoş olur. Orada biriyle tanışır ve onla birlikte olur. Ross ve Rachel'ın ayrılığı Chandler'a ebeveynlerinin boşanmasını hatırlattığı için bu olaydan çok etkilenir ve zor bir dönem geçirir. Phoebe erkek kardeşi (Giovanni Ribisi) ve gerçek annesiyle (Teri Garr) tanışır. Babası annesini terk ettikten sonra başka biriyle daha evlenmiştir ve ondan bir oğlu olmuştur. İntihar eden kişinin gerçek annesi değil onu büyüten kişi olduğunu öğrenir. Joey tiyatro oyunundaki partneri Kate'le (Dina Meyer); Monica ise milyoner Pete Becker'la (Jon Favreau) çıkmaya başlar. Ancak aralarındaki anlaşmazlıklar yüzünden ayrılırlar.

Dördüncü sezon

Rachel duygularını anlattığı ve tüm suçu Ross'a attığı bir mektup yazar ve Ross'a verir. Ross mektubun hepsini okumaz ve Rachel'a kısa bir süre barışırlar fakat aldatma konusu yeniden açıldığında kavga eder ve yine ayrılırlar. Joey Kathy (Paget Brewster) adında bir kadınla çıkmaya başlar ancak Chandler da Kathy'den hoşlanmaktadır. Chandler bir gün Kathy'yi öper ve Joey'le arası bozulur. Joey Chandler'ı yalnızca bir gün boyunca bir kutuda yaşarsa affedeceğini söyler ve Chandler da bunu yapar. Phoebe erkek kardeşi ve karısı Alice (Debra Jo Rupp) için taşıyıcı annelik yapar. Joey ve Chandler bir iddiada Monica ve Rachel'ın dairesini kazanır ancak sonra sezonluk Knicks bileti ve Monica ve Rachel'ın bir dakikalık öpüşmesi karşılığında (Sahne gösterilmedi.) daireyi geri verirler. Ross Emily (Helen Baxendale) isimli bir İngiliz'le çıkmaya başlar. Sezon finalinde Londra'da düğünleri olur. Londra'dayken Chandler ve Monica birlikte olurlar. Rachel ilk başta düğüne gitmek istemese de sonradan fikrini değiştirir ve düğüne çok az bir zaman kala yetişir. Ross Rachel'ın gelmesi üzerine ona olan aşkını tekrar hatırlar ve düğün yemini sırasında Emily'nin adını söyleyecekken yanlışlıkla Rachel'ın adını söyler.

Beşinci sezon

Sezon boyunca Monica ve Chandler ilişkilerini arkadaşlarından saklamaya çalışır. 100. bölümde Phoebe kardeşi ve karısı için biri oğlan ikisi kız olan üçüz bebekleri doğurur. Oğlanın ismi Frank Jr. Jr., kızların ismi ise Leslie ve Chandler olur. (Aslında iki oğlan, bir kız bekliyorlardı ve Chandler ismine bu yüzden karar verilmişti ama bebek kız olunca da ismi değiştirilmedi.) Emily Ross'la yalnızca Rachel'la bütün ilişkisini keserse evli kalacağını söyler ve Ross da kabul eder Altının birlikte yedikleri son akşam yemeği sırasında Emily Ross'u arar, Rachel'ın da orada olduğunu anlayınca Ross'a güvenemeyeceğini fark eder ve bu olayın ardından ikili boşanır. Phoebe cafede rozetini bulduğu bir polisle (Michael Rapaport) çıkmaya başlar. Chandler ve Monica ilişkileri arkadaşlarına anlatırlar. Las Vegas'a yaptıkları gezi sırasında gizlice evlenmeye karar verirler ancak kiliseye gittiklerinde sarhoş olmuş Ross ve Rachel'ın evlendiklerini görürler.

Altıncı sezon

Ross ve Rachel'ın evliliğinin sarhoşken yapılmış bir hata olduğu ortaya çıkar Rachel hemen boşanmak istese de Ross üçüncü bir boşanmayı kaldıramayacağını öne sürerek evli kalmayı önerir ancak ilerleyen bölümlerde boşanırlar. Monica ve Chandler birlikte yaşamaya başlar, Rachel da Phoebe'nin yanına taşınır. Joey Mac and C.H.E.E.S.E. adında bir robotla başrolü paylaştığı bir diziye başlar. Ross New York Üniversitesi'nde ders vermeye başlar ve orada Elizabeth (Alexandra Holden) isimli öğrencisiyle çıkmaya başlar. Ancak aradaki yaş farkı sebebiyle ilişkileri uzun sürmez. Phoebe ve Rachel'ın evinde yangın çıkar ve ev bir süre kullanılmaz hale gelir; Rachel Joey'nin, Phoebe de Monica ve Chandler'ın yanına taşınır. Chandler Monica'ya evlenme teklifi eder.

Yedinci sezon

Yedinci sezon genel olarak Monica ve Chandler'ın düğün hazırlıklarıyla geçer. Joey'nin dizisi Mac and C.H.E.E.S.E yayından kaldırılır ve o da Days of Our Lives'taki rolüne geri dönmeye çalışır. Phoebe'nin dairesi tamir edilir fakat iki yatak odası yerine tek yatak odası yaparlar bu yüzden Rachel temelli Joey'nin yanına taşınır. Sezon finalinde Monica ve Chandler'ı düğünü olur, düğün öncesinde Rachel ve Phoebe evin tuvaletinde pozitif sonuçlu bir hamilelik testi bulurlar.

Sekizinci sezon

Hamilelik testinin Rachel'a ait olduğu anlaşılır. Rachel teste güvenmediği için tekrar yapar, sonuca ilk Phoebe bakar ve negatif olduğunu söyler, Rachel buna çok üzülür. Fakat Phoebe Rachel'ın tepkisini görmek için yalan söylediği, testin pozitif olduğunu itiraf eder. Sezon genel olarak Rachel'ın hamileliği etrafında döner. Ross ve Rachel romantik bir ilişki içinde olmamaya yalnızca bebeğe ebeveynlik yapmaya karar verirler. Joey Rachel'a aşık olur fakat Rachel bu aşka karşılık vermez. Sezonun son bölümünde Rachel Emma isimli bebeğini doğurur. Hastanedeyken Ross'un annesi Ross'a, Rachel'a evlenme teklif etmesi için bir yüzük verir, Ross evlenmek istemediği söyler ama yine de yüzüğü alıp ceketinin cebine koyar ve ceketi de Rachel'ın odasında bırakır. Joey odadayken Rachel duygulanıp ağlar ve Joey de peçete ararken yanlışlıkla yüzüğün kutusunu yere düşürür. Eğilip kutuyu açar. İçinden yüzük çıkınca Rachel Joey'nin ona evlenme teklif ettiğini düşünür ve teklifi kabul eder.

Dokuzuncu sezon

Mike Hannigan karakterini canlandıran Paul Rudd.

Ross ve Rachel birlikte yaşamaya başlarlar. Monica ve Chandler çocuk sahibi olmaya çalışırlar ancak sağlık sorunları nedeniyle çocukları olamayacakları ortaya çıkar. Phoebe Mike Hannigan'la (Paul Rudd) çıkmaya başlar. Onlar çıkarken Phoebe'yi işi yüzünden terk etmek zorunda kalan eski sevgilisi David (Hank Azaria) ülkeye döner ve tekrar Phoebe'yle sevgili olmak ister ama Phoebe Mike'i seçer. Sezonun ortalarından Rachel bebeği Emma'yla beraber tekrar Joey'ye taşınır ve ona aşık olmaya başlar. Gruptaki herkes Emma doğduktan sonra Rachel ve Ross'un tekrar sevgili olması için çabalar. Finalde Ross Barbados'ta yapılan paleontoloji konferansındaki açılış konuşması yapacaktır. Tüm grup hem onu dinlemek hem de tatil yapmak için onla beraber giderler. Joey ve sevgilisi Charlie (Aisha Tyler) ayrılırlar ve Charlie Ross'la çıkmaya başlar. Joey ve Rachel birbirlerine karşı hislerinin aynı olduğunu itiraf ederler ve son sahnede öpüşürler.

Onuncu sezon

Charlie Ross'tan ayrılır ve eski sevgilisine döner. Joey ve Rachel ilişkilerini bir süre Ross'a kabul ettirebilmeye çalışırlar ancak böyle bir şey gerçekleşmediği için ayrılıp tekrar arkadaş olarak kalmaya karar verirler. Sezonun ortasında Phoebe'yle Mike Cetral Perk'ın önünde evlenirler. Monica ve Chandler evlat edinmeye karar verir ve Erica (Anna Faris) isimli bir hamileyle anlaşırlar. Sezon finalinde Erica ikiz doğurur (Herkes tek bebek doğacak sanıyordu.), çift bebeklerin isimlerini Jack (Monica'nın babasının adı.) ve Erica (İkizleri doğuran kişinin adı.) koyar. Monica ve Chandler şehir merkezinden uzakta, müstakil bir eve taşınmayı planlar ve bu durum Joey'yi çok üzer, kısa sürede hayatında çok büyük değişikler olmasından rahatsızdır. Rachel işinden kovulur ve Paris'te başka bir iş teklifi alır. Ross Rachel'ın yurtdışına gideceğini öğrenince ona hala aşık olduğunu fark eder ve bunu ona itiraf ederek gitmesini engellemeye çalışır. Rachel da aşkını kabul eder ve işi teklifini reddedip onla kalır. Finalin son sahnesinde tüm grup Monica ve Chandler'ı yolcu etmek için onların apartmanına gelir, herkes anahtarını tezgahın üzerine bırakır ve son kez hep beraber kahve içmek için Central Perk'e giderler. Daireden çıkmalarının ardından kamera kapıya odaklanır ve bölüm biter.

Yayın takvimi

Prodüksiyon

Konsept

"Bu dizi seks, aşk, ilişkiler, kariyer yani hayatınızda her şeyin mümkün olduğu zaman hakkında. Aynı zamanda arkadaşlık hakkında çünkü bir şehirde tek başınaysanız arkadaşlarınız sizin aileniz olur.
—Crane, Kauffman ve Bright'tın projeyi NBC'ye sunarken kullandıkları tanıtım cümleleri.[36]

David Crane ve Marta Kauffman 1993'te CBS'de yayından kalkan sitcomları Family Album'ün ardından 1994'te üç yeni proje geliştirmeye başladılar.[37] Kauffman ve Crane bu üç projeden "20'li yaşlarında Manhattan'da yaşayan altı arkadaşın hikayesi"ni NBC kanalına sunmaya karar verdiler.[38] HBO'da yayınlanan dizileri Dream On'nun yönetici yapımcısı olan ortakları Kevin Bright'a kafalarındaki fikri anlattılar.[39] Crane ve Kauffman diziyi oluşturan fikrin kendilerini üniversiteden mezun olup tek başlarına New York'a taşınmalarını üzerine düşünmeye başladıklarında ortaya çıktığını söylemektedir. Kauffman o zamanlar geleceğin soru işaretleriyle dolu olduğuna inandığını söylüyor.[36] "Herkesin bildiği bu hissi" işlemenin ilgi çekici olacağını düşündüler[36] çünkü kendileri de zamanında aynı şeyleri yaşamışlardı.[36] Ekip Insomnia Cafe adını verdikleri bu yedi sayfalık taslağı Aralık 1993'te NBC'ye sundular.[36][38]

Aynı dönemde Warren Littlefield, daha sonra NBC Entertainment'ın yöneticisi, birlikte yaşayan gençlerin hayatını üzerine kurulu bir komedi programı arıyordu. Littlefield bu grubun birbirini hayatında unutulmaz anılar yaratmasını ve birbirlerinin ailesi haline gelmesini istiyordu.[18] Ancak aradığı konseptleri bir arada bulmak çok zordu ve NBC'de geliştirilen projeleri beğenmiyordu. Kauffman, Crane ve Bright Insomnia Cafe'yi sunduklarında Littlefield yaratılan karakterlerden etkilendi.[18] NBC tasarımı put pilot olarak satın aldı.[40] Yani kanal eğer bölüm çekilmezse stüdyoya yüklü bir miktar ceza ödeyecekti. Kauffman ve Crane projenin adını Friends Like Us olarak değiştirdi[36] ve pilot bölümü üç gün içinde yazdı.[41] Littlefield dizinin hedef kitlesinin X nesli olmasını ve onların yeni bir arkadaşlık bağı keşfetmesini istiyordu fakat üçlü onunla aynı fikirde değildi. Crane ise dizinin yalnızca bir jenerasyon için olmadığını savundu ve herkesin izlerken eğlenmesini hedefleyen bir dizinin yapımcısı olmak istediğini belirtti.[18] NBC pilot bölümün senaryosunu beğendi ama dizinin isminin, o dönem ABC'de yayınlanan sitcom These Friends of Mine'a benzediği için, Six of Us olarak değiştirilmesini istedi.[42]

Oyuncu seçimi

Yapımcılar Courteney Cox (resimdeki) Rachel'ı, Jennifer Aniston ise Monica'yı oynamasını istiyordu fakat Cox ve Aniston aynı fikirde değildi. Böylece Cox Monica ve Aniston da Rachel olarak kadroya alındı.

Anlaşmaların ardından dizi hemen NBC'nin yeni favorisi oldu, Littlefield şehirdeki her ajansın dizinin bir parçası olmak için telefon ettiğini bildirdi.[18] Başroller için seçmeler New York ve Los Angeles'ta yapıldı.[43] Cast direktörü 1000 aktörden her rol için 75 kişiyi seçti. Seçilenler Crane, Kauffman ve Bright'ın izleyeceği seçmeler için tekrar çağrıldı. Martın sonunda, her rol için oyuncu sayısı 3-4'e indirildi ve bunlar, ileride Warner Bros. Television.'ın yöneticisi olacak olan, Leslie Moonves'ın izlemesi için tekrar seçmeye çağrıldı.[44]

Dizinin senaristleri Ross karakterini daha önceden birlikte çalıştıkları[43] David Schwimmer'ı düşünerek yazdılar ve Schwimmer kadroya alınan ilk aktör oldu.[45] Cox seçmeler sırasında Monica'yı oynamak istiyordu fakat yapımcılar onun "neşeli ve yüksek enerjili" mizacı sebebiyle Rachel'ı oynamasını uygun gördü. Fakat Cox'ın seçmelerdeki performansından sonra Kauffman da onunla aynı fikirde oldu ve Cox, Monica rolü için seçildi.[36][46] Matt LeBlanc Joey için seçmelerdeyken karaktere "farklı bir yorum" kattı.[36] Senaristler aslında Joey'yi salak bir karakter olarak tasarlamamıştı. Ayrıca ona duygusal bir yön de verilmemişti fakat LeBlanc seçmelerde karaktere bunu da ekledi. Her ne kadar Crane ve Kauffman LeBlanc'i için istemese de kanal rolü ona verdi.[36] Jennifer Aniston, Matthew Perry ve Lisa Kudrow da seçmelerde beğenilerek kadroya eklendi.[43]

Yazarlar yaratılan karakterlerin oyunculara uyması gerektiğini düşündüğü için kadro seçiminden ilk sezon boyuncaya kadar karakterlerin özelliklerinde değişiklikler yapıldı. Kauffman, Joey karakterinin düşündüklerinden tamamen farklı bir şeye dönüştüğünü ve "ilk Şükran Günü bölümüne kadar Monica'nın nevrozlarının ne kadar eğlenceli olabileceğini fark edemediklerini" itiraf etmiştir.[47]

Senaryo yazımı

NBC Friends'i aldıktan sonra Crane, Kauffman ve Bright, başta Seinfeld bölümleri olmak üzere, hazırladıkları gönderilmemiş senaryoları birkaç hafta gözden geçirdiler.[48] Kauffman ve Crane "40 yaşına geldiğinizde artık daha fazla yapamıyorsunuz. Kanallar ve stüdyolar üniversiteden yeni mezun olmuş gençleri bulmaya çalışıyor." diyerek yedi genç yazardan oluşan bir takım işe aldı.[49] Yaratıcılar bir ya da iki ana karakter yerine eşit derecede önemli altı karakterin "sayısız öykü ve diziye hız vereceğini" düşünüyorlardı.[30] Hikayedeki ana fikirlerin neredeyse tamamı yazarlardan çıksa da oyuncular da zaman zaman fikir sundu.[43] Senaristler ilk başta dizideki en seksüel karakterler olarak planladıkları Joey ve Monica arasında büyük bir aşk hikayesi olmasını düşünüyordu. Ross ve Rachel arasındaki ilişki ise Kauffman ve Crane ilk bölümün senaryosunu yazarken ortaya çıktı.[36]

İlk bölümün prodüksiyon aşamasında NBC dizide tek bir ana baskın hikaye ve ufak yan hikayeler istedi ancak senaristler bunu reddetti ve üç farklı hikayeye eşit derecede ağırlık vermeye devam etmek istedi.[42] Ayrıca NBC kadrodaki oyuncuların çok genç olduğunu ve gençlere tavsiye vermesi için daha yaşlı karakterler eklenmesi gerektiğini düşünüyordu.[36]

ABD'de her yaz yapımcılar sonraki sezonun hikayelerini ana hatlarıyla belirler.[50] Bir bölümün prodüksiyonu başlamadan önce Kauffman ve Crane senaryo onların dışında biri tarafından yazılmışsa hikayeyi bozacak ya da karaktere uygun olmayan bir bölüm olup olmadığına bakmak için kontrol ederlerdi.[48] Diğer hikayelerin aksine Joey ve Rachel aşkı fikrine sekizinci sezonun ortalarında karar verildi. Dizinin yaratıcıları Ross ve Rachel'ı hemen tekrar bir araya gelmesini istemiyordu bu yüzden onları birbirinden uzaklaştıracak başka romantik ilişkiler ararlarken yazarlardan biri Joey'i Rachel'a aşık etme fikrini önerdi. Hikaye sezona eklendi ancak oyuncular bu öykünün oynadıkları karakterlerin hoşlanılmamasına sebep olacağından korktuğu için öykünün üzerinde fazla durulmayıp konu sezonun finaline kadar kapatıldı. Finalde ise tekrar ön plana çıktı. Dokuzuncu sezonda yazarlar Rachel'ın bebeğine dizide ne kadar yer verilmesi gerektiğinden emin değildi, dizinin ne bir bebek etrafında dönmesini ne de onun tamamen yok sayılmasını istiyorlardı.[50] Crane dizinin onuncu sezonda da devam edip etmemesi gerektiğinden ilk başta pek emin değildi ancak biraz düşündükten sonra sezon için yeterli hikayeye sahip olduklarına karar verdi ve onuncu sezon teklifini de kabul etti. Kauffman ve Crane tüm oyuncuların devam etmeyi istemediği takdirde on birinci sezon için imza atmayacaklarını belirtmiştir.[47]

Bölümlerin başlık formatına, "The One...",[51] yapımcıların bölüm jeneriğinde bölümün adının gösterilmediğini fark edip bunun çoğu izleyici için sorun olabileceğini düşünmeleri üzerine karar verildi. Böylece "The One with the Monkey" (Maymunlu bölüm), "The One Where Eddie Moves In" (Eddie'nin taşındığı bölüm) gibi bölümün ana konusu başlık şeklinde verilmiştir. Dizinin pilot bölümü ve son bölümü "The Last One" hariç tüm bölümlerin adları "The One..." ile başlar.

Çekimler

Greenwich Village bölgesindeki 90 Bedford caddesindeki bu bina dizide karakterlerin yaşadığı apartman olarak gösterilmiştir.

Dizinin birinci sezonu Burbank, Kaliforniya'daki Warner Bros. Stüdyoları 5. etapta çekildi.[52] NBC yöneticileri oluşturulan cafenin trende fazla uygun, çok modern olduğundan endişeliydi bu yüzden cafe yerine bir lokanta yapılmasını istedi ama en sonunda cafe konseptine razı oldular.[36] Dizinin açılış jeneriği 4.00'te soğuk bir Burbank sabahında Warner Bros. binasının çeşmesinde çekildi.[53] İkinci sezonun başında prodüksiyon daha büyük bir yer olan 24. etaba geçti ve dizi bittikten sonra buraya "The Friends Stage" adı verildi.[54] Dizinin çekimleri 1994 yazında kendilerine altı ana karakteri tanıtan bir özetin verildiği izleyiciler önünde çekilmeye başladı.[36] Ayrıca bu izleyicileri aralarda eğlendirmek için de bir komedyen tutuldu.[33] 22 dakikalık her bir bölümün çekilmesi 6 saat sürüyordu. Bu süre pek çok sitcom'un iki katı kadardır. Çekim süresinin uzun olmasının temel nedeni ise pek çok kez yeniden çekim ve senaryo üzerinde değişiklikler yapılmasıydı.[33]

Yapımcıların her zaman hikayelerin doğruluğu için karakterlerin yaşadığı şehirde ve gerçek mekanlarda çekim yapmak istemelerine rağmen Friends hiçbir zaman New York'ta çekilmemiştir. Bright stüdyo dışındaki yerlerde çekim yapmanın bölümleri daha az komik yaptığını ve stüdyo seyircilerinin dizinin tamamlayıcı unsuru olduğunu düşünüyordu.[43] Dizi sahte bir New York gösterdiği ve karakterlerin finansal durumunun daha büyük daireler yetebileceği için eleştirilince Bright setin kameralar, ışıklar ve izleyicilerin neler olduğunu görebileceği kadar büyük olduğunu;[43] dairenin oyuncuların eğlenceli diyaloglar kurmasının sağladığını belirtmiştir.[43] Yapımcıların dizinin Birleşik Krallık'taki popülerliğini farkında oldukları için dördüncü sezonun finalinin Londra'da bir yerde çektiler.[43] Sahneler stüdyoda her biri 500 kişiden oluşan üç izleyici grubuyla çekildi. Bu, dizinin yayını dönemi boyunca en kalabalık izleyici grubudur. Beşinci sezonun finali Warner Bros.'un Las Vegas'taki stüdyolarında çekildi ancak Bright bölümün gerçek bir mekanda çekildiğini sanan insanlarla tanıştığını söylemiştir.[55]

Final

Oyuncular finalin çekimleri sırasında çok duygulanmıştı. Jennifer Aniston bunu şöyle açıklıyor: "Gerçekten kırılgan çin fincanları gibiyiz ve son hızda duvara doğru ilerliyoruz."[56]

Dizinin yaratıcıları finalin bir saat uzunluğundaki ilk taslaklarını yayımlanmasından dört ay önce Ocak 2004'te hazırladılar. Crane, Kauffman ve Bright bölümü hazırlarken diğer sitcomların finallerini izleyip neyin istendiğini, ilgi çekip çekmediğini inceledi. İncelemelerinde en beğendikleri arasında The Mary Tyler Moore Show'un dizinin özüne uygun olan finali vardı. Crane, Kauffman ve Bright finali yazmakta çok zorlandılar, onu kelimelere dökmeden önce günlerce son sahneyi kafalarında canlandırdılar. "Üst düzey bir konsept ya da diziyi kendisi gibi olmaktan çıkaracak bir şey" istemiyorlardı.[57] Finalin en kritik yanı ise çok az bir çekim ekibi ve izleyicisiz çekilmesiydi. Ana kadro finali beğendi ve dizinin fanlarının da benzer bir tepki vereceklerinden emindi:[57]

Bu tam olarak umduğum gibiydi. Hepimiz hikayesi yeni başlangıçlara açıldı ve izleyicimiz de tüm karakterlerin hayatlarında yeni bir bölüme başladıklarını farkında.
—  David Schwimmer'ın dizinin finali hakkındaki yorumu.[57]


NBC dizinin finalinin promosyon çalışmalarına haftalar öncesinden başladı.[58] NBC'in yerel şirketleri ABD'nin çeşitli bölgelerinde, bunların arasında Universal CityWalk'un dışında Astrovision ekranda yapılan özel yayın dahil, finalin izlendiği partiler düzenlendi.[59] Haftalık televizyon haber dergisi olan Dateline NBC diziyi konu alan, toplamda iki saat süren iki bölüm hazırlandı. Final yayınlanmadan önce bir saat boyunca dizinin eski bölümlerinden sahneler içeren retrospektif bir bölüm gösterildi. Finalin ardından ise dizideki Central Perk cafede, ana kadronun konuk olarak yer aldığı The Tonight Show with Jay Leno yayınlandı.[60][61] Finalin reklam değerleri her 30 saniyelik reklam süresi başına ortalama 2 milyon dolardı, bu rakamla Seinfeld'ın finalinin 1.7 milyon dolarlık rekoru geçilmiştir.

6 Mayıs 2004'te yayımlanan final ABD'de 52 milyon izleyiciye ulaşarak Seinfeld'in 1998'deki finalinden beri en çok izlenen eğlence programı oldu.[60] Dizini en çok izlenen bölümü olmamasına rağmen[62] final televizyon tarihinin en çok izlenen dördüncü dizi finali oldu. İlk üç ise şöyledir: 105 milyonla M*A*S*H, 80.4 milyonla Cheers ve 76.2 milyonla Seinfeld. Retrospektif bölüm 36 milyondan az izlense de final o yılki Super Bowl'un ardından en çok izlenen ikinci yayın oldu.[60] Friends ve Frasier'ın finallerinin ardından medya eleştirmenleri sitcom türünün kaderi hakkında spekülasyonlarda bulunmaya başladı. İfade edilen görüşler bu dizilerin ardından sitcom türünün düşüşe geçme sinyalleri verdiği ve senaryolaşmış programlar yerine reality showların öne çıkacağı yönündeydi.[58]

Karşılama

Eleştiriler

Dizinin aldığı ilk eleştiriler ne iyi ne de kötüydü, 20 inceleme baz alınarak yapılan puanlamada, "ortalama" kabul edilerek Metacritic'ten 100 üzerinden 59 almıştı.[63] The Plain Dealer'dan Tom Feran dizi hakkında "Seinfeld tarzında takılan fakat daha kararsız ve başarısız"[64] diye yazarken Houston Chronicle'dan Ann Hodges da "Yeni Seinfeld özentisi fakat asla Seinfeld kadar eğlenceli olamayacak."[65] demiştir. Los Angeles Daily News'den Ray Richmond diziyi "yeni sezonun en parlak komedisi",[66] The Los Angeles Times da benzer bir yorumla "kesinlikle yeni sezonun en iyi komedisi" olarak niteledi.[67]

Chicago Sun-Times‍ gazetesinden Ginny Holbert, Joey ve Rachel'ın kişilik özelliklerinin yeterince geliştirilmemiş bulurken[68] Richmond kadronun "iyi bir uyum" yakalamış "sevilebilir, genç bir grup" olmasını beğendi.[66] USA Today Robert Bianco, Schwimmer'ın performansını "müthiş" diyerek övmüştür. Bianco ayrıca kadın oyuncuları da beğendiği fakat Perry'nin rolü Chandler'ı "tanımlanmamış", LeBlanc'in ise "daha iki denemesini izlerken bile insanı sıkan bilindik aptal çapkın rutinine fazla güvendiğini" belirtti.[69] Friends Like Us: The Unofficial Guide to Friends'in yazarları özellikle Perry ve Schwimmer'ın "fazla abartılı" oynadıklarını yazdı.[70]

Dizinin ilerlemesiyle beraber yapılan eleştiriler daha olumlu yönde olmaya başladı ve Friends dönemin en popüler sitcomlarından biri oldu. Şu an ise televizyon tarihinin en iyi programları arasında sayılmaktadır.[7][8][9] Eleştirmenler senaryonun her zaman iyi yazılmasını ve ana kadro arasındaki uyumu övdü.[71] Newsday'den Noel Holston pilot bölüm için 1994'te "pek de iyi olmayan bir Seinfeld özentisi" demiş daha sonra ise bölümü tekrar izleyip ve bu eleştirisini yanlış bulduğunu hatta senaristlerden özür dilemesi gerektiğini hissetiğini söylemiştir.[47] Salon.com'dan Heather Havrilesky dizinin ikinci sezonda zirve yaptığını düşünmektedir. Havrilesky karaktere özel şakaların ve durumların "size her bölümde birkaç kez kahkaha attırdığını" ve kaliteli senaryonun "orijinal ve yenilikçi" olduğunu belirtir.[72] The New York Times'tan Bill Carter sekizinci sezonun, diziye tekrar ivme verdiğini düşündüğü için, "gerçek bir geri dönüş" olarak görmektedir. Carter dizinin bu dönüşle "yeni güzel hikayelerle yüksek desibel kahkahalar" yarattığını ve böylece "fanların gönlünü yeniden kazandığını" düşünmektedir.[73] Ancak Entertainment Weekly'den Liane Bonin dokuzuncu sezonun hayalkırıklığı yaratan bir düşüş olduğunu yazdı. Ayrıca durmadan ünlü konuk oyuncu almalarını eleştirerek artık dizinin kendi kendini mahvettiğini belirtti. Sezonun hayal kırıklığı yarattığını söylemesine rağmen senaryonun hala iyi yazıldığını da eleştirisine eklemiştir.[74] Havrilesky onuncu sezonun "bunun bir zamanlar iyi bir dizi olduğunun bile hayal edilemeyeceği kadar kötü" olduğunu yazdı.[72] Time, Friends'i "Tüm Zamanların En İyi 100 TV Programı" listesine almış ve dizi hakkında "bu dizide güzel saklanmış bir sır var; adı 'arkadaşlar' (Friends) olmasına rağmen gerçekte aile hakkında."[75]

"Hiçbir bölümün Friends'in finalinin heyecanına ve yarattığı beklentilere ulaşması mümkün değil ama bu ortaya çıkan final muhtemelen fanların umduklarına en yakın şeydi. Sonuç olarak, bu iki saatlik yayın tam olarak yapması gerekeni yaptı. Tüm hikayeyi toparlarken bize bu diziyi neden sevdiğimizi ve neden özleyeceğimizi gösterdi."
— USA Today'den Robert Bianco'nun dizinin finali hakkındaki yorumu.[76]

Dizinin finali karışık geri dönüşler aldı. USA Today'den Rober Bianco, finali eğlenceli ve tatmin edici olarak tanımladı ve her karakteri ayrı ayrı vurgularken karmaşık ruh hallerini ve mizahi ustalıkla kullanmalarını takdir etti.[76] Boston Heraldtan Sarah Rodman Aniston ve Schwimmer'ın oyunculuklarını övdü fakat karakterlerinin tekrar bir araya gelmelerini "fanların en çok istediği şey olmasına rağmen yine de abartı" buldu.[77] Hartford Courant'tan Roger Catlin yeni başlayanların dizideki "neredeyse tüm komik unsurların karakterlerin sersemliklerinden kaynaklandığına şaşıracaklarını" söylemektedir.[78] Fort Worth Star-Telegram'dan Ken Parish Perkins finalin "komik olmaktan çok dokunaklı, soğuk espriler olmadan tatmin edici bir kapanışa sahip olduğunu" yazdı.[79]

Ödüller

Dizinin her karaktere eşit ağırlık veren formatını korumak için ana kadrodaki oyuncuların hepsi aynı kategorilerde aday gösterilmeyi istemiştir.[32] Sekizinci sezonun başında oyuncular kendilerini yardımcı oyuncu kategorisi yerine başrol oyuncu kategorilerinde sunmaya karar verdi.[80] Dizi 62 Primetime Emmy ödülüne aday oldu[81] ve 6 tanesini kazandı. Aniston ve Kudrow ana kadroda Emmy kazanan kişiler olurken Cox kadroda bu ödüle aday gösterilmemiş tek kişidir. Dizi 2002'de En İyi Komedi Dizisi Emmy Ödülü'nü kazandı, 1995, 1996, 1999, 2000 ve 2003'te de aday gösterildi.[82] Dizi ayrıca bir Amerikan Komedi Ödülü,[83] bir GLAAD Medya Ödülü,[84] bir Altın Küre Ödülü,[85] üç Logie Ödülü,[86][87] altı People's Choice Ödülü,[88][89] bir Satellite Ödülü[90] ve bir SAG Ödülü kazanmıştır.[91]

Reyting

Aşağıdaki tabloda Friends'in Birleşik Devletler'de reyting değerleri yer almaktadır.[92] Dizinin her sezonunun ortalama reytingi o yılın en çok izlenen ilk on program arasında yer almıştır. Tabloda "sıra" sütunu sezonun o yılki yayın döneminde genel olarak kaçıncı sırada olduğunu göstermektedir. Bu sıralama 6 ana İngilizce yayın yapan kanalın programları arasındadır. Tablodaki "izleyici" sütunu sezonun/bölümün orijinal yayın tarihinde ABD'de ortalama izleyici sayısını ifade eder. "Sezon prömiyeri" sezonun ilk bölümünün yayımlanma tarihini, "sezon finali" ise sezonun final bölümünün yayımlanma tarihini ifade eder. Friends reytingte bir numara olan son sitcomdur, ardından ise CSI: Crime Scene Investigation, American Idol, NBC Sunday Night Football ve NCIS gelir.

Reyting tablosu
Sezon Sezon prömiyeri Sezon finali Sıra İzleyici
(milyon)		 En çok izlenen bölüm
Başlık İzleyici
(milyon)
1 22 Eylül 1994 18 Mayıs 1995 8[93] 24.3[92] "The One Where Rachel Finds Out" 31.3[94]
2 21 Eylül 1995 16 Mayıs 1996 3[95] 29.4[92] "The One After the Superbowl" 52.9[94]
3 19 Eylül 1996 15 Mayıs 1997 4[96] 24.9[92] "The One Where Chandler Can't Remember Which Sister" 29.8[97]
4 25 Eylül 1997 7 Mayıs 1998 4[98] 24.0[92] "The One with Ross's Wedding" 31.6[94]
5 24 Eylül 1998 20 Mayıs 1999 2[99] 23.5[92] "The One After Ross Says Rachel" 30.9[94]
6 23 Eylül 1999 18 Mayıs 2000 5[100] 20.7[92] "The One with the Proposal" 30.7[94]
7 12 Ekim 2000 17 Mayıs 2001 5[101] 20.2[92] "The One with Monica and Chandler's Wedding" 30.1[94]
8 27 Eylül 2001 16 Mayıs 2002 1[102] 24.5[92] "The One Where Rachel Has a Baby" 34.9[94]
9 26 Eylül 2002 15 Mayıs 2003 2[103] 21.8[92] "The One Where No One Proposes" 34.0[94]
10 25 Eylül 2003 6 Mayıs 2004 4[104] 22.8[92] "The Last One" 52.5[2]

Kültürel etki

Central Perk cafenin seti.

Yapımcıların Friends'i "yalnızca bir televizyon programı" olduğunu düşünse de yayınlandığı dönemde pek çok psikolog dizinin kültürel etkilerini araştırmıştır. Aniston'nın saç kesimi "The Rachel" diye adlandırılıp dünyanın her yerinde taklit edildi.[18] Joey'nin sık sık kullandığı replik "How you doin'?" Batı İngilizcesi argosunda oldukça popüler olmuş ve yeni insanlarla tanışmak ve kur yapmak için sık sık kullanılmıştır.[105] Dizinin İngilizce diline de etkileri olmuştur. Toronto Üniversitesi'ndeki yapılan araştırmalarda karakterlerin sıfatları güçlendirmek için "so" kelimesini diğer pekiştireçlerden daha çok kullandıklarını ortaya çıkardı. Bu Amerikan yerel dilinde sık tercih edilen bir kalıpken dizi yaygınlaşmasını hızlandırmıştır.[31] Perry'nin sarkastik olmak için cümleleri yarım bırakma alışkanlığı da izleyiciler tarafından sık sık kullanıldı.[106] 11 Eylül saldırılarının ardından dizinin reytingleri önceki sezona göre %17 arttı.[73]

Murder, She Wrote'un ikinci sezonundaki "Murder Among Friends" adlı bölümde Friends'in parodisi yapıldı. Bölümde acemi dedektif Jessica Fletcher (Angela Lansbury), Buds isimli, şehirde yaşayan bir grup arkadaşın günlük hayatına anlatan bir televizyon dizisinin yazarının cinayetini araştırır. Bölüm CBS'nin Murder, She Wrote'un yayımlanma gününü pazardan, perşembeye NBC'nin Friends'i yayınladığı saate alması üzerine hazırlanır. Angela Lansbury'un kardeşi ve Murder, She Wrote'un denetici yapımcısı Bruce Lansbury dizinin perşembe gününe alınmasından Angela'nın biraz rahatsız olduğunu fakat bölümün diziye karşı dostça yaklaştığını ve herhangi bir kötü niyet barındırmadığını belirtmiştir.[107] Bölümün yazarı Jerry Ludwig Buds'u yaratırken Friends bölümleri izlediğini söylemiştir.[107]

Dizinin en sık kullanılan mekanlarından Central Perk cafesinin dünya çapında pek çok imitasyonu yapıldı. 2006'da İranlı iş adamı Mojtaba Asadian Central Perk'ın isim hakkını 32 ülkede satın aldı. Cafelerin dekorunda da Friends'ten ilham alınan koltuklar, dolaplar, neon tabelalar ve duvar döşemeleri kullanıldı. Ayrıca karakterlerin resimleri duvarlarda asılmakta ve televizyonlarda Friends bölümleri yayınlanmaktadır. Dizide Central Perk'in yöneticisi Gunther'ı oynayan James Michael Tyler, Dubai'deki büyük açılışta cafede garsonluk yapmıştır.[108] Warner Bros. Stüdyolarında Central Perk müze olarak sergilenmek için yeniden inşa edilmiş ve Ekim 2008'de The Ellen DeGeneres Show'da gösterilmiştir. Jennifer Aniston da finalde sonra ilk kez burada stüdyoyu ziyaret etti.[109] 24 Eylül-7 Ekim 2009'da Central Perk Londra'daki Soho Broadwick caddesinde tekrar taklit edildi. Cafede kahve dışında "The One with the Football" bölümündeki Geller Kupası gibi diziden eşyalar da satıldı.[110] Mart 2010'da Pekin'deki iş adamı Du Xin Central Perk adını verdiği bir kahve dükkanı açtı.[111]

Dizi aynı zamanda gençlere yönelik alışılmadık alternatif bir aile hayatı yarattı. Bu yaşam stili "tek ihtiyacımız olan şey iyi arkadaşlar" fikrinden yola çıkmakta ve aileni kendi seçtiğin kişilerle oluşturmayı temel almaktadır. İzleyiciler diziyi haftalık bölümlerle takip edip sorunları tespit edebilmektedir. Dizi yeni bir yaşam stili göstermekte ve geleneksel toplumda görülmeyecek ilişkiler geliştirmektedir.[112] Buffalo Üniversitesi'ndeki pop kültürü uzmanları Friends'i "Amerikan kültürünü değiştiren ender programlardan biri" olarak göstermektedir. Dizi arkadaşların yaratıcı ve destekleyici ilişkilerle birbirlerinin arkasında olmasını merkeze alan bir yaşam stili göstermektedir.[113]

The Guardian‍'nın televizyon ve radyo blogu Friends'in başta How I Met Your Mother olmak üzere pek çok diziye ilham kaynağını olduğunu belirtmiştir. Bu iki dizi arasındaki temel benzerlikler: ikisinin de Manhattan'da geçmesi ve benzer özelliklere sahip yetişkin bir grup arkadaşı konu almasıdır.[114]

TV Guide'ın okuyucularına yaptığı ankette Friends'in kadrosu oyların %29'unu alarak %18 oranında kalan Seinfeld'i geçmiş ve tüm zamanların en iyi komedi kadrosu seçilmiştir.[115] 60 Minutes ve Vanity Fair anketlerde dizi tüm zamanların en iyi üçüncü sitcomu seçilmiştir.[116]

Dağıtım

ABD

Dizinin prömiyeri 22 Eylül 1994'te perşembe günü 20.30'da gösterildi. Pilot bölüm Mad About You ile Seinfeld arasında yayımladı[18] ve 22 milyon Amerikan izleyicisine ulaştı.[36] Dizi yayımlandığı dönemde büyük bir başarı elde etti ve NBC'nin "Must See TV" programları arasında yer aldı.[117] 2001'de Crane dokuzuncu sezonun da çekilebileceğini söylediğinde eleştirmenler onu ciddiye almamış ve en az iki oyuncunun yeni bir sezon için sözleşme imzalamayacaklarına inanmışlardır.[73] Dokuzuncu sezonun çekileceği kesinleştiğinde ise gazeteler yeni bir sezonun çekilme sebebinin bunun tamamen parayla ilgili -bölüm başına 7 milyon dolar kazanç- olduğunu yazdı.[73]

Dokuzuncu sezonun son sezon olacağı yönünde bir yıl süren beklentilerin ardından NBC Aralık 2002'nin sonunda son sezon olacak onuncu sezon için anlaşma imzaladı. Dizinin yaratıcıları ise gelecek yıla kadar yeni bir sezon anlaşması yapmak istemiyor ve dokuzuncu sezonun bölümlerini ve potansiyel dizi finalini yazmayı planlıyordu.[118] NBC, Warner Bros.'a onuncu sezonun her bir bölümü için televizyon tarihinin 30 dakikalık programlar arasında en yüksek ücret olacak olan 10 milyon doları ödemeyi kabul etti.[71] NBC diziden bu ödenilen miktarı kapatacak kadar reklam geliri kazanamasa da dizi perşembe akşamlarının bir parçası olmaya devam etti ve diğer televizyon programlarından daha yüksek reyting ve kar elde etti.[118] Oyuncu kadrosu başka projelerini engellememesi için son sezonun 24 bölüm yerine 18 bölüm olmasını istedi.[74]

2001 sonbaharında Warner Bros. Television kardeş kanalı TBS ile dizinin tekrar yayımlanması için anlaşma imzaladı. Daha sonra Warner Bros. Friends'in yayın haklarını Nick at Nite'a sattığını ve 2011 sonbaharında yayına başlanacağını duyurdu. (TBS ve orijinal yayın dönemindekinin aksine, Nick at Nite diziyi 5 Eylül 2011'den itibaren yedi gece peş peşe yayımlamaya başladı, kapanış jeneriğindeki logo görüntüsü yerine ise kanalın başka programlarının promosyonu için görüntüler koydu.) Warner Bros. lisans anlaşması ve reklamlardan toplamda 200 milyon dolar almayı bekliyordu. Nick at Nite 2017'ye kadar altı yıllık bir anlaşma için saat 18.00'dan sonra yayımlanacak her bölüm başına 500.000$ ödemek için anlaştı. TBS de kontratlarını yeniledi ve Nick at Nite gibi altı yıllık bir anlaşmayla bölüm başı 275.000$ ödeme yapması planlandı. Fiyatın daha düşük olmasının nedeni ise TBS'nin anlaşmanın ilk yılı hariç diziyi saat 18.00'den önce yayımlayabilecek olmasıdır. 2005'e kadar olan anlaşmalardan Friends bölüm başına 4 milyon dolar, toplamda da 944 milyon dolar kazanmıştır.[119]

5 Mart 2012'den itibaren dizinin 236 bölümü de yüksek çözünürlüklü olarak yerli kanallarda izlenebilir hale getirilmiştir. Yeniden hazırlanan bu bölümlerde Warner Bros. 35 mm filmdeki soldan ve sağdan kırpılmış sahneleri yenilemiş ve 16:9 geniş ekrana çevirmiştir.[120] Ocak 2011'den beri Yeni Zelanda TV2 kanalında bu şekilde yayımlanmaktadır.[121] ABD'de 1 Ocak 2015'ten itibaren Netflix dizinin tüm sezonlarını yüksek çözünürlüklü olarak yayımlamaya başlamıştır.[122]

Uluslararası

Friends Birleşik Krallık'ta Channel 4, Sky1, E4 ve Comedy Central UK gibi pek çok kanalda yayımlandı.[123][124][125][126][127] 4 Eylül 2011'de E4'ün 2004'ten beri yayımladığı tekrarlar sona erdi. Ekim 2011'de Comedy Central dizinin yayın haklarını aldı. İrlanda'da diziyi RTÉ2 yayımladı. Bu kanaldaki yayınlanan her sezon dizinin Avrupa'daki ilk yayınıydı. Dizi 2010'da TV3'nin ve dijital kanalı 3e'ye taşınana kadar RTÉ2 diziyi tekrarlarını yayınlamaya devam etti.[128][129] Şubat 2015 itibariyle dizi RTÉ2 tekrarları yeniden yayınlamaya başladı, dizi aynı zamanda Comedy Central Ireland'da da yayınlanmaktadır.[130][131]

Dizi Avustralya'da Seven Network (1. sezon), Nine Network (2.-10. sezonlar), Network Ten'da (2007-09 tekrarları) yayınlanmış şu an ise GEM (Nine Network'ün altyazılı kanalı) ve 111'de tekrarları yayınlanmaktadır.[132][133] Dizi Yeni Zelanda'da TV2'de gösterilmektedir.[134]

Yunanistan'da dizi Star Channel'da,[135] Hindistan'da ise STAR World, WB ve Zee Café'de yayınlanmaktadır.[136][137][138] 2009'da Pakitan'daki Apna Channel'da dizi Pencapça yayınlanmaya başlamıştır.[139] Endonezya'da RCTI kanalında gösterilmektedir.

Kanada'da dizi Global'de gösterildi. Sonraki yıllarda ise dizinin tekrarları Global'in kardeş kanalları Slice, DTour ve TVTropolis'de yayınlanmaya başlamıştır.[140][141]

Sırbistanda'da dizi ilk olarak RTV Pink gösterilmiş, Nisan 2011'den beri de tekrarları B92'de yayınlanmaktadır.[142]

Türkiye'de 1990'larda bazı sezonları "Sıkı Dostlar" adıyla Show TV-Cine 5 ve ATV kanallarında gösterilmiştir. Uzun bir süre boyunca Digitürk platformuna bağlı ComedyMax ve MyMax'te gösterilmiştir.[143]

Ticari ürünler

Tüm sezonlar ayrı ayrı DVD ve kutu set olarak yayımlanmıştır. Her 1. Bölge DVD'lerin içinde kesilmiş sahneler bulunurken 2. bölge yalnızca yayınlanmış bölümleri içerir. Dizinin birinci sezon bölümleri için renk düzenlemeleri ve ses iyileştirmeleri yapılmıştır.[43] Dizinin ticari ürünleri pek çok farklı şirket tarafından dağıtılmıştır. Eylül 1995'te WEA Records bölümlerde çalmış ve çalacak olan şarkılardan oluşan dizinin ilk müzik albümü olan Friends Original TV Soundtrack'i çıkardı. Albüm Kasım 1995'te 500.000 kopya satarak[144] Billboard 200'ta 46 numaradan girdi.[145] 1999'da Friends Again adında ikinci soundtrack yayımlandı.[146] Diğer ticari ürünler arasında DVD oyunu "Scene It?"in Friends versiyonu ve PlayStation 2 ve bilgisayar için hazırlanmış Friends: The One with All the Trivia adında bir quiz oyunu bulunmaktadır.[147][148] 28 Eylül 2009'da dizinin 15. yıl dönümünü için Birleşik Krallık'ta özel bir DVD kutu seti çıkarıldı. Kutu setin içerisinde genişletilmiş bölümler, bölüm rehberleri ve orijinal özel ekler yer almaktadır.[149]

Warner Home Video 12 Kasım 2012'de dizinin tamamını Blu-ray olarak yayımladı.[150] Ancak bu koleksiyonda önceki DVD'ler gibi kesilmiş sahneler yer almamaktadır.

DVD adı Bölüm sayısı DVD çıkış tarihi Blu-ray çıkış tarihi
1. Bölge 2. Bölge 4. Bölge Bölge A Bölge B BK Bölge B Avustralya
The Complete First Season 24 30 Nisan 2002[151] 29 Mayıs 2000[152] 4 Ekim 2006[153] 30 Nisan 2013
The Complete Second Season 24 3 Eylül 2002[154] 29 Mayıs 2000[152] 4 Ekim 2006[155] 30 Nisan 2013
The Complete Third Season 25 1 Nisan 2003[156] 29 Mayıs 2000[152] 4 Ekim 2006[157]
The Complete Fourth Season 24 15 Temmuz 2003[158] 29 Mayıs 2000[152] 4 Ekim 2006[159]
The Complete Fifth Season 24 4 Kasım 2003[160] 29 Mayıs 2000[152] 4 Ekim 2006[161]
The Complete Sixth Season 25 27 Ocak 2004[162] 17 Temmuz 2000[163] 4 Ekim 2006[164]
The Complete Seventh Season 24 6 Nisan 2004[165] 25 Ekim 2004[166] 4 Ekim 2006[167]
The Complete Eighth Season 24 9 Kasım 2004[168] 25 Ekim 2004[169] 4 Ekim 2006[170]
The Complete Ninth Season 24 8 Mart 2005[171] 25 Ekim 2004[172] 4 Ekim 2006[173]
The Complete Tenth Season 18 15 Kasım 2005[174] 25 Ekim 2004[175] 4 Ekim 2006[176]
The Complete Series 236 15 Kasım 2005
14 Kasım 2006 (yeni basım)
1 Nisan 2013 (yeni basım 2013) 		2 Ekim 2006
12 Kasım 2007 (yeni basım)
28 Eylül 2009 (15. yıl edisyonu) 		13 Kasım 2012 12 Kasım 2012 21 Kasım 2012 (JB Hi-Fi exclusive)
21 Ağustos 2013

Devam projeleri

LeBlanc dizideki "belki de en az gelişebilmiş karakter" olarak gördüğü Joey'i geliştirebilmek için kendi programına sahip olmayı istediğini söylemiştir.[177]

Joey

Friends'in 2004'teki finalinin ardından LeBlanc, Joey'nin oyunculuk kariyerini ilerletmek için Los Angeles'a taşınmasını konu alan Joey dizisi için anlaşma imzaladı. Kauffman ve Crane bu projeyle ilgilenmedi fakat Bright, Scott Silveri ve Shana Goldberg-Meehan'la beraber dizinin yönetici yapımcısı olmayı kabul etti.[178] NBC Joey için büyük bir promosyon çalışması yaptı ve diziyi Friends'in yayınlanma saati olan perşembe 20.00'da gösterdi.[179][180] Pilot bölüm 18.60 milyon Amerikalı tarafından izlendi[181] fakat ilerleyen bölümlerde özellikle de ikinci sezonda reyting azaldı. Ortalama reyting birinci sezondaki 10.20 milyondan 7.10 milyon izleyiciye düştü.[55] İzlenme sayısının 4.09 milyona düştüğü 7 Mart 2006'da yayımlanan bölümle beraber kanal dizinin televizyon yayınını durdurdu.[182] 15 Mayıs 2006'da sezonun bitmesiyle birlikte NBC dizinin anlaşmasını bitirdi.[183] Bright dizinin çabuk bitmesinin sebebini kanal yöneticileri, stüdyo ve diğer yapımcılar olarak göstermektedir:[55]

Friends'te Joey bir zamparaydı fakat biz onun bu romantik maceralarını izlemeyi seviyorduk. Joey iş bulamayacak, kızlara çıkma teklif edemeyecek bir karakter olarak tasarlanmamıştı. Acınası, amacını kaybetmiş, insanların da enerjisini düşüren bir karaktere dönüştü. Joey yanlış yöne gitti ve ben bunu fark edemedim.
—  Kevin S. Bright Joey'nin yayınının bitirilmesi üzerine.[55]


Film söylentileri

Dizinin finalinin ardından filminin çekileceği üzerine pek çok söylenti çıksa da bunların hepsi yalanlanmıştır.[184] Söylentiler 2008'de Sex and the City diziden filme uyarlanarak yüksek bir gişe başarısı elde etmesi üzerine tekrar yayılmaya başladı.[185] Temmuz 2008'de The Daily Telegraph ana kadrodaki herkesin film teklifini kabul ettiğini ve 18 ay içerisinde çekimlerin başlayacağını yazdı.[184] Kudrow film projesi sorulduğunda, böyle bir şeyden haberi olmadığını fakat fikirle ilgilendiğini söyledi.[184] Warner Bros.'un tanıtım yönetmeni Jayne Trotman uydurulan hikayede hiçbir gerçeğin olmadığını açıkladı[186] ve ek olarak Perry'nin basın sözcüsü de söylentilerin yalan olduğunu belirtti.[187] Ocak 2010'da Cox ve Kudrow Associated Press'e Crane ve Kauffman'nın hiçbir zaman dizinin film versiyonun yapma konusunda bir teşebbüslerinin olmadığını ifade etti.[188]

Yaratıcılardan Marta Kauffman 2013'te ekibin tekrar birleşeceğine dair yeni söylentileri yalanladı. "Friends hayatınızda arkadaşlarınızın aileniz olduğu dönemle ilgiliydi, bir aileye sahip olduğunuzda ise böyle bir şeye daha ihtiyacınız yoktur." diyerek asla karakterlerin olgunlaştığı bir Friends filmi olmayacağını belirtti.[189] LeBlanc Kraliyet'in hazırladığı İngiliz polo maçını izlemeye gittiğinde "Hepsi (Prens William ve Harry) 'Friends ne zaman yeniden birleşecek?' diye sordu. Benden tüm bilmek istedikleri buydu." şeklinde bir demeç verdi.[190]

Aralık 2013'te Aniston ve Cox'un 2014'te kadronun yeniden birleşmesiyle ilgili görüşmeler yaptığıyla ilgili söylentiler çıktı. Internette "The One After The 10 Year Break" başlıklı bir poster viral olarak yayıldı ve dizinin tekrar başlayacağı düşünüldü.[191] Poster ilk başta büyük bir heyecan yarattı fakat Lisa Kudrow'un Twitter'da bunun gerçek olmadığı söylemesi üzerine hayranlar öfkelendi. 16 Ocak 2014'te posterin bir hayran tarafından yapıldığı ispatlandı ve hayran bu yanlış anlaşılma için dizinin diğer hayranlarından özür diledi.[192]

Kaynakça

  1. ↑ Matt Lauer (5 Mayıs 2004). "'Friends' Creators Share Show's Beginnings". NBSnews.com. 26 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160526171834/http://www.nbcnews.com/id/4899445/ns/dateline_nbc-newsmakers/t/friends-creators-share-shows-beginnings/. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2004.
  2. 1 2 Zach Seemayer (31 Mart 2014). "The 10 Most-Watched TV Series Finales Ever!". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304201526/http://www.etonline.com/tv/144979_10_Most_Watched_TV_Series_Finales_Ever_Gallery/?page=NA==&itmCnt=MTE=. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2015.
  3. ↑ Stacy Conradt (28 Şubat 2015). "The 10 Most-Watched Series Finales Ever". 28 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151128004240/http://mentalfloss.com:80/article/24673/10-most-watched-series-finales-ever. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015.
  4. ↑ Natalie Kalin (29 Nisan 2015). "Top 10 Most Watched TV Finales Ever". HuffingtonPost.com. 15 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160615141659/http://www.huffingtonpost.com/natalie-kalin/top-ten-most-watched-tv-finales-ever_b_6760238.html. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015.
  5. ↑ "'Friends' Finale Is Decade's Most-Watched TV Show". Chicago Tribune. 4 Aralık 2009. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304090145/http://articles.chicagotribune.com/2009-12-04/entertainment/0912030239_1_joe-millionaire-series-finale-grey-s-anatomy. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2010.
  6. ↑ "The Most Watched TV Episode of the Decade Was...The Series Finale of 'Friends'". Daily News. New York. 10 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20111010024958/http://www.nydailynews.com:80/entertainment/tv/2009/12/03/2009-12-03_the_most_watched_tv_episode_of_the_decade_was____the_series_finale_of_friends.html. Erişim tarihi: 2009-12-22.
  7. 1 2 "The 100 Best Tv Shows Of All-Time". Time. 6 Eylül 2007. http://www.time.com/time/specials/2007/completelist/0,,1651341,00.html.
  8. 1 2 "TV Guide Names Top 50 Shows". CBS News. 26 Nisan 2002. http://www.cbsnews.com/stories/2002/04/26/entertainment/main507388.shtml.
  9. 1 2 "Empire Magazine's 50 Greatest TV Shows of All Time list". Listal.com. 23 Aralık 2008. 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160126114756/http://www.listal.com/list/empire-magazines-50-greatest-tv. Erişim tarihi: 2 Nisan 2011.
  10. ↑ "The 50 Greatest TV Shows of All Time". empireonline.com. 23 Aralık 2008. 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150702113448/http://www.empireonline.com/50greatesttv/default.asp?tv=7. Erişim tarihi: 2 Nisan 2011.
  11. ↑ "Special Collector's Issue: 100 Greatest Episodes of All Time". TV Guide (June 28 – July 4). 1997.
  12. ↑ "101 Best Written TV Series List". 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160415204454/http://www.wga.org/content/default.aspx?id=4925.
  13. ↑ Fretts, Bruce; Roush, Matt. "The Greatest Shows on Earth". TV Guide Magazine 61 (3194-3195): 16–19.
  14. ↑ "As 100 Melhores Séries da História, segundo jornalistas brasileiros!" (Portuguese). Ligado em Série. 28 Ekim 2014. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151224183516/http://www.ligadoemserie.com.br:80/2014/10/as-100-melhores-series-da-historia-segundo-jornalistas-brasileiros/. Erişim tarihi: 1 Kasım 2014.
  15. ↑ Lomartire, Paul (4 Eylül 1994). "Fall TV '94". The Palm Beach Post. http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=PBPB&p_theme=pbpb&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0EAF87116FDB357D&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D&s_trackval=GooglePM. Erişim tarihi: 14 Şubat 2009.
  16. ↑ Bianco, Robert (3 Mart 2004). "Friends played great game of poker". USA Today. http://www.usatoday.com/life/television/news/2004-03-03-revisiting-friends_x.htm. Erişim tarihi: 20 Şubat 2009.
  17. ↑ Booth, Jenny (21 Mayıs 2006). "Sarey Carey: Does pride in housework make me bad as well as mad?". The Sunday Times (London). http://www.timesonline.co.uk/tol/news/article722553.ece. Erişim tarihi: 20 Şubat 2009.
  18. 1 2 3 4 5 6 7 Jicha, Tom (2 Mayıs 2004). "They leave as they began: With a buzz". The Baltimore Sun. ss. 1. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131012035746/http://www.baltimoresun.com/topic/bal-friends-buzz0502,0,495484.story. Erişim tarihi: 23 Aralık 2008.
  19. ↑ Andreeva, Nellie (20 Eylül 2004). "Kudrow has Comeback; Cox, HBO talk". The Hollywood Reporter. AllBusiness.com. http://www.allbusiness.com/services/motion-pictures/4911247-1.html. Erişim tarihi: 20 Şubat 2009.
  20. ↑ "Matt LeBlanc – Friends Interview". NBC. 16 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160616081528/https://www.youtube.com/watch?v=edrzHImkfqk&gl=US&hl=en.
  21. ↑ McLellan, Dennis (12 Şubat 2008). "Married .. With Children Co-Creator Dies". The Baltimore Sun. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131012003724/http://www.baltimoresun.com/topic/zap-ronleavittobit,0,4424382.story. Erişim tarihi: 23 Aralık 2008.
  22. ↑ "Friends Star Finally has Chance to Enjoy Success". Los Angeles Times. 26 Mart 1995. http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=AC&p_theme=ac&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0EAEAB624D214A1B&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D&s_trackval=GooglePM. Erişim tarihi: 20 Şubat 2009.
  23. 1 2 Lowry, Brian (12 Ağustos 1996). "Friends cast returning amid contract dispute". Los Angeles Times. http://pqasb.pqarchiver.com/latimes/access/10164381.html?dids=10164381:10164381&FMT=ABS&FMTS=ABS:FT&date=Aug+12%2C+1996&author=Lowry%2C+Brian&pub=Los+Angeles+Times&desc=%27Friends%27+cast+returning+amid+contract+dispute&pqatl=google. Erişim tarihi: 8 Mart 2009.
  24. ↑ Carter, Bill (16 Temmuz 1996). "Friends Cast Bands Together To Demand a Salary Increase". The New York Times. http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C03EED71E39F935A25754C0A960958260. Erişim tarihi: 8 Mart 2009.
  25. ↑ Rice, Lynette (21 Nisan 2000). "Friendly Fire". Entertainment Weekly: s. 1. http://www.ew.com/ew/article/0,,275935,00.html. Erişim tarihi: 8 Mart 2009.
  26. ↑ Guinness World Records 2005: Special 50th Anniversary Edition. Guinness. s. 288. ISBN 1-892051-22-2.
  27. ↑ Saah, Nadia (21 Ocak 2004). "Friends til the end". USA Today. http://www.usatoday.com/life/television/news/2004-01-21-friends-timeline_x.htm. Erişim tarihi: December 19, 2008.
  28. ↑ Rice, Lynette (21 Nisan 2000). "Friendly Fire". Entertainment Weekly: s. 2. http://www.ew.com/ew/article/0,,275935_2,00.html. Erişim tarihi: 8 Mart 2009.
  29. ↑ Carter, Bill (12 Şubat 2002). "'Friends' Deal Will Pay Each Of Its 6 Stars $22 Million". New York Times. http://www.nytimes.com/2002/02/12/business/friends-deal-will-pay-each-of-its-6-stars-22-million.html?pagewanted=all&src=pm. Erişim tarihi: 28 Mart 2012.
  30. 1 2 Jicha, Tom (2 Mayıs 2004). "They leave as they began: With a buzz". The Baltimore Sun. ss. 2. 13 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131013140540/http://www.baltimoresun.com/topic/bal-friends-buzz0502,0,495484.story?page=2. Erişim tarihi: 23 Aralık 2008.
  31. 1 2 3 4 McCarroll, Christina (6 Mayıs 2004). "A family sitcom for Gen X - Friends cast a new TV mold". The Christian Science Monitor. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151222032221/http://www.csmonitor.com:80/2004/0506/p01s01-ussc.html. Erişim tarihi: 19 Aralık 2008.
  32. 1 2 Bianco, Robert (1 Ocak 2005). "The Emmy Awards: Robert Bianco". USA Today. http://www.usatoday.com/community/chat_03/2003-09-18-bianco.htm. Erişim tarihi: 19 Aralık 2008.
  33. 1 2 3 Kiesewetter, John (27 Ocak 2002). "Friends grows in stature, ratings". The National Enquirer. http://www.enquirer.com/editions/2002/01/27/tem_friends_grows_in.html. Erişim tarihi: 5 Ocak 2009.
  34. ↑ Zaslow, Jeffrey (8 Ekim 2000). "Balancing friends and family". USA Weekend. http://www.usaweekend.com/00_issues/001008/001008kudrow.html. Erişim tarihi: 19 Aralık 2008.
  35. ↑ Power, Ed (6 Mayıs 2004). "Why we will miss our absent Friends". Irish Independent. http://www.independent.ie/unsorted/features/why-well-miss-our-absent-friends-170513.html. Erişim tarihi: 19 Aralık 2008.
  36. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Lauer, Matt (5 Mayıs 2004). "Friends creators share show's beginnings". MSNBC. 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121127201634/http://www.msnbc.msn.com:80/id/4899445. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2005.
  37. ↑ Wild, p. 206
  38. 1 2 Kolbert, Elizabeth (March 8, 1994). "Birth of a TV Show: A Drama All Its Own". The New York Times. Retrieved on January 19, 2008.
  39. ↑ "Behind the Scenes". TV2. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160406000700/http://tvnz.co.nz/view/page/488124/415695. Erişim tarihi: 10 Ocak 2009.
  40. ↑ Stallings, Penny (2000). The Ultimate Friends Companion. London: Channel 4 Books. s. 102–103. ISBN 0-7522-7231-4. http://www.amazon.co.uk/dp/0752217267.
  41. ↑ Wild, p. 215
  42. 1 2 Kolbert, Elizabeth (9 Mayıs 1994). "The Conception and Delivery of a Sitcom: Everyone's a Critic". New York Times. http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9405EEDF1239F93AA35756C0A962958260&sec=&spon=&pagewanted=all. Erişim tarihi: 30 Araalık 2008.
  43. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 "Friends: Kevin Bright". USA Today. 23 Nisan 2004. http://www.usatoday.com/community/chat/2002-04-23-friends.htm. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
  44. ↑ Kolbert, Elizabeth (April 6, 1994). "Finding the Absolutely Perfect Actor: The High-Stress Business of Casting", The New York Times. 19 Ocak 2008'de ulaşıldı.
  45. ↑ Couric, Katie (5 Mayıs 2004). "Can David Schwimmer leave Ross Geller behind?". MSNBC. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121103135214/http://www.msnbc.msn.com/id/4908086/. Erişim tarihi: 23 Aralık 2008.
  46. ↑ Friends Til the end: The Official Celebration of all Ten years. Time Home Entertainment. 2004.
  47. 1 2 3 Holston, Noel. "Friends that were like family". Newsday. 24 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/20090124163208/http://www.newsday.com:80/entertainment/news/ny-friendsfanfare,0,6756416.story. Erişim tarihi: 1 Ocak 2009.
  48. 1 2 Kolbert, Elizabeth (23 Mayıs 1994). "A Sitcom is Born: Only Time Will Tell the Road to Prime Time". New York Times. http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A01E5DF1E38F930A15756C0A962958260&sec=&spon=&pagewanted=all. Erişim tarihi: 1 Ocak 2009.
  49. ↑ Shayne, Bob (10 Haziran 2001). "No Experience Wanted". Los Angeles Times. http://articles.latimes.com/2001/jun/10/entertainment/ca-8511. Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  50. 1 2 Bauder, David (15 Mayıs 2002). "Baby episode could make Friends TV's top show". Seattle Times. http://community.seattletimes.nwsource.com/archive/?date=20020515&slug=wfriends. Erişim tarihi: 3 Ocak 2009.
  51. ↑ "Have yourself a mocha latte and reminisce a bit". Ocala.com. 5 Mayıs 2004. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160406000734/http://www.ocala.com/apps/pbcs.dll/article?AID=/20040505/NEWS/205050336/1027/FEATURES01. Erişim tarihi: 18 Eylül 2009.
  52. ↑ Endrst, James (23 Şubat 1995). "Friends wins friends with caffeine-fueled energy". Austin American-Statesman. http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=AASB&p_theme=aasb&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0EAD97908003E2DA&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D&s_trackval=GooglePM. Erişim tarihi: 3 Ocak 2009.
  53. ↑ Pollak, Michael (27 Kasım 2005). "F. Y. I.". New York Times.
  54. ↑ "52 millon friends see off Friends". China Daily. 8 Mayıs 2004. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160406001423/http://www.chinadaily.com.cn/english/doc/2004-05/08/content_328725.htm. Erişim tarihi: 31 Aralık 2008.
  55. 1 2 3 4 Ryan, Suzanne C. (7 Aralık 2006). "Friendly art of funny". The Age (Melbourne, Australia). http://www.theage.com.au/news/tv--radio/friendly-art-of-funny/2006/12/05/1165080950967.html?page=fullpage#contentSwap2. Erişim tarihi: 30 Aralık 2008.
  56. ↑ Gilbert, Matthew (15 Ocak 2004). "Friends end painful, cast says". Boston Globe. http://www.boston.com/ae/tv/articles/2004/01/15/friends_end_painful_cast_says/. Erişim tarihi: 9 Ocak 2009.
  57. 1 2 3 Hartlaub, Peter (15 Ocak 2004). "Friends challenge - finding right words to say goodbye". San Francisco Chronicle. http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=/c/a/2004/01/15/DDGPB49B2D1.DTL&type=printable. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
  58. 1 2 Shales, Tom (7 Mayıs 2004). "A Big Hug Goodbye to Friends and Maybe to the Sitcom". Washington Post. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A7176-2004May7.html. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
  59. ↑ "Friends heads for much-hyped farewell". The Indian Express. 5 Mayıs 2004. 19 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120919113327/http://www.expressindia.com/news/fullstory.php?newsid=31095. Erişim tarihi: 19 Aralık 2008.
  60. 1 2 3 "Estimated 51.1M Tune in for Friends Finale". Fox News Channel. 7 Mayıs 2004. http://www.foxnews.com/story/0,2933,119305,00.html. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
  61. ↑ Oldenburg, Ann (May 5, 2004). "And now, the one where Friends says goodbye". USA Today. http://www.usatoday.com/life/television/news/2004-05-05-friends-farewell-main_x.htm. Erişim tarihi: December 28, 2008.
  62. ↑ "Friends timeline". The Hollywood Reporter. 6 Mayıs 2004. 14 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/20090114061229/http://www.hollywoodreporter.com:80/hr/search/article_display.jsp?vnu_content_id=1000504086. Erişim tarihi: 19 Şubat 2009.
  63. ↑ "Friends Season 1". CBS Interactive Inc.. 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160101011405/http://www.metacritic.com/tv/friends. Erişim tarihi: 29 Mart 2014.
  64. ↑ Feran, Tom (22 Eylül 1994). "New Series Softens Dabney Coleman—A Little", The Plain Dealer, Newhouse Newspapers. 4 Ocak 2009'da erişildi.
  65. ↑ Hodges, Ann (22 Eylül 1994). "NBC sitcoms make Thursday less funny", Houston Chronicle, Hearst Newspapers. 4 Ocak 2009 tarihinde erişilmiştir.
  66. 1 2 Richmond, Ray (22 Eylül 1994). "Season Premiere of Friends Leaves Room to Grow", (Registration required). Los Angeles Daily News, Los Angeles Newspaper Group. 4 Ocak 2009'da erişilmiştir.
  67. ↑ Rosenberg, Howard (22 Eylül 1994). "NBC's Strongest Evening of the Week Has Its Weak Spot", The Los Angeles Times, Tribune Company. 4 Ocak 2009'da erişilmiştir.
  68. ↑ Holbert, Ginny (22 Eylül 1994). "X Marks Spot For Friends On Thursday." (Registration required). Chicago Sun-Times. 4 Ocak 2009'da erişilmiştir.
  69. ↑ Bianco, Robert (22 Eylül 1994). "Six Friends Sittin' Around, Talking", Pittsburgh Post-Gazette.
  70. ↑ Sangster, p. 14
  71. 1 2 "Friends climax watched by 51m". BBC News. 7 Mayıs 2004. http://news.bbc.co.uk/2/low/entertainment/3689029.stm. Erişim tarihi: 1 Ocak 2009.
  72. 1 2 Havrilesky, Heather (7 Mayıs 2004). "Never forget your Friends". Salon.com. 7 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110607010852/http://dir.salon.com/story/ent/tv/review/2004/05/07/friends_finale/print.html. Erişim tarihi: 1 Ocak 2009.
  73. 1 2 3 4 Carter, Bill (18 Şubat 2002). "Plot Twists Paid Off For Friends". The New York Times. http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C0CE3D7113FF93BA25751C0A9649C8B63&sec=&spon=&pagewanted=all. Erişim tarihi: 13 Kasım 2007.
  74. 1 2 Bonin, Liane (9 Ocak 2003). "Is Friends overstaying its welcome?". CNN. http://edition.cnn.com/2003/SHOWBIZ/TV/01/09/ew.hot.friends/. Erişim tarihi: 1 Ocak 2008.
  75. ↑ "Friends - The 100 Best TV Shows of All". Time. 13 Ağustos 2007. http://www.time.com/time/specials/2007/article/0,28804,1651341_1659188_1652526,00.html. Erişim tarihi: 27 Nisan 2009.
  76. 1 2 Bianco, Robert (7 Mayıs 2004). "Rachel stays, so Friends are able to leave together". USA Today. http://www.usatoday.com/life/television/reviews/2004-05-06-friends-finale_x.htm. Erişim tarihi: 1 Ocak 2009.
  77. ↑ Rodman, Sarah (7 Mayıs 2004). "Six pals depart on a classy note". Boston Herald. s. 3.
  78. ↑ Catlin, Roger (7 Mayıs 2004). "The Long Farewell is Over; Lots of Fans, Little Fanfare for Mich-Anticipated Finale of Friends". Hartford Courant. http://pqasb.pqarchiver.com/courant/access/629993481.html?dids=629993481:629993481&FMT=ABS&FMTS=ABS:FT&date=May+07%2C+2004&author=ROGER+CATLIN%3B+Courant+TV+Critic&pub=Hartford+Courant&desc=THE+LONG+FAREWELL+IS+OVER+%3B+LOTS+OF+FANS%2C+LITTLE+FANFARE+FOR+MUCH-ANTICIPATED+FINALE+OF+%60FRIENDS%27&pqatl=google. Erişim tarihi: 1 Ocak 2009.
  79. ↑ Perkins, Ken Parish (7 Mayıs 2004). "Farewell to Friends: The finale to the 10-year series wraps up all the loose ends". Fort Worth Star-Telegram. http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=ST&s_site=dfw&p_multi=ST&p_theme=realcities&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=102C895664833147&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D&s_trackval=GooglePM. Erişim tarihi: 1 Ocak 2009.
  80. ↑ Lowry, Brian (19 Temmuz 2002). "Its Coffin Overflows". Orlando Sentinel. 1 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140801234046/http://www.orlandosentinel.com/topic/cl-et-newemmys19jul19,0,7220504.story. Erişim tarihi: 19 Aralık 2008.
  81. ↑ Friends emmys.com. 1 Haziran 2014'te erişildi.
  82. ↑ "Advanced Primetime Awards Search". Academy of Television Arts & Sciences. 3 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20091103221231/http://www.emmys.tv:80/awards/awardsearch.php. Erişim tarihi: 5 Ocak 2009. Type "Friends" in the "Program" field, select "1993" and "2008" in "Year range" field, and select "NBC" in "Network" field.
  83. ↑ Keck, William (2 Haziran 2005). "Kudrow back in the fold". USA Today. http://www.usatoday.com/life/people/2005-06-02-kudrow_x.htm. Erişim tarihi: 5 Ocak 2009.
  84. ↑ "15 years of recognition". TelevisionWeek. 25 Nisan 2005. 15 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110615062315/http://goliath.ecnext.com/coms2/gi_0199-4133520/15-years-of-recognition-Special.html. Erişim tarihi: 5 Ocak 2009.
  85. ↑ "HPFA - Jennifer Aniston". Golden Globe Award. 15 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20091215203838/http://www.goldenglobes.org/browse/member/29209. Erişim tarihi: 5 Ocak 2009.
  86. ↑ "Fed: Logie Award winners". Australian Associated Press. 12 Mayıs 2003. http://www.highbeam.com/doc/1P1-73851066.html. Erişim tarihi: 5 Ocak 2009.
  87. ↑ "Fed: Full list of Logies winners". Australian Associated Press. 19 Nisan 2004. http://www.highbeam.com/doc/1P1-93575833.html. Erişim tarihi: 5 Ocak 2009.
  88. ↑ "Entertainment Awards Database". Los Angeles Times: s. 2–3. http://theenvelope.latimes.com/factsheets/awardsdb/env-awards-db-search,0,7169155.htmlstory?searchtype=category&query=Favorite+Television+Comedy+Series&x=0&y=0. Erişim tarihi: 5 Ocak 2009.
  89. ↑ "Tim Allen Wins Twice at Awards". Rocky Mountain News. 6 Mart 1995. http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=RM&p_theme=rm&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0EB4E258D9CBCB83&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D&s_trackval=GooglePM. Erişim tarihi: 5 Ocak 2009.
  90. ↑ "2001 5th Annual Satellite Awards". Satellite Awards. 18 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20081218060819/http://www.pressacademy.com/satawards/awards2001.shtml. Erişim tarihi: 5 Ocak 2009. Select the "Television" field.
  91. ↑ "The 2nd Annual Screen Actors Guild Awards". Screen Actors Guild Awards. 1996-02-24. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160308205314/http://sagawards.org/awards/nominees-and-recipients/2nd-annual-screen-actors-guild-awards. Erişim tarihi: 2013-07-10.
  92. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Ratings for Friends by television seasons:
  93. ↑ Brooks, Tim; Marsh, Earle (2007). The Complete Directory to Prime Time Network and Cable TV Shows 1946-Present (Ninth Edition). Ballantine Books. s. 1694. ISBN 978-0-345-49773-4.
  94. 1 2 3 4 5 6 7 8 "You Won’t Believe What America’s Favorite “Friends” Episodes Are". http://www.buzzfeed.com/iramadison/you-wont-believe-what-americas-favorite-friends-episodes-are#.urO5r0Jmg. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015.
  95. ↑ Brooks, Tim; Marsh, Earle (2007). The Complete Directory to Prime Time Network and Cable TV Shows 1946-Present (Ninth Edition). Ballantine Books. s. 1694. ISBN 978-0-345-49773-4.
  96. ↑ Brooks, Tim; Marsh, Earle (2007). The Complete Directory to Prime Time Network and Cable TV Shows 1946-Present (Ninth Edition). Ballantine Books. s. 1694. ISBN 978-0-345-49773-4.
  97. ↑ "Nielsen Ratings (December 1996–January 1997)" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304055727/http://anythingkiss.com/pi_feedback_challenge/Ratings/19961230-19970126_TVRatings.pdf. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015.
  98. ↑ Brooks, Tim; Marsh, Earle (2007). The Complete Directory to Prime Time Network and Cable TV Shows 1946-Present (Ninth Edition). Ballantine Books. s. 1695. ISBN 978-0-345-49773-4.
  99. ↑ Brooks, Tim; Marsh, Earle (2007). The Complete Directory to Prime Time Network and Cable TV Shows 1946-Present (Ninth Edition). Ballantine Books. s. 1695. ISBN 978-0-345-49773-4.
  100. ↑ Brooks, Tim; Marsh, Earle (2007). The Complete Directory to Prime Time Network and Cable TV Shows 1946-Present (Ninth Edition). Ballantine Books. s. 1695. ISBN 978-0-345-49773-4.
  101. ↑ Brooks, Tim; Marsh, Earle (2007). The Complete Directory to Prime Time Network and Cable TV Shows 1946-Present (Ninth Edition). Ballantine Books. s. 1696. ISBN 978-0-345-49773-4.
  102. ↑ Brooks, Tim; Marsh, Earle (2007). The Complete Directory to Prime Time Network and Cable TV Shows 1946-Present (Ninth Edition). Ballantine Books. s. 1696. ISBN 978-0-345-49773-4.
  103. ↑ Brooks, Tim; Marsh, Earle (2007). The Complete Directory to Prime Time Network and Cable TV Shows 1946-Present (Ninth Edition). Ballantine Books. s. 1696. ISBN 978-0-345-49773-4.
  104. ↑ Brooks, Tim; Marsh, Earle (2007). The Complete Directory to Prime Time Network and Cable TV Shows 1946-Present (Ninth Edition). Ballantine Books. s. 1697. ISBN 978-0-345-49773-4.
  105. ↑ Anne, S. (27 Aralık 2004). "Take it easy yaar!". The Hindu (Chennai, India). http://www.hindu.com/edu/2004/12/27/stories/2004122700700400.htm. Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  106. ↑ Crook, John (2004-05-02). "Going 'Friends'-less / Long-running show drops the curtain". Toledo Blade. Zap2It: s. V3. http://news.google.com/newspapers?id=Jl9PAAAAIBAJ&sjid=LAQEAAAAIBAJ&pg=3823%2C549338. Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
  107. 1 2 Littlefield, Kinney (February 7, 1996). "'Murder, She Wrote' parodies 'Friends'". Pittsburgh Post-Gazette. http://news.google.co.uk/newspapers?id=S4UNAAAAIBAJ&sjid=eW8DAAAAIBAJ&pg=6841,3491473. Erişim tarihi: 29 Ekim 2009.
  108. ↑ Kalsi, Jyoti (8 Mayıs 2006). "Where Friends hang out". Gulf News. 8 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20080708052016/http://archive.gulfnews.com/articles/06/05/08/10038500.html. Erişim tarihi: 30 Aralık 2008.
  109. ↑ Ellen DeGeneres (host) (16 Ekim 2008). "The Ellen DeGeneres Show: Lisa Kudrow/Natasha Bedingfield/Jalen Testerman". The Ellen DeGeneres Show. bölüm 29. sezon 6. NBC.
  110. ↑ Thorley, Chantelle (15 Eylül 2009). "London to celebrate 15 years of Friends with Central Perk pop-up". Event (Haymarket Media). http://www.eventmagazine.co.uk/news/search/938562/London-celebrate-15-years-Friends-Central-Perk-pop-up/. Erişim tarihi: 22 Eylül 2009.
  111. ↑ Hong, Haolan and Jo Ling Kent. "'Friends' in China: 'Central Perk' hits Beijing." CNN. July 2, 2010. 4 Temmuz 2010'da erişildi.
  112. ↑ Katzman, David M. (Summer 1998). "TV and American Culture". American Studies. 2 39: 5–12.
  113. ↑ DellaContrada, John (16 Nisan 2004). ""Friends" Reflected Change in American Society, Among First TV Shows to Portray "Youth on Their Own," says UB Pop-Culture Expert". Buffalo News. http://www.buffalo.edu/news/6680.
  114. ↑ Pickard, Anna. "How I met Neil Patrick Harris". TV & Radio Blog. 11 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110911114148/http://www.guardian.co.uk/. Erişim tarihi: 29 Mart 2012.
  115. ↑ "Your Favorite TV Casts", TV Guide, January 3, 2011, page 11
  116. ↑ "Is ‘Seinfeld’ The Greatest Sitcom Ever?". Deadline.com. 3 Aralık 2012. 2 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131002050050/http://www.deadline.com/2012/12/seinfeld-greatest-sitcom-cbs-vanity-fair-poll/. Erişim tarihi: 30 Eylül 2013.
  117. ↑ Welsh, James (15 Ocak 2004). "NBC elaborates on Friends finale plans". Digital Spy. 25 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090825003326/http://www.digitalspy.co.uk:80/ustv/a13025/nbc-elaborates-on-friends-finale-plans.html. Erişim tarihi: 31 Aralık 2008.
  118. 1 2 Carter, Bill (21 Aralık 2002). "NBC Close to a Deal to Keep Friends for Another Season". New York Times. http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9803E4DF163CF932A15751C1A9649C8B63. Erişim tarihi: 29 Aralık 2008.
  119. ↑ Dempsey, John (11 Temmuz 2005). "Friends of Friends". Variety. http://www.variety.com/article/VR1117925752.html?cs=1&s=h&p=0. Erişim tarihi: 3 Eylül 2009.
  120. ↑ Albiniak, Paige (5 Mart 2012). "With Friends Like These, Who Needs Standard-Def?". Broadcasting & Cable. http://www.broadcastingcable.com/article/481325-With_Friends_Like_These_Who_Needs_Standard_Def_.php.
  121. ↑ "The One With the High Definition". ScreenScribe. 2011-01-17. 19 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141019211058/http://www.screenscribe.tv/channels/the-one-with-the-high-definition/. Erişim tarihi: 2013-07-10.
  122. ↑ Raftery, Liz (15 Ekim 2014). "Friends Is Coming to Netflix!". TV Guide. CBS Interactive (tvguide.com). http://www.tvguide.com/News/Friends-Netflix-Video-Gunther-1088084.aspx. Erişim tarihi: 15 Ekim 2014.
  123. ↑ "Ross and Phoebe "quitting Friends"". BBC News. 23 Aralık 1999. http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/576172.stm. Erişim tarihi: 1 Ocak 2009.
  124. ↑ "Channel 4's £100m Friends deal". BBC News. 16 Aralık 1999. http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/568283.stm. Erişim tarihi: 1 Ocak 2009.
  125. ↑ "Channel 4 to stop showing Friends after 15 years". The Daily Telegraph (London). 10 Şubat 2010. http://www.telegraph.co.uk/culture/tvandradio/7204518/Channel-4-to-stop-showing-Friends-after-15-years.html. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2010.
  126. ↑ "Friends finale draws record 8.6m". BBC News. 29 Mayıs 2004. http://news.bbc.co.uk/2/low/entertainment/3757901.stm. Erişim tarihi: 1 Ocak 2009.
  127. ↑ "Same time, different channel.". Comedy Central. 2 Eylül 2011. http://www.comedycentral.co.uk/news/friends-on-comedy-central-launches-1st-october. Erişim tarihi: 4 Eylül 2011.
  128. ↑ "European debut of Friends finale on RTÉ". Radio Telefís Éireann. 11 Mayıs 2004. http://www.rte.ie/arts/2004/0511/friends.html. Erişim tarihi: 1 Ocak 2009.
  129. ↑ "TV3 Friends". tv3.ie. 24 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/20110324063501/http://www.tv3.ie:80/shows.php?request=friends. Erişim tarihi: 25 Mart 2011.
  130. ↑ http://entertainment.ie/tv-highlight/Friends/359489.htm
  131. ↑ http://www.comedycentral.ie/friends
  132. ↑ Warneke, Ross (18 Kasım 2004). "Rewind". The Age (Melbourne, Australia). http://www.theage.com.au/articles/2004/11/16/1100574459814.html?from=storyrhs. Erişim tarihi: 1 Ocak 2009.
  133. ↑ "Channel Ten seriously in trouble at 7 pm timeslot". news.com.au (The Daily Telegraph). 7 Kasım 2008. http://www.news.com.au/entertainment/celebrity/ten-in-trouble-at-7pm/story-e6frfmqr-1111117966907. Erişim tarihi: 6 Nisan 2012.
  134. ↑ "Friends". TV2. 4 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090204023045/http://tvnz.co.nz:80/view/tv2_minisite_index_skin/tv2_friends_group. Erişim tarihi: 1 Ocak 2009.
  135. ↑ "Friends". Star TV. 20 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/20141120044632/http://www.star.gr:80/tv/el/Pages/Series.aspx?artId=11&artTitle=ta_filarakia. Erişim tarihi: 12 Nisan 2015.
  136. ↑ Ethical SEO. "TV Schedule". Entertainment.oneindia.in. http://entertainment.oneindia.in/television/program/StarWorld.shtml. Erişim tarihi: 30 Aralık 2010.
  137. ↑ "Zee Café to air 'Friends' Season 10". Indiantelevision.com. 7 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130707113417/http://www.indiantelevision.com/headlines/y2k5/nov/nov59.htm. Erişim tarihi: April 26, 2011.
  138. ↑ "WB India – Now that’s Hollywood » Schedule". Itsonwb.com. 18 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121118192604/http://www.itsonwb.com/schedule. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2010.
  139. ↑ "Apna Tv". Apna Tv. 12 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/20101212045441/http://www.apna.tv:80/after3.asp?tab=98&catt=F.R.I.E.N.D.S%20in%20Punjabi&code=1493. Erişim tarihi: 2 Nisan 2011.
  140. ↑ Global Television Network - Friends Bumper version 1. 29 Kasım 2009. https://www.youtube.com/watch?v=UdWAVxqSHYI. Erişim tarihi: 12 Nisan 2015.
  141. ↑ "Friends". slice.ca. 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150623175114/http://www.slice.ca:80/friends/. Erişim tarihi: 12 Nisan 2015.
  142. ↑ "Prijatelji – TV B92" (Serbian). B92.net. 7 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160107143133/http://www.b92.net/tv/najava.php?id=1759. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2011.
  143. ↑ "F.R.I.E.N.D.S — Tanıtım". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160305004158/http://22dakika.org/friends-tanitim-3/. Erişim tarihi: 6 Ekim 2015.
  144. ↑ Burlingame, Jon (27 Aralık 1995). "Friends Theme Leads Pack of Hot-Selling TV Soundtracks". The Hollywood Reporter. http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=RM&p_theme=rm&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0EB4E4396284FBF4&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D&s_trackval=GooglePM. Erişim tarihi: 3 Ocak 2009.
  145. ↑ Dretzka, Gary (2 Kasım 1995). "Hit Show, Hit Soundtrack: It's No Longer An Accident". Chicago Tribune. http://community.seattletimes.nwsource.com/archive/?date=19951102&slug=2150142. Erişim tarihi: 3 Ocak 2009.
  146. ↑ "Friends Again: Various Artists". Amazon.com. http://www.amazon.com/dp/B000023YA0. Erişim tarihi: 3 Ocak 2009.
  147. ↑ "Friends: The One With All the Trivia". Amazon.com. http://www.amazon.com/dp/B000B6H21S. Erişim tarihi: 3 Ocak 2009.
  148. ↑ "Friends: The One With All the Trivia". Amazon.com. http://www.amazon.com/dp/B000AMFEHM. Erişim tarihi: 8 Ekim 2009.
  149. ↑ "Friends – Season 1–10 Complete Collection 15th Anniversary DVD: Amazon.co.uk: Jennifer Aniston, Courteney Cox, Lisa Kudrow, Matt LeBlanc, Matthew Perry, David Schwimmer, James Michael Tyler, Elliott Gould, Maggie Wheeler, Christina Pickles, Paul Rudd, Jane Sibbett, David Crane, Marta Kauffman: DVD". Amazon.co.uk. http://www.amazon.co.uk/dp/B002CYIR0M/. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2010.
  150. ↑ TVShowsonDVD.com (19 Haziran 2012). "Friends – Warner Home Video Press Release Announces The Complete Series on Blu-ray Disc!". http://www.tvshowsondvd.com/news/Friends-The-Complete-Series/17109. Erişim tarihi: 19 Haziran 2012.
  151. ↑ "Friends: The Complete First Season Review". DVDfile.com. http://www.dvdfile.com/review/friends-the-complete-first-season-3136. Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  152. 1 2 3 4 5 Fisher, Nick (27 Mayıs 2000). "Videos to buy". The Sun (News Group Newspapers): s. 47.
  153. ↑ "Friends (Season 1) (4 DVD Set)". JB Hi-Fi. 20 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090120234356/http://www.jbhifionline.com.au:80/Product/261992/FRIENDS-(Season-1)-(4-DVD-Set). Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  154. ↑ "Friends - The Complete Second Season". Amazon.com. http://www.amazon.com/dp/B000068CNX/. Erişim tarihi: 3 Ocak 2009.
  155. ↑ "Friends (Season 2) (4 DVD Set)". JB Hi-Fi. 20 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090120234044/http://www.jbhifionline.com.au:80/Product/261997/FRIENDS-(Season-2)-(4-DVD-Set). Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  156. ↑ "Friends - The Complete Third Season". Amazon.com. http://www.amazon.com/dp/B0000844MI/. Erişim tarihi: 3 Ocak 2009.
  157. ↑ "Friends (Season 3) (4 DVD Set)". JB Hi-Fi. 20 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090120234402/http://www.jbhifionline.com.au:80/Product/261998/FRIENDS-(Season-3)-(4-DVD-Set). Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  158. ↑ "Friends - The Complete Fourth Season". Amazon.com. http://www.amazon.com/dp/B0000996IS/. Erişim tarihi: January 3, 2009.
  159. ↑ "Friends (Season 4) (4 DVD Set)". JB Hi-Fi. 20 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090120234155/http://www.jbhifionline.com.au:80/Product/261999/FRIENDS-(Season-4)-(4-DVD-Set). Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  160. ↑ "Friends - The Complete Fifth Season". Amazon.com. http://www.amazon.com/dp/B0000C2IXN/. Erişim tarihi: 3 Ocak 2009.
  161. ↑ "Friends (Season 5) (4 DVD Set)". JB Hi-Fi. 20 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090120234406/http://www.jbhifionline.com.au:80/Product/262000/FRIENDS-(Season-5)-(4-DVD-Set). Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  162. ↑ "Friends - The Complete Sixth Season". Amazon.com. http://www.amazon.com/dp/B0000X2ECE/. Erişim tarihi: 3 Ocak 2009.
  163. ↑ Fisher, Nick (15 Temmuz 2000). "Video view". The Sun (News Group Newspapers): s. 40.
  164. ↑ "Friends (Season 6) (4 DVD Set)". JB Hi-Fi. 20 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090120234250/http://www.jbhifionline.com.au:80/Product/262001/FRIENDS-(Season-6)-(4-DVD-Set). Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  165. ↑ "Friends - The Complete Seventh Season". Amazon.com. http://www.amazon.com/dp/B0001AW066/. Erişim tarihi: 3 Ocak 2009.
  166. ↑ "Friends: Complete Season 7 - New Edition [1995]". Amazon.com. http://www.amazon.co.uk/dp/B00064MJ9U/. Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  167. ↑ "Friends (Season 7) (4 DVD Set)". JB Hi-Fi. 20 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090120234255/http://www.jbhifionline.com.au:80/Product/262002/FRIENDS-(Season-7)-(4-DVD-Set). Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  168. ↑ "Friends - The Complete Eighth Season". Amazon.com. http://www.amazon.com/dp/B0002WZN8K/. Erişim tarihi: 3 Ocak 2009.
  169. ↑ "Friends: Complete Season 8 - New Edition [1995]". Amazon.com. http://www.amazon.co.uk/dp/B00064MW4M/. Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  170. ↑ "Friends (Season 8) (4 DVD Set)". JB Hi-Fi. 20 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090120234301/http://www.jbhifionline.com.au:80/Product/262004/FRIENDS-(Season-8)-(4-DVD-Set). Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  171. ↑ "Friends - The Complete Ninth Season". Amazon.com. http://www.amazon.com/dp/B0006ZM8M2/. Erişim tarihi: 3 Ocak 2009.
  172. ↑ "Friends: Complete Season 9 - New Edition [1995]". Amazon.com. http://www.amazon.co.uk/dp/B0006ZM8M2/. Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  173. ↑ "Friends (Season 9) (4 DVD Set)". JB Hi-Fi. 20 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090120234049/http://www.jbhifionline.com.au:80/Product/262005/FRIENDS-(Season-9)-(4-DVD-Set). Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  174. ↑ "Friends - The One with All Ten Seasons (Limited Edition)". Amazon.com. http://www.amazon.com/dp/B000AM4PBS/. Erişim tarihi: 3 Ocak 2009.
  175. ↑ "Friends: Complete Season 10 - New Edition [1995]". Amazon.com. http://www.amazon.co.uk/dp/B00064MJAE/. Erişim tarihi: January 4, 2009.
  176. ↑ "Friends (Season 10) (4 DVD Set)". JB Hi-Fi. 20 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090120234201/http://www.jbhifionline.com.au:80/Product/262009/FRIENDS-(Season-10)-(4-DVD-Set). Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  177. ↑ Endrst, James (5 Eylül 2004). "Matt LeBlanc's Joey goes West to seek fame & fortune". Daily News. http://articles.nydailynews.com/2004-09-05/entertainment/18270318_1_shana-goldberg-meehan-matt-leblanc-joey-tribbiani. Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  178. ↑ Levin, Gary (24 Temmuz 2003). "NBC has sitcom plans for Friends pal Joey". USA Today. http://www.usatoday.com/life/television/news/2003-07-23-joey_x.htm. Erişim tarihi: 30 Aralık 2008.
  179. ↑ "Joey finds new friends on NBC". CNN. 10 Eylül 2004. http://edition.cnn.com/2004/SHOWBIZ/TV/09/10/joey.debut/. Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  180. ↑ Weintraub, Joanne (11 Temmuz 2004). "Joey co-star looking for sitcom laughs". Milwaukee Journal Sentinel. 9 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20060209060112/http://www.jsonline.com:80/enter/tvradio/jul04/242989.asp. Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  181. ↑ Moraes, Lisa de (11 Eylül 2004). "Joey & The Apprentice: Downright Unfriendly". Washington Post. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A13051-2004Sep10.html. Erişim tarihi: 30 Aralık 2008.
  182. ↑ "Weekly Program Rankings". ABC Medianet. 21 Mart 2006. 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150118164111/http://abcmedianet.com/web/dnr/dispDNR.aspx?id=032106_05. Erişim tarihi: 30 Aralık 2008.
  183. ↑ Bauder, David (15 Mayıs 2006). "NBC Betting on Aaron Sorkin's New Drama". Washington Post. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/05/15/AR2006051500555.html?nav=rss_artsandliving/entertainmentnews. Erişim tarihi: 30 Aralık 2008.
  184. 1 2 3 "Friends: The Movie on the cards?". Daily Telegraph (London). 3 Temmuz 2008. http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/celebritynews/2236700/Friends-The-Movie-on-the-cards.html. Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  185. ↑ Fletcher, Alex (2 Temmuz 2008). "Friends movie within next 18 months?". Digital Spy. 25 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090825001936/http://www.digitalspy.co.uk:80/movies/a106492/friends-movie-within-next-18-months.html. Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  186. ↑ Dahabiyeh, Nadia (4 Temmuz 2008). "'No truth' in Friends film rumour". BBC News. http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/7489204.stm. Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  187. ↑ Isola, Laurie (4 Temmuz 2008). "Studio Exec Denies Friends Movie Rumors". San Francisco Chronicle. http://www.sfgate.com/cgi-bin/blogs/sfgate/detail?blogid=7/&entry_id=27865. Erişim tarihi: 4 Ocak 2009.
  188. ↑ Moody, Mike (4 Ocak 2010). "Cox, Kudrow: 'No Friends movie plans'". Digital Spy. http://www.digitalspy.co.uk/ustv/news/a193845/cox-kudrow-no-friends-movie-plans.html. Erişim tarihi: 5 Ocak 2010.
  189. ↑ "No Friends reunion, says co-creator". 3 News NZ. 18 Nisan 2013. http://www.3news.co.nz/No-Friends-reunion-says-co-creator/tabid/418/articleID/294692/Default.aspx.
  190. ↑ LeBlanc, Matt (2015-01-13). Matt LeBlanc Told Off Prince William & Prince Harry - CONAN on TBS. O'Brien, Conan ile görüşme. Conan. TBS. https://www.youtube.com/watch?v=zHUJu1eqLbs. Erişim tarihi: 14 Ocak 2015.
  191. ↑ Duncan, Amy. "The One After The 10 Year Break: Friends fans get really, really angry as yet more false reunion rumours emerge". Metro. 1 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151201010452/http://metro.co.uk:80/2014/01/05/the-one-after-the-10-year-break-friends-fans-get-really-really-angry-at-yet-more-false-reunion-rumours-4250351/. Erişim tarihi: 23 Ocak 2014.
  192. ↑ Duncan, Amy. "Were you left angry by the fake Friends reunion rumours? You might want to read this. It’s an apology. A big one…". Metro. 4 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151204095004/http://metro.co.uk:80/2014/01/16/were-you-left-angry-by-the-fake-friends-reunion-rumours-you-might-want-to-read-this-its-an-apology-a-big-one-4265098/. Erişim tarihi: 23 Ocak 2014.

Dış bağlantılar

Friends
Yaratıcılar
Karakterler
Bölümler
"The Pilot" (101) • "The One with the Sonogram at the End" (102)
"The One with the Lesbian Wedding" (211) • "The One After the Superbowl" (212-213) • "The One with the Prom Video" (214) • "The One Where Dr. Ramoray Dies" (218)
"The One Where No One's Ready" (302)
"The One with the Embryos" (412) • "The One with Ross's Wedding" (423-424)
"The One After Ross Says Rachel" (501) • "The One Hundredth" (503) • "The One with All the Thanksgivings" (508) • "The One with the Girl Who Hits Joey" (515) • "The One Where Rachel Smokes" (518) • "The One Where Ross Can't Flirt" (519) • "The One with the Ride-Along" (520)
"The One After Vegas" (601) • "The One with the Apothecary Table" (611) • "The One with the Proposal" (624-625)
"The One with Monica and Chandler's Wedding" (723-724)
"The One with Rachel's Date" (805) • "The One with the Rumor" (809)
"The One Where No One Proposes" (901)
"The Last One" (1017-1018)
Müzik
Friends diskografisi • "I'll Be There for You"
İlgili maddeler
Joey • Mad About You • Yazarlar • Ödüller ve adaylıklar • Friends ... 'Til the End
NBC'nin "Must See TV" programları
1980'ler
Buffalo Bill • Cheers • The Cosby Show • Day by Day • The Days and Nights of Molly Dodd • Dear John • A Different World • Fame • Family Ties • Gimme a Break! • Hill Street Blues • L.A. Law • Mama's Family • Night Court • Seinfeld • Taxi ( 1978'te ABC çıktı, 1982'de NBC'ye transfer oldu) • We Got It Made
1990'lar
Battery Park • Boston Common • Caroline in the City • Daddio • ER • Fired Up • Frasier • Friends • Grand • Hope and Gloria • Jesse • Just Shoot Me! • Mad About You • Madman of the People • The Naked Truth • Out All Night • 3rd Rock from the Sun • Rhythm & Blues • The Single Guy • Stark Raving Mad • Suddenly Susan • Union Square • Veronica's Closet • Will & Grace • Wings
2000'ler
30 Rock • Andy Barker, P.I. • The Apprentice • Community • Coupling • ursed • Deal or No Deal • Four Kings • Good Morning, Miami • Inside Schwartz • The Jay Leno Show • Joey • Kath & Kim • Leap of Faith • Lipstick Jungle • My Name Is Earl • The Office • Parks and Recreation • Saturday Night Live Weekend Update Thursday • Scrubs • Southland
2010'lar

1600 Penn • Allegiance • Awake • Do No Harm • The Firm • Go On • Hannibal

• Love Bites • The Marriage Ref • The Michael J. Fox Show • Outsourced • The Paul Reiser Show • Parenthood • Perfect Couples • Prime Suspect • Rock Center with Brian Williams • Save Me • Saving Hope • Sean Saves the World • Undateable • Up All Night • Welcome to Sweden • Welcome to the Family • Whitney
This article is issued from Vikipedi - version of the 7/29/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.