Furkan Doğan

Furkan Doğan
Doğum	20 Ekim 1991 New York, Amerika Birleşik Devletleri
Ölüm	31 Mayıs 2010 (18 yaşında) Uluslararası sular, Akdeniz
Eğitim	Kayseri Özel Hisarcıklıoğlu Fen Lisesi
Meslek	Öğrenci
Din	İslam
Ebeveyn(ler)	Ahmet Doğan

Furkan Doğan (20 Ekim 1991,^[1] New York - 31 Mayıs 2010; Uluslararası sular, Akdeniz), Türk yardım gönüllüsü. İsrail güçleri tarafından düzenlenen Gazze filosu saldırısında hayatını kaybeden en genç isimdir. İsrail'in yardım filosuna düzenlediği dokuz kişinin ölümüyle sonuçlanan baskının sembol ismi hâline gelmiştir.^[2]

Yaşam öyküsü

20 Ekim 1991'de New York'ta doğdu. Daha sonra ailesiyle beraber Kayseri'ye yerleşti. Kayseri Özel Hisarcıklıoğlu Fen Lisesi son sınıf öğrencisiydi ve iki yıldır üniversite sınavlarına hazırlanıyordu. Amerika Birleşik Devletleri vatandaşı olan Doğan, yabancı uyruklu öğrenci statüsünden dolayı 18 Nisan 2010'da Yabancı Öğrenci Sınavı'na girdi.^[3][4]

Babası Ahmet Doğan, Erciyes Üniversitesi'nde öğretim üyesidir.^[5]

Gazze filosu

Mayıs 2010'da İHH İnsani Yardım Vakfı gönüllüsü olarak İsrail ablukası altındaki Gazze'ye insani yardım götüren Gazze filosunda yer aldı. MV Mavi Marmara gemisinde kampanyaya katılan Doğan, İsrail askerlerinin filoya saldırısında öldürüldü.^[6][7] Adli Tıp raporuna göre Doğan 45 cm'den daha kısa bir mesafeden yüzünden, kafasının arkasından, iki kez bacağından ve bir kez de sırtından olmak üzere toplam 5 kez vurulmuştu.^[8]

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliğinin hazırladığı rapora göre Furkan Doğan, İsrail komandoları tarafından "infaz" yöntemiyle öldürüldü. Raporda, 19 yaşındaki Furkan Doğan'ın elindeki küçük kamera ile çekim yaparken iki kere kafasından olmak üzere defalarca vurulduğu ifade edildi. Adli tıp raporundan yola çıkarak Furkan Doğan'ın güvertede bilinci açık ya da yarı bilinçli bir zaman yattığını ve daha sonra yüzünden vurulduğu tespit edildi.^[9][10][11]

Furkan Doğan, öldürülmeden kısa süre önce not defterine şu satırları yazmıştır.^[12]

Şehadet şerbetine son saatler. Var mı daha güzel şey? Varsa o da sadece annemdir, ama ondan emin değilim. İkisinin kıyası çok zor. Şehadet mi annem mi? Salon boşaldı ve şu ana kadar olmayan bir ciddiyet, bir anda herkesi kapladı.

Doğan'ın cenazesi 4 Haziran 2010 Hunat Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Kayseri'nin Talas ilçesinde toprağa verildi.^[13][14]

Öldürülmesine tepkiler

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton tarafından yapılan açıklamada bir Amerikan vatandaşının ölümü üzerine olayın yakından takip edildiği belirtildi.^[15]

Furkan Doğan'ın babası Ahmet Doğan, oğlunun ABD vatandaşı olduğuna güvenip yola çıktığını ve ABD'nin tutumunun kendisini hayal kırıklığına uğrattığını söyledi.^[16] Türkiye başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, "Amerikan yönetiminin de Türk orijinli olması hasebiyle Amerikan vatandaşı olan Furkan Doğan ile ilgilenmemesi manidardır. Bunun da Amerikan yönetiminden takibini bekliyoruz. Türk orijinli olduğu için mi bunu takip etmiyorsunuz?" diyerek ABD'ye tepki gösterdi.^[17][18] Roger Cohen, New York Times gazetesinde yayımlanan "Unutulan Amerikalı" başlıklı makalesinde, Amerikan medyasında Furkan Doğan'ın hayatı ve öldürülmesi ile ilgili çok az ayrıntının yer aldığına dikkat çekti ve bu durumu Furkan Doğan'ın "kulağa yabancı gelen Müslüman isme sahip olmasına" bağladı.^[19]

Doğan'ın okuduğu Kayseri Özel Hisarcıklıoğlu Fen Lisesi'nin spor salonuna okul yönetimi tarafından Şehit Furkan Doğan Spor Salonu adı verildi.^[20][21] Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi, Çukurambar'daki 1458. sokağın adını Doğan'ın anısına "Şehit Furkan Doğan Sokağı" olarak değiştirdi.^[22] Memleketi ve aynı zamanda şehitliğinin bulunduğu Talas'ın Reşadiye Mahallesi'ne hayırsever Mustafa Argun tarafından Şehit Furkan Doğan Cami yaptırıldı.^[23][24]

Ayrıca bakınız

• Cevdet Kılıçlar
• Çetin Topçuoğlu
• İbrahim Bilgen

Kaynakça

1. "Rotamız Filistin Yükümüz İnsani Yardım Filosu özet raporu". İHH İnsani Yardım Vakfı. ss. 32. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151222230331/http://www.ihh.org.tr/uploads/2010/insaniyardim-filosu-ozet-raporu_tr.pdf. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
2. "O artık bir sembol! Kafasına 4, göğsüne bir kurşunla İsrail vahşeti!". Medya Gündem. 3 Haziran 2010. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151223201120/http://arsiv.medyagundem.com/gundem/6331-artk-bir-sembol-Kafasna-gsne-bir-kurunla-srail-vaheti.html. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
3. "Henüz 19 yaşındaydı". İHH İnsani Yardım Vakfı. 4 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120804070730/http://www.ihh.org.tr:80/henuz-19-yasindaydi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
4. "Furkan Doğan'ın örnek karnesi". Haber7. 18 Haziran 2010. 24 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120224144531/http://www.haber7.com/haber/20100618/Furkan-Doganin-ornek-karnesi.php. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
5. "Yrd. Doç. Dr. Ahmet DOĞAN". Erciyes Üniversitesi. 12 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150612173626/http://iibf.erciyes.edu.tr:80/akademi/mh/adogan.aspx. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
6. "Liseli Furkan'ın kafasına 4 el ateş edilmiş". Zaman. 3 Haziran 2010. http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=991361. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
7. Aydın, İhsan (10 Haziran 2010). "İsrail askerinin Furkan'ı vurduğu an". Haber7. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121114181707/http://www.haber7.com/haber/20100610/19-yasindaki-Furkanin-vuruldugu-an.php. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
8. "Şehitlerin otopsi raporları açıklandı". İHH İnsani Yardım Vakfı. 22 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130122172529/http://www.ihh.org.tr:80/sehitlerin-otopsi-raporlari-aciklandi/tr/. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
9. "Report of the international fact-finding mission to investigate violations of international law, including international humanitarian and human rights law, resulting from the Israeli attacks on the flotilla of ships carrying humanitarian assistance*". Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği. 10 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151110073103/http://www2.ohchr.org/english/bodies/hrcouncil/docs/15session/A.HRC.15.21_en.pdf. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010.  (İngilizce)
10. "'Raporda Furkan Doğan'ın yaralı iken öldürüldüğü ifade edilmiştir'". Zaman. 24 Eylül 2010. http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1031644&title=raporda-furkan-doganin-yarali-iken-olduruldugu-ifade-edilmistir. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
11. ""Furkan Doğan'ı infaz ettiler"". USA Sabah. 1 Ekim 2010. 22 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20101222060010/http://usasabah.com/Siyaset/2010/10/01/israil_furkan_dogani_infaz_etti. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
12. "Şehadet mi annem mi ikisinin kıyası çok zor". Star. 13 Haziran 2010. 30 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120630124934/http://www.stargazete.com:80/politika/sehadet-mi-annem-mi-ikisinin-kiyasi-cok-zor-haber-269214.htm. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
13. "Yardım gönüllülerine son veda". Sabah. 4 Haziran 2010. 9 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100909053032/http://www.sabah.com.tr:80/Gundem/2010/06/04/yardim_gonullulerine_son_veda. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
14. "Yardım gemisinde ölen 9 kişiye hüzünlü veda". CNN Türk. 4 Haziran 2010. 7 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100607041713/http://www.cnnturk.com:80/2010/turkiye/06/04/yardim.gemisinde.olen.9.kisiye.huzunlu.veda/578891.0/index.html. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
15. "Clinton: İsrail saldırısında yaralanan ABD vatandaşının ailesi ile irtibata geçtik". Zaman. 4 Haziran 2010. 7 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100607180719/http://www.zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=991687&title=clinton-israil-saldirisinda-yaralanan-abd-vatandasinin-ailesi-ile-irtibata-gectik. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
16. "Öldürülen Furkan'ın babası ABD'ye öfkeli". CNN Türk. 6 Haziran 2010. 19 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100619084725/http://www.cnnturk.com:80/2010/turkiye/06/06/oldurulen.furkanin.babasi.abdye.ofkeli/579089.0/index.html. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
17. "Erdoğan'dan ABD'ye Furkan tepkisi". Zaman. 12 Temmuz 2010. 15 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100715055314/http://zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=1004800&title=abdye-furkan-tepkisi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
18. "Erdoğan'ı duygulandıran not". Bugün. 22 Ağustos 2010. http://www.bugun.com.tr/haber-detay/114674-erdogan-i-duygulandiran-not-haberi.aspx. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
19. "Unutulan Amerikalı: Furkan Doğan". Zaman. 26 Temmuz 2010. 27 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100727013157/http://zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=1008993&title=unutulan-amerikali-furkan-dogan. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
20. "Furkan Doğan'ın karnesi ailesine iletilmek üzere okul müdürüne verildi". Zaman. 18 Haziran 2010. 29 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120229132858/http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=996992&title=furkan-doganin-karnesi-ailesine-iletilmek-uzere-okul-mudurune-verildi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
21. "Furkan Doğan'ın adı okulunda yaşayacak". Haber7. 7 Haziran 2010. 11 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100611001947/http://www.haber7.com:80/haber/20100607/Furkan-Doganin-adi-okulunda-yasayacak.php. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
22. "Gazze şehitlerinin ismi Ankara'da yaşayacak". Haber7. 13 Ağustos 2010. 9 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120309070226/http://www.haber7.com/haber/20100813/Gazze-sehitlerinin-ismi-Ankarada-yasayacak.php. Erişim tarihi: 19 Aralık 2010. 
23. Şehit Furkan Doğan Cami İbadete Açıldı
24. Şehit Furkan Doğan Cami açıldı

Dış bağlantılar

• Roger Cohen (26 Temmuz 2010). "The Forgotten American". New York Times. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140814203550/http://www.nytimes.com/2010/07/27/opinion/27iht-edcohen.html?_r=1.  (İngilizce)