Gürcü kaligrafisi

Gürcü kaligrafisi (Gürcüce: ქართული კალიგრაფია) bir kaligrafi formudur. Bunun yanı sıra üç yazı biçimi kullanan Gürcü dilinin sanatsal yazısıdır.

Tarih

Gürcistan yüzlerce yıllık bir kaligrafi ekolüne sahiptir. Gürcistan'da erken tarihlerde el yazması kitaplar, kültürel ve milli bir fenomen haline geldi. Gürcü Ortodoks Kilisesi ve rahipleri Gürcü milleti için elyazmaları ve tarihi kayıtlar oluşturma suretiyle hayatlarını Gürcü yazısına adamış olduklarından dolayı Hristiyanlık Gürcü edebiyat hayatında muazzam bir rol oynadı.^[1]^[2]^[3]

Gürcistan her yıl 14 Nisan'da "Gürcüce Günü"nü kutluyor. O günde kaligrafi yarışmaları tertip edilir, kazananlar isimlendirilir ve Gürcü Elyazmaları Milli Merkezi'nde hediyeler en iyi hattatlara verilir.^[4]

Gürcü kaligrafisi etkin olarak Gürcistan dışında da oluşturulmuştu.

Gürcüler kaligrafik, dini ve akademik çalışmalarını aşağıdaki şu yerlerde oluşturdular:

Bulgaristan'ın Gürcü eseri Petritsoni Manastırı
Aynoroz'un Gürcü eseri İviron Manastırı
Kudüs'ün Gürcü eseri Haç Manastırı
Kudüs Mar Saba (manastırı)
Sina Dağındaki Azize Katerina Manastırı
Antakya ve Konstantiniyye

Gürcistan’a dahil Tao-Klarjeti, ülkenin kültürel merkezi olmasıyla Gürcü kaligrafisi, sanatı, edebiyatı ve mimarisinin en seçkin ustalarını yetiştirmişti.

Önemli Gürcü hattatları

Iakob Tsurtaveli (5. yüzyıl)
İberya'lı Peter (5. yüzyıl)
Martviri Sabatsmindeli (6. yüzyıl)
Basili Sabatsmindeli (8. yüzyıl)
Mikaeli (9th century)
Makari of Leteti (9. yüzyıl)
Giorgi Merchule (10. yüzyıl)
Tbeti'li Stephen (10. yüzyıl)
Mikael Modrekili (10. yüzyıl)
Aynoroz'lu Euthymius (10. yüzyıl)
İberya'lı John (10. yüzyıl)
Tao'lu II. Bagrat (10. yüzyıl)
Gabrieli (hattat) (10. yüzyıl)
Gabriel Patarai (10. yüzyıl)
Ioane-Zosime (10. yüzyıl)
Ioane Berai (10. yüzyıl)
Aynorozlu George (11. yüzyıl)
Mikael Mtserali (11. yüzyıl)
Arsen Ninotsmindeli (11. yüzyıl)
Basili (11. yüzyıl)
Mose Khandzteli (11. yüzyıl)
Ioane Mesvete (11. yüzyıl)
Iovane Meli (11. yüzyıl)
Ioane Dvali (11. yüzyıl)
Giorgi Dvali (11. yüzyıl)
Shav-Zakaria (11. yüzyıl)
Iakob Itsrelisdze (11. yüzyıl)
Iovane Pukaralisdze (12. yüzyıl)
Iqalto'lu Arsen (12. yüzyıl)
Saba Svingelozi (12. yüzyıl)
Petre Gelateli (12. yüzyıl)
Iovane Kartveli (12. yüzyıl)
Ioane (12. yüzyıl)
Arseni (12. yüzyıl)
Giorgi Dodisi (12. yüzyıl)
Giorgi Khutsesmonazoni (12. yüzyıl)
Nikrai (12. yüzyıl)
Nikoloz Kataratsisdze (13. yüzyıl)
Epremi (13. yüzyıl)
Avgaroz Bandaisdze (14. yüzyıl)
Ambrose (15.–16. yüzyıllar)
Nikoloz Çolokaşvili (16. yüzyıl)
Mikadze ailesi (16.–18. yüzyıl)
Kargareteli ailesi (16.–17. yüzyıl)
Magaladze ailesi (17.–18. yüzyıl)
Aleksi-Meskhishvili ailesi (17.–19. yüzyıllar)
Bedismtserlişvili ailesi (17. yüzyıl)
Zaal-Zosime Orbeliani (17. yüzyıl)
Mariam-Makrina (17. yüzyıl)
I. Demetre Mgalobeli (17. yüzyıl)
Mamuka Tavakalaşvili (17. yüzyıl)
Begtabeg Taniaşvili (17. yüzyıl)
Gabriel Saginaşvili (17. yüzyıl)
Givi Tumanişvili (17. yüzyıl)
Ioseb Tbileli (17. yüzyıl)
İberya'lı Anthim (17. yüzyıl)
Davit Tumanişvili (18. yüzyıl)
Davit Rektori (18. yüzyıl)
Davit Bodbeli Vachnadze (18. yüzyıl)
Ose Gabaşvili (18. yüzyıl)
Gabriel Mtsire (18. yüzyıl)
Isaak Mtsire (18 yüzyıl)
Petre Laradze (18. yüzyıl)
Nikoloz Sionis Dekanozi (18. yüzyıl)
Nikoloz Onikaşvili (18. yüzyıl)
Erasti Turkestanişvili (18. yüzyıl)
Onana Mdivani (18. yüzyıl)
Ioane Pentelaşvili (18. yüzyıl)
Goderdzi Piralişvili (18. yüzyıl)
Chachikaşvili ailesi (18.-19. yüzyıllar)
Alexander Sulkhanişvili (19. yüzyıl)
Lasha Kintsuraşvili (çağdaş)
Levan Chaganava (çağdaş)
Lile Chkhetiani (çağdaş)
Nina Sublatti (çağdaş)

Galeri

"წყალობითა მღუთისათა ჩვენ იესიან დავითიან სოლომანიან ბაგრატოვანმან ძემან ცხებულის მეფის თეიმურაზისამან მეორე ირაკლი მეფემან საქართველოისამან ქართლისა კახეთისა.."
"Tanrının insafıyla biz İsa, Davut, Süleyman, Bagrationilerin II. Teimuraz'ın oğlu ve II. İrakli Gürcistan Kralı, Kartli, Kakheti.."

Kaynakça

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 8/1/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.