Greyfurt
Greyfurt | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||
Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Citrus paradisi Macfad. | ||||||||||||||||||
Diğer adları | ||||||||||||||||||
Altıntop | ||||||||||||||||||
Dış bağlantılar | ||||||||||||||||||
|
Greyfurt (Citrus paradisi), sedef otugiller (Rutaceae) familyasından bugün birçok çeşit ve kültür formları yetiştirilen, yaprak dökmeyen meyve türü.
Greyfurt 1750 li yıllarda Jamaika'da ortaya çıkmış doğal hibrid bir türdür zira Jamaika'nın yerli tatlı portakalının yanında yetiştirilmek üzere Kaptan Shaddock tarafından Güney Asya'dan getirilen yine bir turunç cinsi olan pomelo türü bu adada dikildiğinde bu iki türün birbiriyle tozlaşmaya girdiği ve bunun sonunca 3. bir tür olan greyfurt'un ortaya çıktığı görülmüştür. Jamaika'dan dünyaya bu tür yayılmıştır. En çok greyfurt üretimi yapan ülke Çin Halk Cumhuriyeti'dir.
Yaprakları derimsidir. Çiçekleri beyazımsı renkli, meyveleri büyük, toparlak yassı, açık sarı renkli, ince kabuklu, bol usarelidir. Meyvelerinin çekirdekli ve çekirdeksiz cinsleri bulunur. Meyve dilimlerinin kabukları soyulunca acılık kalmaz, rahatlıkla yenebilir.
Meyvelerinden gıda olarak istifade edilir. C vitamini bakımından zengindir. Meyve kabuklarından marmelat yapılır.
Hazmı kolaylaştıran ve kabızlığı önleyen greyfurt mikropları öldürme özelliği ile faydalı bir besindir.
Yan etkileri
Yapılan araştırmalar; greyfurt suyunun veya greyfurtun bazı ilaçlarla birlikte alınmasının zararlı yan etkiler ortaya çıkarabileceğini gösterdi.[1] İlaçlar bağırsaklarda ve karaciğerde bulunan CYP450 enzimiyle parçalanarak vücudumuzdan atılmaktadırlar.[2] Bu enzimin ince bağırsaklarda bulunan P-450 3A4 isimli bir türü greyfurt suyu içince yok olmakta ve bu nedenle de ilacın parçalanması geciktiğinden kanda birikmekte ve sonuçta ilaç zehirlenmesine neden olabilmektedir.[2] Bu nedenle ilaç kullanan kişilerin greyfurt tüketmeden önce greyfurtun ilaca etkilerini bilmeleri önerilmektedir.[1]
Dünya üretimi
En çok greyfurt üreten 10 ülke — 2012 | ||||
---|---|---|---|---|
Ülke | Üretim (ton) | Dipnot | ||
Çin Halk Cumhuriyeti | 3.800.000 | F | ||
Amerika Birleşik Devletleri | 1.046.890 | |||
Meksika | 415.471 | |||
Tayland | 328.000 | F | ||
Güney Afrika | 304.559 | |||
İsrail | 246.618 | |||
Türkiye | 243.267 | |||
Arjantin | 200.000 | F | ||
Hindistan | 200.000 | F | ||
Sudan | 196.000 | |||
Dünya | 5.061.023 | A | ||
No symbol = official figure, P = official figure, F = FAO estimate, * = Unofficial/Semi-official/mirror data, C = Calculated figure A = Aggregate(may include official, semi-official or estimates); |
Kaynaklar
- A possible identification with an actual Captain Chaddock who traded in the West Indies in the 17th century, was suggested by J. Kumamoto, R. W. Scora, H. W. Lawton and W. A. Clerx, "Mystery of the forbidden fruit: Historical epilogue on the origin of the grapefruit, Citrus paradisi (Rutaceae)", Economic Botany, 41.1 (January, 1987:97-107).
- 1 2 Mitchell, Steve (19 February 2016). "Why Grapefruit and Medication Can Be a Dangerous Mix". http://www.consumerreports.org/health/grapefruit-and-medications-can-be-a-dangerous-mix/. Erişim tarihi: 4 May 2016.
- 1 2 "Grapefruit-medication interactions: forbidden fruit or avoidable consequences?". CMAJ 185 (4): 309–16. March 2013. DOI:10.1503/cmaj.120951. PMC 3589309. PMID 23184849. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=3589309.