Hasançelebi, Hekimhan
| Hasançelebi | |
| — Mahalle — | |
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Malatya |
| İlçe | Hekimhan |
| Nüfus | |
| - Toplam | 3.092 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | |
| İl plaka kodu | |
| İnternet sitesi: Hasançelebi Belediyesi | |
Hasançelebi, Malatya-Sivas Karayolu üzerinde, Malatya'ya 100, Sivas'a 150 km uzaklıkta; Malatya'nın Karadeniz'e açılan kapısıdır. Tarihi İpekyolu ve Osmanlı ordusunun sefer güzergahında bir konak (menzil) olması nedeni ile tarihi geçmişi, yolun geçmişi ile doğrudan ilgilidir.
Kasaba çevresi, ilk çağlardan bu yana, değişik uygarlıklara ev sahipliği yapmış, birçok yerleşime sahne olmuştur. Oğuzlar'ın Anadolu'ya gelmeleriyle yörede, Halep-altı Türkmenlerinin konar-göçer olarak yaşadıkları bilinmektedir. Hasançelebi ve çevresi yaylak; Halep, Amik Ovası ise kışlak olmuştur. Hasançelebi Kasabası sınırları içinde kurulan ilk köy; Eski Köy'dür. Eski Köy,14.yüzyıl ortalarında (1350) Halep-altı Türkmenlerinin Beğdili boyunca kurulmuştur. Eski Köy varlığını 16. yüzyıl sonuna kadar sürdürmüştür. Daha sonra 17. yüzyıl başında ise Hasançelebi Köyü'nün oluşum süreci başlamıştır. Eski Köy'ün varlığına son veren ve Hasançelebi Köyü'nü ortaya çıkaran süreçte en etkinolay, Celali İsyanı'dır. Hasançelebi Köyü'nün adı Beğdili Türkmen Boyu'ndan; oba başkanı HasanÇelebi'den gelmektedir. Hasan Çelebi (Hasan Ağa)(Ali Çelebi'nin ceddidir) o dönem Menzil Beyi'dir. Hasançelebi Tanzimat'a kadar (1839) menzil ve derbent olarak önemli görevler ve yükümlülükler almış bir mahalledir. Özellikle İran (Irak) seferlerinde yol güvenliğinin sağlanması için önemli sorumluluklar üstlenmiştir.
Hasançelebi 17. yüzyılda Sivas'a, 18. yüzyılda Malatya'ya bağlıdır. 19. yüzyılın ilk yarısında Arguvan Nahiyesi'ne (Arapkir'e) bağlanan köy, Tanzimattan sonra (1839) Arga (Akçadağ) Nahiyesi'ne bağlanmıştır. Hekimhan'ın Akçadağ'a bağlanarak nahiye olmasıyla, Hasançelebi Köyü Hekimhan'a bağlanmıştır. 1930 yılına kadar Hekimhan'a bağlı bir köy olan Hasançelebi, bu tarihte; Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü imzalı kararname ile nahiye yapılarak, Hasan Efendi(Ali Çelebi'nin babası) nahiye müdürü atanmış, çevre köyler (15 köy) Hasançelebi'ye bağlanmıştır.Yerkürenin üzerinde 38.58 kuzey, 37.54 doğu meridyeninde, 1300 mt yükseklikte yer alan Hasançelebi'de ; Belediye teşkilatı 1957 yılında Ali Çelebi tarafından kurulmuştur. Hasançelebi günümüzde 3092 kişinin yaşadığı, küçük ama şirin bir kent görünümündedir
Kültür
TÜRKMEN Aşireti kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır. Geleneklerine sahiptirler.
Osmanlı Arşivleri ve Hasançelebi
Tarih: 01/C /1273 (Hicrî) Dosya No:211 Gömlek No:68 Fon Kodu: A.}MKT.NZD. Harput valisinin ahvaline dair Anadolu Ordusu müşirinden gelen tahrirat meyanında olan layihaların pek itimat edilemeyecek cinsten olmasıyla yine de vaziyetin tahkik olunması.
2 Tarih: 19/S /1304 (Hicrî) Dosya No:1378 Gömlek No:116 Fon Kodu: DH.MKT. Hekimhan Nahiyesine bağlı köylerden Tatkınık, Memalenik, Baltacıbaşı, Çulhalı ve Köylü köylerinin Hasançelebi Nahiyesi'ne bağlanarak, Hacılar, Çaçan ve Mollaibrahimuşağı köylerinin de Hekimhan'da ibkasına karar verildiğinden ilgili muamelelerin ona göre yapılması.
3 Tarih: 06/R /1307 (Hicrî) Dosya No:1677 Gömlek No:106 Fon Kodu: DH.MKT. Akçadağ kazası dahilindeki Hekimhan, Ayvalı ve Hasançelebi nahiyelerinde kura işlemlerinin tamamlandığı.
4 Tarih: 19/Za/1311 (Hicrî) Dosya No:552 Gömlek No:8 Fon Kodu: A.}MKT.MHM. Malatya sancağında Hasançelebi Tahaffuzhanesinde bulunan fakirlere ekmek verilmesi.
5 Tarih: 25/Ra/1320 (Hicrî) Dosya No:532 Gömlek No:51 Fon Kodu: DH.MKT. Dersaadet Arap Camii'nde aşcı esnafından Veli b. Mehmed'in, Malatya'nın Hasançelebi Karyesi'nden ailesinin yanına gelmesine müdahale edilmemesi.
6 Tarih: 08/Ş /1327 (Hicrî) Dosya No:2909 Gömlek No:72 Fon Kodu: DH.MKT. Birinci Ordu Eczacılarından Hasan Efendi'nin Tire kazasında babasından intikal eden arazinin tahkiki.
7 Tarih: 01/S /1328 (Hicrî) Dosya No:17/-4 Gömlek No:10 Fon Kodu: DH.MUİ. Hekimhan nâhiyesinin kazaya çevrilmesi talebi.