2012 Türk F-4 Phantom uçağının düşürülmesi

F-4 savaş uçağı (TSK)

22 Haziran 2012 tarihinde, Suriye tarafından ihtarsız olarak, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait RF-4E Phantom keşif uçağının düşürülmesi olayıdır.^[1]

Malatya Erhaç 7'nci Ana Jet Üs Komutanlığı'nda konuşlu 173'üncü Filo'ya ait RF-4E Phantom model uçak tek başına, silahsız ve tanıtma sistemi açık olduğu halde sınır ihlali gerekçesi ile Suriye tarafından ihtarsız olarak düşürülmüştür. Mevcut ve yeni radar sistemlerinin test edilmesi maksadı ile havalanan uçak, Hatay'ın güneyinde, Suriye'nin Lazkiye kentinin 8 mil açığına düştü. Uçağın radar ekranından kaybolması ve telsis bağlantısının kesilmesinin ardından Türkiye ve Suriye Sahil Güvenlik birimleri ile müşterek arama ve kurtarma çalışması yapıldı.^[2] Türk Donanması'na ait TCG Çeşme ve ABD'ye ait Nautilius gemilerinin, uzun süren arama çalışmaları neticesinde 5 Temmuz'da deniz seviyesinin, bin 260 metre altında ve içerisinde; Hava Pilot Teğmen Hasan Hüseyin Aksoy ve Hava Pilot Yüzbaşı Gökhan Ertan'ın naaşlarının bulunduğu uçak enkazına ulaşıldı.^[3]

Olayın patlak vermesinin hemen ardından Türk yetkililer uluslararası alanda gerekli girişimlerde bulunmuş, Birleşmiş Milletler ve NATO'nun 'acil' olarak toplanmasını sağlamıştır. Türkiye, NATO'nun '4. Madde' çerçevesinde toplanmasını talep etti.^[4] NATO'nun 4. Maddesi şu şekildedir: "Bir üye ülkenin ulusal güvenliği, sınır bütünlüğü ya da bağımsızlığının tehlike altına girmesi halinde istişareler için diğer üye ülkeleri toplantıya çağırabilmesi."

Birleşmiş Milletler; sorunun diplomatik yollar ile çözülmesi gerektiğini açıkladı.^[5] NATO ve ABD ise; Suriye'yi kınayıp, sıkı yaptırım kararı almıştır.

Olaylar çerçevesinde Türk Silahlı Kuvvetleri, Suriye'ye karşı angajman kurallarını değiştirmiş ve Suriye sınırı boyunca askeri hazırlıklar yapmıştır.^[6] Yeni angajman kuralları gereği, Suriye tarafından sınıra yaklaşan her askeri unsur tehdit olarak değerlendirilip askeri hedef muamelesi görmeye başlamıştır. Değişen angajman kurallarına örnek vermek gerekir ise; 3 Ekim 2012 tarinde Suriye tarafından Şanlıurfa'nın Akçakale ilçesine düşen top mermisi nedeni ile 5 Türk vatandaşı hayatını kaybetti. Türkiye anında misilleme olarak Suriye'de tespit edilen askeri bölgeleri top atışına tuttu.^[7] Misilleme sonucunda 34 Suriye askerinin öldüğü iddia edildi.^[8]

Uçağın düşürülmesi konusunda ortaya atılan iddialardan bir tanesi ise, uçağı düşürenin Rusya olduğuydu. Suriye'de bulunan Rus Üssü'nden ateşlenen füze ile düşürüldüğü haberleri çıksa da kamuoyunda pek yer bulmadı.^[9] Rusya ise bu haberleri yalanlamış ve Türk uçağını düşürmediklerini açıklamıştır.^[10]

Ayrıca değişen angajman kuralları kapsamında 24 Kasım 2015 tarihinde 09.20 civarında bir Rusya'ya ait bir savaş uçağı düşürülmüş, düşen uçağa ateş açıldığı sırada milliyetinin bilinmediği ve çok sayıda uyarıya hiçbir cevap verilmediği açıklanmıştır.^[11]

Ayrıca bakınız

• 2015 Rus Su-24 uçağının düşürülmesi

Kaynakça

1. http://www.cnnturk.com/2012/turkiye/06/22/turk.savas.ucagi.suriye.karasularinda.dustu/666139.0/index.html
2. http://www.haberler.com/turk-savas-ucagi-suriye-de-dustu-3727931-haberi/
3. http://gundem.milliyet.com.tr/ucak-bulundu-pilotlar-sehit/gundem/gundemdetay/05.07.2012/1562878/default.htm
4. http://www.agos.com.tr/haber.php?seo=nato-suriyenin-dusurdugu-ucak-icin-toplandi&haberid=1885
5. http://www.haberturk.com/dunya/haber/753084-bm-diplomatik-cozum-dedi
6. http://www.haberturk.com/gundem/haber/754647-angajman-kurallari-degisti-askeri-hareketlilik-artti
7. http://www.posta.com.tr/turkiye/HaberDetay/Suriye-ye-misilleme.htm?ArticleID=142605
8. http://www.haberturk.com/gundem/haber/782370-iste-olen-suriyeli-asker-sayisi
9. http://www.haber365.com/Haber/Turk_Savas_Ucagini_Rus_Fuzesi_Dusurdu_Iddiasi/
10. http://www.haberdikkat.com/haberegit.aspx?Id=490
11. http://www.ensonhaber.com/tskdan-dusurulen-rus-ucagi-aciklamasi-2015-11-24.html