Horatio Nelson
| Horatio Nelson | |
|---|---|
|
Koramiral Lord Horatio Nelson | |
| Takma adı | Beyaz Koramiral |
| Doğum |
29 Eylül 1758 Burnham Thorpe, Norfolk, İngiltere |
| Ölüm |
21 Ekim 1805 (47 yaşında) Trafalgar Burnu, İspanya |
| Bağlılığı |
 İngiltere |
| Rütbesi | Koramiral |
| Savaşları/Çatışmaları |
|
A. Horatio Nelson (d. 29 Eylül 1758 - ö. 21 Ekim 1805), Napolyon Savaşlarında savaşmış İngiliz deniz subayıdır. Norfolk'da doğup Trafalgar savaşı sırasında, 47 yaşında hayatını kaybetmiştir. İngilizlerin ünlü denizcisidir. 1771-1805 yılları arasında denizcilik yapmıştır.
Napolyon'nun Mısır'ı işgali sırasında Osmanlı Devleti'nin İngiltere'den yardım istemesi sonucu bölgeye gitmiştir ve Fransız donanmasını büyük uğraşlar sonucunda imha etmiştir. Hatta Nelson Fransız donanması bulmak için Cebelitarık Boğazı'nı geçip Fransız donanmasını okyanusta aramış, ama yoğun sis dolayısıyla hemen yanından geçen Fransızları görememiştir.Osmanlı Devleti de Nelson'a bu üstün hizmetinde dolayı Osmanlı Nişanı vermiştir. Osmanlı tarihinde ilk defa bir yabancı komutan bu nişanla onurlandırılmıştır. Nelson'ın birçok resminde yakasındaki ay yıldızlı Osmanlı Nişanı açıkça görülmektedir.
Hayatı
Bir köy papazının 11 çocuğunun altıncısı olarak Norfolk yakınlarındaki Burnham Thorpe'da dünyaya gelen Nelson, 12 yaşındayken donanmaya katıldı. Doğu ve Batı Hint adaları ile Kuzey Kutup Bölgesi'ndeki görevini tamamladığında 18 yaşındaydı. 19 yaşında teğmenlik sınavını kazandı ve yeniden Batı Hint Adaları'na gönderildi. 20 yaşındayken yüzbaşı rütbesiyle gemi komutanı olan Nelson'un yetişkinlik döneminin büyük bir bölümünde İngiltere savaştaydı. 1775-83 arasındaki Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nı, 1789 Fransız Devrimi'nden sonra Fransa ile yapılan uzun süreli savaşlar izledi. 1793'te Fransa ile savaşın başlamasından hemen önce 64 toplu büyük Agamemnon gemisinin komutanlığına getirilen Nelson, Akdeniz'deki İngiliz filosuna katılarak Korsika Adası'nın alınmasında rol oynadı. Bu savaşta sağ gözünün kör olmasına yol açan bir yara aldı. 1797'de Portekiz'in güneybatı kıyısı açıklarında yapılan St. Vincent Burnu Savaşı' nın kazanılmasında cesareti ve becerisiyle büyük rol oynayan Nelson'a bu savaştan sonra "Sir" unvanı ve tuğamiral rütbesi verildi. Aynı yılın sonlarında Kanarya Adalan'n-dan Tenerife'deki Santa Cruz'u ele geçirmek için girişilen savaşta sağ kolunu kaybetti.
Bu sırada Fransız generali Napolyon Bonapart, Avrupa'da kazandığı parlak zaferlerden sonra, 1798 başlarında Güney Fransa' daki Toulon limanında büyük bir donanma toplamıştı. Napolyon'un Mısır'ı istila etmeyi planladığından kuşkulanan İngilizler ona engel olmak için Akdeniz'e bir filo gönderdiler. Filo komutanlığına donanmanın en seçkin komutanlarından olan Nelson getirildi. İngiliz filosunun fırtınaya tutulmasından yararlanan Fransız donanması Toulon limanından ayrılıp Mısır'a doğru yola çıktı. Nelson, 13 Ağustos' ta İskenderiye yakınlarındaki Abukir Körfezi'nde demirli olan Fransız donanmasına karşı saldırıya geçti ve gemilerin tümünü batırarak büyük bir zafer kazandı. Nil Savaşı diye bilinen bu savaşta Nelson alnından hafifçe yaralandı. Savaştan sonra Napolyon Mısır' daki ordusunu terk ederek Fransa'ya döndü. Nelson da Napoli Krallığı'nı Fransız saldırısına karşı savunmak üzere donanmasıyla Napoli'ye gitti. Bu sırada Napoli'deki İngiliz elçisinin karısı Lady Emma Hamilton ile aralarında başlayan aşk Nelson'un yaşamı boyunca sürdü. 1801'de Rusya, Prusya, Danimarka ve İsveç' in Napolyon'la ittifak kurma olasılığı karşısında İngiltere, Fransız donanmasıyla birleşmesine fırsat vermeden Danimarka donanmasına saldırmaya karar verdi. Filonun 2. komutanı Nelson bu işle görevlendirildi. Kopenhag'daki Danimarka filosu kıyıdaki topların güçlü ateşiyle korunuyordu. Kıyı toplarının şiddetli ateşi karşısında İngiliz komutanı Amirai Hyde Parker geri çekilme emri verdi. Ama dürbününü kör gözüne götüren Nelson, çekilme işaretini görmediğini söyleyerek cesaretle saldırıyı sürdürüp zafere ulaştı. Bu zaferden sonra "Vikont" unvanı verilen Nelson donanma komutanlığına getirildi.
Nelson, İspanyol ve Fransız donanmalarının birleşerek İngiltere'yi istila edebilecek bir güç oluşturmasını önlemek üzere 1803'te Toulon limanını ablukaya almakla görevlendirildi. Mart 1805'te Fransız gemileri kötü hava koşullarından yararlanarak umandan çıkmayı başardı. Amiral Nelson, İspanya'nın Cadiz limanında Fransız ve İspanyol donanmalarını yeniden ablukaya aldı. Fransız donanması 20 Ekim'de Napolyon'un emriyle ablukayı kırmak için denize açıldı. İki donanma 21 Ekim'de Trafalgar Burnu açıklarında karşılaştı. İngiliz donanması, biri Nelson'ın öbürü Amiral Cuthbert Collingwood'un komutasında iki koldan saldırıya geçti ve büyük bir zafer kazandı. Amiral Nelson savaş sırasında vurularak öldü. Nelson'ün Trafalgar Savaşı'ndaki komuta gemisi Victory, günümüzde Portsmouth limanında sergilenmektedir.
Savaşları
- St. Vincent Savaşı
- Nil Savaşı
- Santa Cruz de Tenefire Savaşı
- Kopenhag Savaşı
- Trafalgar Savaşı (Bu savaşta hayatını kaybetmiştir.)
Kaynakça
- Temel Britannica, Horatio Nelson