Hristian Rakovski
Christian Georgiyeviç Rakovski (Chaim Rakover) ya da Rakovskiy (13 Ağustos 1873; Kotel, Bulgaristan - 11 Eylül 1941), Bulgar devrimci. Romanya'da devrimci etkinliklerde bulunduktan sonra Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne (RSDRP) katılmış ve Sovyetler Birliği'nde devlet adamı ve diplomat olarak önemli görevlerde bulunmuştur.
Bulgar devrimci Georgi Rakovski'nin torunuydu. Sosyalist etkinliklere katıldığı için Sofya'da üniversiteyle ilişkisi kesilince (1890) Fransa'ya giderek Montpellier'de tıp öğrenimi gördü. Uluslararası Zürih Sosyalist Kongresi'ne (1893) Bulgaristan delegesi olarak katıldı. İnsarov takma adıyla devrimci Rus gazeteleri İskra ve Pravda'ya yazılar yazdı. Daha sonra Romanya'ya geçti. Romanya'daki 1905-06 grevlerinde önemli rol oynadı. Sosyalist bir parti kurdu; iki kez tutuklandı ve hapse atıldı. Mayıs 1917'de serbest bırakıldıktan sonra Lenin önderliğindeki RSDRP'ye katıldı. Ekim Devrimi'nin ardından Merkez Komitesi'ne seçildi ve Ukrayna Halk Komiserleri Konseyi'nin başkanı oldu (1919).
Sovyet yönetimi altındaki Rus olmayan uluslara gerçek anlamda özerklik tanınmasını savunan Rakovski, SSCB'yi Rusya'nın denetiminde merkeziyetçi bir devlete dönüştüren Stalin'le anlaşmazlığa düştü. 1923'teki XII. Parti Kongresi'nde bu konularda Stalin'le arasında geçen sert tartışmanın ardından Ukrayna'daki görevinden alındı ve maslahatgüzar olarak Londra'ya atandı. 1926'da SSCB'nin Fransa büyükelçisi oldu.
Aralık 1927'de Troçki yanlısı görüşlerinden dolayı partiden çıkarılarak önce Astrahan'a, ardından da Kazakistan'a sürüldü. 1934'te düşüncelerinden vazgeçtiğini resmen açıklayarak Troçkist muhalefetin özeleştiri yapan son üyesi oldu. Ertesi yıl yeniden partiye kabul edildi ve Sağlık Komiserliği'nde bir göreve atandı. Ama çok geçmeden görevden alınarak (1937) tutuklandı (Şubat 1938). Büyük Temizlik hareketi sırasında, 20 sanıkla birlikte yargılanarak bir çalışma kampında 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı. II. Dünya Savaşı sırasında, 1941 yılında NKVD tarafından, tutulduğu Oryol Hapishanesi'nde öldürüldü.
1988 yılında Sovyet hükümeti, hakkındaki tüm suçlamalardan temize çıkararak Rakovski'nin itibarını iade etti.[1]
Kaynakça
- ↑ Feofanov & Barry, p.34; Shapiro