I. Ayşe Hatun
I. Ayşe Hâtûn عایشه خاتون | |
---|---|
Gülbahar Hatun Camii, Trabzon haziresinde bulunan Ayşe Hatûn Türbesi. | |
Doğum |
Ayşe 1453[1] Elbistan, Dulkadiroğulları Beyliği |
Ölüm |
1505[1] Trabzon |
Defin yeri | Hâtûniye Camii, Trabzon |
Din | Islam |
Evlilik(ler) | II. Bayezid[1] |
Çocuk(lar) |
Mânevî[1][2] / öz[3][4] oğlu Yavuz Sultan Selim |
Ebeveyn(ler) | Dulkadiroğulları Beyliği'nin Onbirinci Hükümdarı olan Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızı. |
I. Ayşe Hâtûn [5], عایشه خاتون (doğumu: 1453, Elbistan - ölümü: 1505, Trabzon)[1] Dulkadiroğulları Beyliği'nden Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızı, II. Bayezid'in Dördüncü eşi[1] ve Yavuz Sultan Selim'in mânevî[2] / öz[3][4][6] annesidir.
Hâyatı
En eski kaynaklardan biri olan Cenabî Tarihi adını Âişe Hâtun. olarak vermektedir. Sicill-i Osmanî ise isminin Gül-Bahar Hâtun, olduğunu yazar. Öte taraftan Alderson da onun adının Âişe Hâtun, olduğunu belirtmektedir.[7]
Yavuz Sultan Selim tahta çıkmadan önce hem öz annesi Gül-Bahar Hâtûn[1][8] hem de Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızı Ayşe Hânım vefât ettiğinden, "Valide Hatun" ünvanı her ikisi tarafından da kullanılmamıştır.
Hâtûniye Camii ve Gülbahar-Ayşe Hâtûn Külliyesi
Yavuz Sultan Selim, Trabzon'da annesinin anısına 1514 yılında Hâtûniye Camii ve Gülbahar-Ayşe Hâtûn Külliyesi'ni yaptırdı. Bu caminin Trabzon'daki ilk İslâmi eser olduğu düşünülmektedir.
Ayrıca bakınız
- Osmanlı Hanedanı
- Osmanlı İmparatorluğu
- Osmanlı padişahları listesi
- Osmanlı padişah eşleri listesi
- Gülbahar Hatun Camii, Trabzon
Dış bağlantılar
Bibliyografya
- Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları, 15. Baskı, 2009, ISBN 978-975-269-299-2.
- Peirce, Leslie P., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5.
Kaynakça
- 1 2 3 4 5 6 7 The Imperial House of Osman - 4
- 1 2 Necdet Sakaoğlu (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 137. ISBN 978-9-753-29623-6. https://books.google.com.tr/books?redir_esc=y&hl=tr&id=6WUMAQAAMAAJ&dq=havatin+hatun&focus=searchwithinvolume&q=valide-i+sultan+selim-i+evvel. (Yavuz Sultan Selim'in öz annesinin Ayşe Hatun olduğunu Tarih-i Saf'tan başka gösteren bir kaynak mevcut değildir. Yavuz Selim'in Ayşe Hatun'un babası Alaüddevle Bozkurt Bey'i idam ettirmiş olması da bunun olasılığını azaltmaktadır.)
- 1 2 Necdet Sakaoğlu (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 136. ISBN 978-9-753-29623-6. https://books.google.com.tr/books?redir_esc=y&hl=tr&id=6WUMAQAAMAAJ&dq=havatin+hatun&focus=searchwithinvolume&q=%C3%82i%C5%9Fe+h%C3%A2tun. (Yavuz Sultan Selim'in öz annesinin ismi İ. H. Danişmend'in İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi'nde Dülkadir Hanedanı'ndan Âişe Hâtun olarak kaydedilmiştir).
- 1 2 Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 36, sayfa: 407-414, 2009 (Âişe Hâtun Dülkadiroğulları Beyliğinden Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızıdır. (Bazı kaynaklarda annesi Gülbahar bint Abdüssamed diye gösteril irse de bunun bir yakıştırmadan ibaret olduğu anlaşılır)
- ↑
- ↑ Talha Uğurluel, Dünyaya Hükmeden Sultan Kanuni, Timaş Yayınları, 2. Baskı, sayfa 34, 2013, ISBN 978-605-08-0852-0
- ↑ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 135. ISBN 978-9-753-29623-6. https://books.google.com.tr/books?redir_esc=y&hl=tr&id=6WUMAQAAMAAJ&dq=havatin+hatun&focus=searchwithinvolume&q=g%C3%BClbahar. (Âişe ile Gül-Bahar adlarının iki ayrı kişiyi mi işaret ettiği, yoksa Yavuz Sultan Selim'in annesi öz olan aynı şahsın iki ayrı isimleri mi olduğu tartışmalı bir konudur).
- ↑ Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları, 15. Baskı, sayfa 157, 2009, ISBN 978-975-269-299-2