Jovan Ristić
Jovan Ristić Јован Ристић | |
---|---|
Sırbistan Başbakanı | |
Görev süresi 13 Haziran 1887 - 1 Ocak 1888 | |
Hükümdar | I. Aleksandar |
Yerine geldiği | Milutin Garašanin |
Yerine gelen | Sava Grujić |
Görev süresi 13 Ekim 1878 - 2 Kasım 1880 | |
Hükümdar | I. Milan |
Yerine geldiği | Stevča Mihailović |
Yerine gelen | Milan Piroćanac |
Görev süresi 5 Nisan 1873 - 3 Kasım 1873 | |
Hükümdar | I. Milan |
Yerine geldiği | Milivoje Petrović Blaznavac |
Yerine gelen | Jovan Marinović |
Görev süresi 15 Kasım 1867 - 3 Aralık 1867 | |
Hükümdar | I. Mihailo |
Yerine geldiği | Ilija Garašanin |
Yerine gelen | Nikola Hristić |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 16 Ocak 1831 Kragujevac, Sırbistan |
Ölüm | 4 Eylül 1899 (68 yaşında) Belgrad, Sırbistan |
Jovan Ristić (Sırpça: Јован Ристић; d. 16 Ocak 1831, Kragujevac - ö. 4 Eylül 1899, Belgrad, Sırbistan), iki kez naip, dört kez de başbakan (1867, 1875, 1877-81, 1887-88) olarak görev yapan Sırp devlet ve siyaset adamı.
Yaşamı
Fransa'da ve Heidelberg Üniversitesi'nde öğrenim gördü. Prens Mihailo Obrenović yönetimindeki ilk önemli görevi Sırbistan'ın İstanbul temsilciliği oldu. 1861'den 1867'ye değin süren bu görevi sırasında Sırbistan'da kalan son Osmanlı garnizonlarının geri çekilmesi görüşmelerini yürüttü; imzaladığı antlaşma ile Sokod ve O. Ujista kalelerinin Sırbistan'a bırakılmasını sağladı (1862). 1867'de de Belgrad, Böğürdelen (Šabac), Fethü'l-İslam (Gladova) ve Semendire kaleleri de Sırplar'ın eline geçti.[1]
İstanbul'daki görevinden dönüşünde parlak entelektüel özellikleri hükümetin dikkatini çekti. Prens Mihailo tarafından başbakanlık önerildi. Ancak ilk başbakanlık dönemi Ristić'in hükümetin aşırı yöntemlerine karşı olması nedeniyle bir yıldan kısa sürdü. 1868'de Prens Mihailo'nun öldürülmesi ve yerine IV. Milan'ın tahta çıkması üzerine ikinci naip oldu ve yeni anayasanın (1869) hazırlanmasında önemli rol oynadı. Milan'ın 1872'de reşit olup hükümetinin sorumluluğunu üstlenmesinden sonra önce dışişleri bakanlığına, ardından başbakanlığa getirildi. Dışişleri bakanlığı sırasında, Sırbistan'ı güneyde kurulacak güçlü bir Slav devletinin merkezi yapmak umuduyla yayılmacı politikaları destekledi. Osmanlı Devleti ile yapılan 1876 ve 1877-78 savaşlarında Rusya'nın desteği, Ristić'in güçlü bir Sırbistan devleti kurma umutlarını daha da artırdı. Ama, Sırbistan'ın bağımsızlığının tanınmasında etkin rol oynadığı Berlin Kongresi'nde (1878), Sırbistan'a Ristić'in beklediğinden daha az toprak verildi.[2]
Liberal Parti'nin lideri olarak 1877'de üçüncü bir hükümet kuran Ristić, Avusturya-Macaristan'la bir ticaret antlaşmasını imzalamayı reddettiği için 1880'de görevden çekilmeye zorlandı. 1887'ye kadar siyasetten uzak durdu, o yıl yeniden başbakan oldu. Milan'ın Mart 1889'da oğlu Aleksandar lehine tahttan çekilmesinden sonra bir kez daha naiplik görevini üstlendi. Bu görevi sırasında Rusya ile ilişkileri geliştirmeye, ülke içinde de rakip Radikal Parti'nin nüfuzunu azaltmaya çalıştı. Aleksandar'ın Nisan 1893'te Radikaller'in desteğiyle naipler kurulunu feshederek hükümetin denetimini üstlenmesi üzerine görevden ayrıldı ve bir daha dönmemek üzere siyaseti bıraktı.
Kaynakça
|