Kızılderili Kütüğü
Kızılderili Kütüğü (İngilizce Indian Register, Fransızca Registre des Indiens), Kanada'da Kayıtlı Kızılderililer ya da Kızılderili statüsü olan Kızılderililer (Status Indians, Registered Indians) denen Kanada Kızılderililerinin resmî kaydının/sicilinin bulunduğu kütük. Bu kütüğe kaydolmayan/kaydedilmeyen Kızılderililere Kayıtsız Kızılderililer ya da Kızılderili statüsü olmayan Kızılderililer (Non-status Indians, Unregistered Indians) adı verilir. Kayıtlılara tanınan Kızılderili rezervleri ve bunlarla ilgili haklar, uzun bir av sezonu ve daha az silah taşıma kısıtlaması, federal ve eyalet vergilerinden muafiyet, devlet müdahalesi ile vergisi daha az olan oyun ve tütün bayiliklerinde daha fazla özgürlük gibi haklar Kayıtsızlara tanınmamıştır. Kızılderili statüsü alanlarla almayanlar arasındaki hak farklılığı ayrımcılık olarak nitelendirilmekte ve Kanada'da insan hakları ihlâli olarak görülmektedir.
Kızılderililerin kaydı 1850 lerde Britanya Kuzey Amerikası'nın sömürge hükûmetleri tarafından tutulmaya başlanmış ve antlaşmaların kapsamında band denen kabilelere bazı haklar verilmiştir. 100 yıl boyunca Kızılderili ajanları her band üyesinin kaydını tutup listelemiştir. 1951'de Indian Act yasası gereği birçok grup tek bir listede toplanmıştır. 1985'te Indian Act yasasına uymadığı için kaydedilmeyen ve hakları da verilmeyen Kızılderililer ve onların çocuklarını yeniden kazanmak için yasada değişiklik yapılmıştır. Bu durumdaki yaklaşık 100.000 kayıtsız kişi kayıtlı hâle getirilmiştir.
Kanada federal hükûmeti 1956 yılından beri Indian Act yasası kapsamında Kayıtlı Kızılderililere (ya da diğer bir adıyla Kızılderili statüsü almış Kızılderililere) nüfus cüzdanı vermektedir ve bu belgeler ABD ile Kanada arasındaki sınır geçişlerinde geleneksel olarak kullanılmaktadır[1].
Kızılderili Kütüğü'ne kaydı olmayan Kızılderililer (diğer adlarıyla Kızılderili statüsü olmayan Kızılderililer), kayıtlı Kızılderililerinin haklarına sahip değildir. Ayrıca, kayıtlıların bu hakları ırkçı ve ayrımcı maddelerle ellerinden alınabilmektedir: Kızılderili statüsü alan Kızılderili erkekleri Kızılderili statüsü almayan Kızılderili kadınla evlenirse statüsüz duruma düşer ve hakları gaspedilir; statülü bir anneyle statüsüz babanın çocuğu haklardan mahrum edilir; evlilik öncesi statüsüz bir anne ya da baba tarafından büyükanneye sahip kişilerin hakları gaspedilir; seçme ve seçilme hakkı (1960 yılına kadar, federal seçimlerde genel oy hakkı gereği oy kullanabilmek için Kızılderili statüsünü reddetmesi gerekiyordu).
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ↑ Aboriginal Affairs and Northern Development Canada, Frequently Asked Questions - Secure Certificate of Indian Status, 2012-04-24