Kadın sünneti
Kadın sünneti, klitoris kesimi, bızır kesimi ya da genital sakatlama, genellikle prepus ve klitorisin kesilerek alınması şeklinde görülen cerrahi uygulama. Birleşmiş Milletler, Dünya Sağlık Örgütü ve çeşitli devletler tarafından genital sakatlama olarak adlandırılmaktadır. Özellikle orta Afrika kabile toplumlarınca ve bazı Güneydoğu Asya ülkelerinde yapılan daha çok geleneksel bir uygulamadır.[1]
Türleri
Dünya sağlık örgütüne göre dört türü bulunmaktadır:[2]
- Tip I: Prepusla birlikte klitorisin bir kısmının veya tamamının kesilmesi.
- Tip II: Klitoris, prepus ve çevredeki küçük (Labia minör) ve bir kısım büyük dudakların (Labia majör) kesilmesi.
- Tip III: Klitoris ve prepus ile birlikte küçük ve büyük dudakların neredeyse tümüyle kesilmesi, açık yaranın dış çeperlerinin biraraya getirilerek yaranın tümüyle dikilmesi, sadece idrar ve aybaşı kanamasının akabileceği ve ancak küçük parmak genişliğinde olan bir açıklık bırakılması.
- Tip IV: Diğer genital tahripler: Sembolik olarak klitorisi veya dudakları çizmek; klitorisi dağlamak; vaginayı genişletecek şekilde kesmek veya bazı ilaçlarla daraltmak.
Notlar DSÖ'ye göre kadın genitali kesimlerinin %85i Tip I ve Tip II, % 15'i ise Tip III'e dahildir. Tip III genelde Doğu Afrika'da uygulanmaktadır.[2]
Tip III, cinsel organın dış kısmının tümüyle alındığı kemiğe inme veya Firavun sünnetidir. Mısır firavunu Pharaoh'dan dolayı Firavun Sünneti olarak adlandırılır.[3] Antik Mısır mumyalarında bu tür genital kesimlere rastlanmıştır.[4]
Coğrafi alan
Klitoris kesimi Afrika'nın büyük kısmında uygulanmaktaysa da türleri ve yaygınlığı bölgelere göre farklılıklar göstermektedir. En yüksek oranda uygulandığı Somali, Cibuti, Eritre gibi ülkeler Tip I ve II türü kesimin yaygın olduğu yerlerdir.
Afrika dışında sınırlı olsa da Batı Asya'da Suriye, Irak ve İran'da rastlanmaktadır.[5] Güneydoğu Asya ülkelerinden Hindistan, Endenozya ve Malezya'da ise ritüel amaçlı, genitali çizerek kan akıtma şeklinde, uygulanmasına rastlanabilmektedir.[2]
Tepkiler
Birleşmiş Milletler, Dünya Sağlık Teşkilatı, Uluslararası Af Örgütü ve çeşitli dünya devletleri, "genital sakatlama" olarak adlandırdıkları klitoris kesimini, kadının kendisi ve doğacak çocuklarının sağlığı açısından son derece sakıncalı görmekte ve uygulamayı sona erdirmeye çalışmaktadırlar. Jenital bütünlük savunucuları ise kadın ve erkek sünneti arasında ayrım yapılmasına tepki göstermekte ve her iki uygulamayla birden mücadele edilmesini istemektedirler.[6][7][8]
Dinlerde klitoris kesimi
Klitoris kesimi özellikle orta Afrika kabile toplumlarınca ve bazı Güneydoğu Asya ülkelerinde yapılan daha çok geleneksel bir uygulamadır. Ancak bazen çeşitli din mensuplarınca dini bir törenle uygulanabilmektedir.[1]
Kadın sünnetinin herhangi bir din tarafından desteklenmediği, buna rağmen " bazı bölgelerdeki dîni liderler tarafından insanların bu işleme mahkum edildiği, dolayısıyla uygulamanın dîni engelleri geçtiği " ve uygulamanın; Müslüman, Hıristiyan ve Yahudi inancına sahip topluluklarda yaşadığı coğrafyaya bağlı olarak bulunabilmektedir.[9]
Kadın sünneti uygulaması yapılan ülkelerden: Etiyopya, Fildişi Sahili, Senegal, Kenya, Benin ve Gana'da yaşayan Müslüman nüfus gruplarının, Hıristiyan gruplara nazaran daha fazla kadın sünneti uygulama olasılığının yüksek olduğu; Nijerya, Tanzanya, ve Nijer'de ise, uygulama yaygınlığının Hıristiyan gruplar arasında daha çok olduğu ifade edilmektedir.[9]
Afrika kabile dinleri
Klitoris kesimi özellikle orta Afrika kabile toplumlarınca yapılan bir uygulamadır.[1] Bazı kabile geleneklerine göre klitoris kesimi kadının temizliği ve saf bir anne olabilmesi için gereklidir. Klitoris kesimi yapılmamış kadınların evlenmesini doğru karşılamazlar. Bazı kabileler ise çocugun doğum sırasında kesilmemiş klitorise değmesi durumunda öleceğine inanırlar.[10]
Yahudilik
Etiyopya Yahudi Topluluğu (Beta Israel) tarafından dini olmayan bir törenle uygulanmaktadır. Ancak kesimin Yahudi bir kadın tarafından yapılması şartı vardır.[11]
İslam
Bazı Afrika müslüman toplumlarında kadın genital uzvunda kesim yapılması (kadın sünneti) olayı,[12] bazı araştırmacılar tarafından daha çok " Afrika gelenekleri " kaynaklı olduğu şeklinde açıklanmaktadır.[13] Ancak, İslâm'da kadın genital uzvunun kesilmesinin yeri hakkında âlimler arasında bir görüş birliği yoktur. Ancak, islama aykırı olmadığını iddia edenler tarafından temel dayanak olarak Ebu Davud'da yer alan bir hadis gösterilmektedir.[14] Ebu Davud kitabında bu hadisin rivayet zincirinde kopukluklar olduğunu ve zayıf olduğunu da belirtmiştir. "Dünya Müslüman Ulemalar Birliği" genel sekreteri ve El Ezher Üniversitesi üyesi Dr. Muhammad Salim al-Awwa klitoris kesiminin islam da yeri olmadığını iddia eder ve zayıf bir hadise dayanarak hüküm verilmesini reddeder.[15]
Kaynaklar
- 1 2 3 FDA:Some argue that FGC has religious significance, but the custom cuts across religions
- 1 2 3 FGM Terminology and Main Types
- ↑ James, Stanlie M. "Female Genital Mutilation," in Smith, Bonnie G. The Oxford Encyclopaedia of Women in World History. Oxford University Press, 2008, pp. 260–262.
- ↑ Kouba, Leonard J.; Muasher, Judith (March 1985). "Female Circumcision in Africa: An Overview". African Studies Review 28 (1): 95–110. DOI:10.2307/524569. JSTOR 524569.
- ↑ Stop FGM Kurdistan
- ↑ World Health Organization Fact Sheets
- ↑ Unicef, Child Protection From Exploitation and Abuse
- ↑ Amnesty International, Stop Violence Against Women
- 1 2 US. Office of Women's Health. Female genital cutting
- ↑ Mali: Report on Female Genital Mutilation (FGM) or Female Genital Cutting (FGC)
- ↑ Nimrod Grisaru, Simcha Lezer and R. H. Belmaker (1997), "Ritual Female Genital Surgery Among Ethiopian Jews", Archives of Sexual Behavior 26 (2): 211—215, DOI:10.1023/A:1024562512475
- ↑
- ↑ Mustafa, Asim Zaki (1966). "Female Circumcision and Infibulation in the Sudan". BJOG: an International Journal of Obstetrics and Gynaecology 73 (2): 302. DOI:10.1111/j.1471-0528.1966.tb05163.x.
- ↑ Umm 'Atiyyah; Abu Dawud, al-Bayhaq. "Partial Translation of Sunan Abu-Dawud, Book 41: General Behavior (Kitab Al-Adab)". University of Southern California. 28 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20081128185620/http://www.usc.edu/dept/MSA/fundamentals/hadithsunnah/abudawud/041.sat.html. Erişim tarihi: 2007-03-27.
- ↑ Dr. Muhammad Salim al-Awwa, Secretary General of the World Union of the Muslim Ulemas, "Female Circumcision Neither a Sunna, nor a Sign of Respect"(Al Azhar, Cairo),