Karacaören, Boztepe
| Karacaören Kasabası | |
| — Belde — | |
 |
|
| Koordinatlar: 39°08′K 34°10′D / 39.133°K 34.167°D | |
| Ülke | Türkiye |
|---|---|
| İl | Kırşehir |
| İlçe | Boztepe |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| Yönetim | |
| - Belediye başkanı | Mehmet Öztürk |
| Rakım | 985 m (3.232 ft) |
| Nüfus | |
| - Toplam | 1.107 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 386 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 40 |
| İnternet sitesi: http://www.karacaoren40.com | |
Karacaören, Kırşehir ilinin Boztepe ilçesine bağlı bir belde.
Kasabamız Karacaören'in kuruluşunun 16. yüzyılda olduğu tahmin edilmektedir. Yıllar boyunca sırtını Kervansaray dağlarına dayayan, yüzünü Seyfe ovasına ve gölüne dönen bir coğrafya üzerine kurulu Karacaören, ilimiz Kırşehir'e 15, ilçemiz Boztepe'ye 2 kilometre mesafededir.
Karacaören'in kuruluşu yüzyıllar öncesine dayanır. Karacaören halkı, zaman içerisinde çeşitli yerlerden gelerek kasabanın oluşmasını sağlamışlardır. Kasabamız halkından, Arıöz, Koçak, Coşkun, Derinyol ve Güler ailelerinin, Yalak isimli bir mevkiden coğrafi koşulların kötü olması ve bu mevkide bulunan bataklıkların sağlık sorunlarına yol açması nedeniyle göç ettikleri ve Karacaören'e yerleştikleri bilinmektedir. Bu ailelerin ortak isimleri ise Hamzalar olarak bilinirmiş.
Altunkaya ve Çelebi aileleri Çimeli bölgesinden - Kürt kabilesi, Baran aileleri ve Mehmet Çavuşlar Horla'dan - Balcı ailesi Hacıbektaş-Mikail mevkiinden - Deniz ailesi Yerköy İğerci'den - Yörükler Tokat Zile Hacılar köyünden, Hamitler Yerköy Karahandere'den - Gökşen Ailesi Mucur Budak'tan - Özmen Ailesi Erzurum civarlarından - yüzyıllar önce kasabamıza göç etmişler ve yerleşmişlerdir. İmamosolar olarak da bilinen İlhan ailesi; Mucur'un Çanakçı köyünde yaşayan üç kardeşten biri olan İmam Yusuf'un Karacaören'e gelmesi ile kasabamıza yerleşmişlerdir. İmam Yusuf'un diğer kardeşlerinin nereye yerleştiği ise bilinmemektedir.
Karacaören isminin nereden geldiği konusunda Yar. Doç. Ahmet GÜNDÜZ'e ait "Türkmen Yurdu Kırşehir " isimli kitapta, Türk boylarının, Roma Bizans ve diğer eski kavimlerden kalma köy ve şehir yıkıntıları harabeleri civarına gelip yerleştiklerinde, bu harabelere viran veya ören adını verdikleri ve toprağın rengine çevrenin şartlarına göre buna (ak, kızıl, kara) sıfatını ekleyerek Karacaören Karacaviran Akören, Kızılcaören köy isimleri koydukları belirtilmişidir.
Kırşehir'e ait diğer eski belge ve kaynaklarda da Karaağaç ismi geçmektedir ve büyük ihtimalle burası olduğu düşünülmektedir. Karaağaç, kurulduğundan beri ören yerleri olarak bilindiği için buraya Karacaören de denilmiş ve daha sonra sadece Karacaören olarak anılmıştır.
Karacaören Belediyesi
Karacaören, belediyesi olan bir kasabadır ve Boztepe ilçesine bağlı tek belediyeliktir. Belediye Başkanı Mehmet Öztürk'dür. Daha önce okulumuzda öğretmenlik de yapan Mehmet Öztürk, şimdi de belediye başkanı olarak kasabamıza hizmet vermektedir. Belediye personeli ise genel olarak kasabamızın halkından oluşmaktadır. Kasabamız üç adet mahalle vardır. Bahçelievler Mahallesi Muhtarı Kadir Eroğlu, Pınarbaşı Mahallesi Muhtarı Arif Dağdelen ve Yeşilyurt Mahallesi Muhtarı ise Yaşar Öztürk'dür. Kasabamızda 2 adet okul, 1 adet sağlık ocağı ve lojmanı, iki adet camii, kahvehaneler ve bakkallar da mevcuttur.
Coğrafya ve iklim
Sıcaklık
Kırşehir'de yıllık ısı ortalaması 11 derece civarındadır. Ovalık alanlar ıle dağlık alanlardaki sıcaklık 34 derece (1950) ile 39,4 derece (1954)'dir.
Yağışlar
Kırşehir Metorolojı Müdürlüğü'nün 1929 yılından, 1970 yılı sonuna kadar yaptığı gözlemlerinden elde ettiği verilere göre, Yağışlar genellikle kış ve bahar mevsımındedüsüyor. Yaz mevsiminde hemen hemen hıç yağış olmaz. İlde genel yağış ortalaması 378,7 mm'dir. Bu yağış Kaman'da artarken Çiçekdağ'ında Kırşehir'de en az yağış 202.3 mm ıle 1932 yılında,en çok yağış 483.9 mm ile 1966 yılında olmustur.24 saat içinde en fazla yağış ise Hazıran ayında 65.9 mm ile düşmüştür.Yağışlı günlerin sayısı ise 37 ile 113 gün arasında degişmektedır.Bu arada 1930 yılında birgün karla örtülü geçerken,1949 yılında 74 gün karla örtülü geçmiştir.
Kırşehir yöresi Orta Anadolu Masifi (İlk kütle) bir parçasıdır. Kızılırmak yayı içerisinde yer alan Kırşehir Masifi doğusundadır. Bu havza yeryüzü şekillerini ve iklimi etkilemektedir.
Bölgenin doğal yapısının oluşumunda Üçüncü Zaman özelliklerine rastlanır. Asıl görünümünü Alp kıvrışımları sırasında kazanmıştır. Yöre incelendiğinde dört ayrı oluşum ve değişik dönem yer yapısı görülür. Kuzeybatı-güneydoğu yönünde uzanan fay boyunca yeni alivüyonlar bu çizginin doğusunda geniş bir alanda (Seyfe Gölü çöküntü alanı), başkalaşım dîzilerinden, billurlu sistler, batısında mermerleşmiş kireç taşı, bir parça da dolemitler yer alır. Diğer yerlerde ise üçüncü zamanın, ikinci yarısına değin neoyen neojen göl tortuları ile kaplıdır.
Orta Anadolu billurlu kütlelerinin başkalaşım dizi yönleri yörelere, göre değişir. Bu yöre Kırşehir - Kaman dolayında, kuzeybatı - güneydoğu doğrultusundadır. Kırşehir yakınlarında Kervansaray Dağları'nın mermerleri güneydoğu lütesyon katmanları üzerine sürüklenmiştir.
Kirşehirdeki fay hatları ve çevreleri, depremlerin çok olduğu tektonik çukurlar ve kırıklar dizisi içinde, öbür bölümleri ikinci ve üçüncü deprem kuşağı içindedir.
Genellikle 900-1200 metre yüksekliğinde yaylalardan oluşur. Kışehir Platosu birkaç dağ kütlesiyle engebellenmiş ve akarsu vadileriyle yarılmış dalgalı bir düzlüktür. Yaylalardan kuzeyde öz adı verilen kuzeyde Deliceırmak'a ve güneyde Kızılırmak'a ulaşan küçük akarsular geçer. Bu akarsulardan çok azı deniz yüzeyinden 1110 meter yükseklikte olan Seyfe Göl çukuruna akar.
İlde 1500 metreyi aşan dağlann sayısı oldukça azdır. İl topraklannın yüzde 64,5'i plato ve yüzde 17,2'si dağlık alan durumundadır. Ovalar il topraklarının yüzde 18,3'ünü, vadiler de yüzde 10'unu kaplar. Kırşehir Ovası, Kızılırmak akarsuyunun İç Anadolu da oluşturduğu kavisin içinde bulunan Yozgat Platosu üzerinde yer alır. Kırşehir'de hemen hemen yeryüzü şekillerinden tümüne rastlanmaktadır. Orta Anadolu Platosu üzerinde yeraldığından, dağlar zaman zaman aşınmayla düzleşerek plato görünümü almıştır. Ovaların yükseltisi ise 400 - 900 metre yüksekliktedir.
Kervansaray Dağı
Seyfe Gölü çöküntü alanı ile Kırşehir kenti arasında bulunan bu dağlar, kuzeybatıdan güneydoğuya doğru uzanarak Mucur İlçesi'ne sokulur. Mucur yakınlarında, aynı yönde uzanan platolar üzerinde belirginliği aıalan dağlar, ilçenin kuzey doğusunda yeniden yükselir. Nevşehir kuzeyindeki Kızıldağ ile birleşir. Kervansaray Dağları'nın en yüksek noktası şehrin kuzeydoğusunda kalan bölümüdür ve 1679 metredir. Aynı sıranın öbür önemli dorukları ise Amıutlu, Köpekli, Kırlangıç ve Kızıldağ'dır. Bu dağlar, bitki örtüsünden yoksundur. Akarsuların açtığı derin vadilerle parçalanmıştır. Şiddetli aşınma sonucu yer yer düzleştiği için de platolara dönüşmüştür.
Seyfe Gölü
Karacaören Kasabasının yaklaşık 5 kilometre doğusunda bulunan sığ Seyfe Gölü, 15 kilometrekarelik bir alanı kaplamaktadır. Denizden 1080 metre yükseklikte olan gölün bulunduğu Seyfe Ovası'nın tamamı 152.200 hektardır. Bunun 1550 hektarı göl, 9700 hektarı geçici bataklık, geriye kalanı ise tarım alanıdır. Gölün derinliği, içeriye doğru 200 metre ilerledikçe 4 - 5 metreyi bulmaktadır. En derin yeri 10 -12 metre arasındadır. Yazın suyu iyice azalan Seyfe Gölü'nün kış aylannda bol yağış nedeniyle kabardığı ve etrafının bataklığa dönüştüğü görülür. Kapalı Havza olduğu için suyu, durdukça tuzlanır. Bu nedenle toprak çoraklaşır. Tuzlu suya sahip olması nedeniyle Tekel İşletmesi tarafından tuz işletmeleri açılmıştır. Seyfe Gölü, dünyada nesilleri azalan Flamingo kuşlarının konakladığı bir yerdir. 600 binden fazla çeşitli türden kuşların bulunduğu bu alan Milli Park alanı haline getiriliyor. Av mevsiminde avcılar tarafından vurulan bu kuşların nesillerinin azalmaması için önlemler alınıyor. 50 kuş türünün kuluçkaya yattığı, 182 kuş türünün barındığı "Kuş Cenneti" ne yaklaşık 25 kuş türü de göç sırasında uğramaktadır. Mucur'a 20 kilometre olan tektonik göl niteliğindeki Seyfe Gölü nün batısında Seyfe ve Gümüşkümbet, doğusunda Kızıldağ ve Karaarkaç, kuzeyinde Malya DÜÇ, güneyinde Yazıkınık ve Budak Köyleri bulunmaktadır. 1971 yılında İran'ın Ramsar kentinde imzalanan ve “Su Kuşları Yaşam Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Hakkında Sözleşme” olarak da bilinen Ramsar Sözleşmesi'nin onaylanması Türk Hükümeti tarafından uygun görülerek 30.12.1993 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanmıştır. Aralık 2006 tarihinde seyfe gölü kurumuştur. Gölün kuruması ile baraber su kuşlarının nesli tükenmiştir. Seyfe Gölü'nün eski haline getirilebilmesi için DSİ'nin bir takım çalışmaları bulunmaktadır.
Karacaören Sözlüğü
| Karacaören | Türkçe |
|---|---|
| aboo | şaşma, hayret |
| abooo | bir çeşit hayret ifadesi. |
| acer | yeni |
| açık pazar | pazartesi |
| ağdilmit | bir çeşit üzüm |
| ağnamak | küllükde eşeğin yuvarlanması |
| alahçık | bağ evi |
| arıstak | tavan |
| avulanmak | acılanmak, zehirlenmek |
| ayakyolu | tuvalet |
| aze | organ |
| badalak | birinin başını seri şekilde tokatlamak |
| baldırcan | patlıcan |
| başangı | yaramaz |
| başına çökmek | Tecavüz etmek |
| bıldır | geçen yıl |
| bilezik | sapın saman olma şeklinin son hali |
| bocca | küçük testi |
| büvelek | bir çeşit büyükbaş hayvan haşaratı |
| camadan | yelek |
| Canevi | Göğüs kafesi |
| Cayırtı | kuru gürültü |
| ceç | tınazın savrulmasıyla samandan ayrılmış tahıl yığını |
| cıncık | züccaciye |
| cırnak | tırnakla çizmek, tırmalamak |
| Cızılı | bir çeşit aşık oyunu |
| cümaacesi | perşembe |
| cücük | civciv |
| Çelan | Duvar üstlerine veya damların kenarlarına konulan ottan siperlik |
| çerliyesice | midenin safra yapması, sindirim sisteminin bozulması, dilin dişin kitlenmesi gibi. sanırım. |
| çerçi | köylerde hayvanlarla satiş yapan |
| çerik | 6 çerik bir kile |
| çinik | bir tenekenin yarısı, 4 çinik bir kile |
| Çir | Kurutulmuş kayısı |
| Çirleme | Kayısı yağlaması |
| çömçe | uzun saplı büyük takta kaşık |
| çörten | çatı oluğu |
| dadanmak | alışmak |
| dandik | ters, aksi |
| dene | tane |
| Dıranı | Uzun sert üzüm |
| direniyo | inatlaşıyor |
| dirliksiz | geçimsiz |
| divlek | bir cins lezzetli kavun |
| dölek dur | düzgün dur, uslu dur |
| dulda | kuytu yer |
| dünyalık | sahur vakti |
| düve | genç inek |
| elekçi | çingene |
| ellaam | sanırım |
| emmi | amca |
| Enek | Anamal, sermaye |
| enemek | işaret vurmak, damgalamak |
| Essahtan | gerçekten |
| fışkı | kuru hayvan fisliği |
| firek | domates |
| firik | olgunlaşmak üzere olan buğday |
| ganare | doyumsuz |
| Garaandere | beyaz üzüm |
| Gizir | köy bekçisi |
| goolaşmak | dedi kodu yapmak |
| guşane | tencere türü |
| güdük | kısa |
| güre | aşırı cinsel arzulu, uyanmış dişi hayvan |
| hapesleyin | aniden, habersiz |
| harman | Taneli sapın tarladan gelmiş hali |
| haşeri, haşarı | geçimsiz, kavgacı |
| hatıl | hayvan yemliği ; hayvanların ahırda yem yediği yer |
| havt | üzüm çiğnemeye ve şire çıkarmaya mahsus bir tür havuz |
| hazlanmadım | hoşlanmadım, beğenmedim |
| hereni | küçük kazan |
| horanta | ev halkı, aile |
| horata | şaka |
| ıcıcık | azıcık |
| Ifırcık karanlık | Alacakaranlık |
| ığranmak | 1. sallanmak (depremde binanın sallanması gibi)
|
| ıpılıyo | çok süratlı koşmak |
| ıskarpin | ayakkabı |
| ilahne | lahana |
| imbal | öküzlere dürtülen çivili sopa |
| karalleme | tahmini |
| Kerme | Kasnakta biçimlendirilerek kurutulan hayvan gübresinden yapılmış yakıt |
| kesmik | elenen ceçin elekte kalan kısmı (çok az tahıl + iri saman + iri yabancı ot sapları) |
| keşşik | sıra, nöbet |
| ketme | bahar gelince ağıldan kazılan tezek |
| kitli pazar | pazar |
| Kolaçan | gözetleme |
| Körduman | Sis |
| kuluç kırmak | sırt çiğnemek |
| küllemece | kül atmak suretiyle şakalaşmak |
| küllük | gübre ve yakıt artıklarının döküldüğü yer |
| kümbül | patates |
| maçkalı | hastalıklı |
| malama | taneli sapın düvenle dövülme boyutunun 1.hali |
| marat | azarlama |
| Marimse | Meğer |
| masimemek | önemsememek |
| mezmele | yarım bırakılan iş |
| Nevri dönmek | sersemlemek |
| neyitmiş | ne yapmış |
| nörüyon | ne yapıyorsun |
| okuntu | düğün nişan törenlerine çağrı |
| ossun | olsun |
| örselemek | eziyet etmek |
| pece | pencere |
| peşkir | havlu |
| Pınara | Baca |
| seklem | tahıl dolu çuval |
| seme | aptal |
| sızgıt | kuşbaşı şeklinde kavrulmuş et |
| soghranmak | mırıldanmak, söylenmek |
| sohu | bulgur dövelen ortası oyuk taş |
| sufa | kiler |
| sumsuk | yumruk |
| şakalak | güzel, şimşir |
| şaplak | tokat |
| Şiraze | ayar |
| talaz | küçük hortum |
| tembah | tembih |
| tezikmek | hedefsiz deli gibi koşmak |
| tınaz | taneli samanın son hali |
| tök, çik, opban, mirre | koyun veya koç aşık kemiğinin muhtelif yüzeyleri |
| tuturuk | ateş yakmak için kullanılan kuru ot |
| urup | ölçü birimi... 1,250 gram olduğu sanılıyor |
| Usulca | yavaşca |
| uşak | çocuk |
| vanılamak | acı içinde bağırmak |
| yanaradan git | böbrek ağrısından git |
| Yanaz | inatçı |
| Yapma | Duvara yapıştırılarak kurutulan hayvan gübresinden yakacak |
| yel girmek | kas spazmı geçirmek, kramp girmek |
| yırık | yırtık |
| yiini | hafif |
| Zelve | Öküzleri kağnıya koşmak için ağaçtan yapılmış boyunduruk altı düzenek |
| Zeralam | kötü iş yapan, yaramaz |
| zıllımak | oyun bozanlık etmek |
| zırık | erkek eşek |
| zırlamak | ağlayarak gürültü yapmak |
| zırnık | hiçbir şey |
| zikke | hayvanların bağlandığı demir kazık |
| ||||||||||