Katalitik konvertör

Katalitik konvertör ya da katalitik dönüştürücü, motorların egzozlarındaki (dışarı verdikleri gaz) çevreye zararlı maddeleri daha az zararlı maddelere dönüştüren aygıt.

En yaygın uygulaması otomobillerdedir. Bir katalitik konvertörün yaptığı, tam olarak yanmamış hidrokarbonlara ikinci bir yanma ve kirletici gazlara bir indirgenme ortamı sağlamaktır. Bu yanma ve indirgenme birtakım katalizörler (platin, palladyum ya da rodyum) kullanılarak yapılır. İkinci yanma işlemi motor dışında gerçekleştiğinden bundan işe dönüştürülebilir enerji elde edilmez.

Kimyasal tepkimeler

Üç yollu bir katalitik konvertörde aşağıdaki üç tepkime eşzamanlı olarak meydana gelir:

Karbon monoksitin yakılarak karbon dioksite çevrilmesi: 2CO + O₂ → 2CO₂
Azot oksitlerin azota indirgenmesi: NO_x → O₂ + N₂
Yanmamış hidrokarbonların (yani yanmamış yakıtın) karbon dioksit ve suya dönüştürülmesi, yani yakılması: C_xH_y + nO₂ → xCO₂ + mH₂O

Bu üç tepkime, dengeli çalışma noktasında, yani yakıt-hava karışımı ne zengin ne de fakirken dengededir. Fakir karışımla çalışılırken yukarıdaki ilk iki tepkime üçüncüsünden daha çok gerçekleşir. Zengin karışımla çalışılırken ise üçüncü tepkime diğer ikisinden daha çok gerçekleşir, yani karışımın zengin olması nedeniyle tam olarak yanamayan yakıt, katalitik konvertörde yakılır. Katalitik Konvertör kanalları Platin, Paladyum, Rodyum ve Seryum ile kaplanmıştır. Konvertör içindeki Paladyum ve Platin HC ve CO lerin oksitlenmesini, Rodyum ise NO_x 'lerin indirgenmesini sağlar. Seryum ise zengin ve fakir çalışma esnasında değişiklik gösteren oksijen miktarını, oksijeni depolayarak gerekli miktarda katalizörde tutmaya yarar.

İçten yanmalı motorların parçaları

( İçten yanmalı, su soğutmalı motorlar göz önüne alınmış ve genel parçalar yazılmıştır. Çeşitli motor teknolojilerine göre değişiklik gösterebilir )

Motor gövdesi	Silindir kapağı, Motor silindiri, Silindir kapak contası, Silindir gömleği

Krank sistemi	Piston, Piston sekmanı, Piston pimi, Biyel kolu, Krank mili, Krank mil yatağı, Volan

Zamanlama sistemi	Kam mili, Triger kayışı, Motor supapı, Külbütör

Benzinli motor yakıt sistemi	Hava filtresi, Karbüratör, Benzin enjektörü, Benzin filtresi, Emme manifoldu

Dizel motor yakıt sistemi	Yakıt deposu, Yakıt besleme pompası, Mazot filtresi, Enjeksiyon pompası, Common rail, Yanma odası, Dizel enjektörü

Benzinli motor ateşleme sistemi	Akümülatör, Endüksiyon bobini, Distribitör, Buji

Elektrik sistemi	Alternatör, Akümülatör, Şarj dinamosu, Marş motoru, Kontak anahtarı

Yağlama sistemi	Yağ pompası, Karter, Yağ filtresi, Yağ soğutucusu, Motor yağı

Soğutma sistemi	Su radyatörü, Antifiriz, Devirdaim pompası, Radyatör kapağı, Motor vantilatörü, Termostat

Egzoz sistemi	Egzoz manifoldu, Egzoz susturucusu, Katalitik konvertör

Cebri doldurma	Turboşarj, Intercooler, Pompa duse, Süperşarj

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/19/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.