Kibarlık Budalası

Kibarlık Budalası Le Bourgeois Gentilhomme
Kibarlık Budalası
Yazar	Molière
İlk gösterim	14 Ekim 1670
Ülke	Fransa
Orijinal dil	Fransızca
Konu	Cahil ve saf, varlıklı bir adamın asilzade olmaya çalışması.
Tür	Gülmece
Zaman ve mekân	17. yüzyıl, Fransa

Kibarlık Budalası, (Fransızca Le Bourgeois Gentilhomme) Molière (asil adiyla Jean-Baptiste Poquelin 1622–1673) tarafından yazılmış, seyirlik bir oyundur. İlk temsili 14 Ekim 1670 Moliere'in aktörler trupu tarafından Şambord Şatosu'nda (Château de Chambord)'da Fransa Kralı XIV. Louis önünde yapılmıştır. Bu temsil beş-perdelik bir komedi-bale (yani konuşma kısımları bale dansı ile aralıklı olan bir oyun) olarak sahnelenmiş; oyun yazarı olan Moliere hem de başrol olan "Mösyö Jourdain" rolünü almış; müzik Jean-Baptiste Lully tarafından bestelenmiş; bale koreografisi Pierre Beauchamp; mizansen Carlo Vigarani ve kostümler Chevalier d’Arvieux tarafindan hazırlanmıştı.

Oyun, 17. yüzyılda, Fransa'da geçmektedir. Molière'in 1670 yılında kaleme aldığı oyun, gülmece türünde olup, Paris başta olmak üzere Fransa'nın değişen çehresinin, el değiştiren zenginliğin ve gücün eleştirisi ^[1] şeklinde yorumlanır. Bu oyun hem sosyal alanda asilzadelige yukselmeye calisan yuksek orta sinifi hem de kendini begenmis; kof ve zuppe yuksek asil sinifini hiciv etmektedir. Oyun nesir olarak yazilmakla beraber bale araliklarin baslangiclari siir halindedir.

Bu eser ilk yazılıp, oynandığı sırada Fransa'da, özellikle Paris'te, Osmanlı Devleti ile ilgili her şey sosyal ilgiyi çekmekte idi. Bu oyun bundan ortaya çıkan "Türkeri (Turquerie)" modasını, ozellikle 4. v3 5. perdelerinde, yansıtmaktadır. Bu moda 1669da Fransa Paris'e elçi olarak gönderilmiş olan ve Fransa Kralı "XIV. Louis"'in huzuruna çıkmış olan "Müteferrika Süleyman Ağa" dolayısıyla ortaya çıkmıştı. Bu elçi Fransız Kralı'nın huzurunda, Osmanlı Sultanı'nın sarayının, kendine "Güneş Kral" ismini uygun gören, Fransız Kralı XIV. Louis'in sarayından kat kat güzel olduğunu söyleyerek Fransızlar arasında bir skandal yaratmıstı.

Konusu

Cahil fakat saf, varlıklı orta sınıftan bir adam olan Mösyö Jourdain'in tek hedefi bir asilzade olmaktır. Soyluların yer aldığı sosyal statüye geçebilmek için elinden gelen her şeyi yapar. Aynı zamanda hedefinde soylu bir kadın olan Markiz'i baştan çıkarmak, kızını bir asilzadeyle evlendirmek gibi ara duraklar da bulunmaktadır. Kızı ise bir başkasını sevmekte, olaylar Jourdain'in dostu Kont, karısı ve hizmetçi çerçevesinde gülünç bir şekilde gelişmektedir.

Sahnelenmeleri

Oyun. Türkiye'de Ragıp Haykır (Devlet Tiyatroları, 1959/60)^[2] ve Tiyatro Kedi (2007)^[3] tarafından sahnelenmiştir.

Kaynakça

Molière'in oyunları

Le Médecin volant (1645) • La Jalousie du barbouillé (1650) • Şaşkın yahut Beklenmedik Engeller (L'Étourdi ou contretemps) (1655) • Le Dépit amoureux (1656) • Le Docteur amoureux (1658) • Gülünç Kibarlar (Les Précieuses ridicules) (1659) • Sganarelle (1660) • Dom Garcie de Navarre (1661) • Kocalar Okulu (L'École des maris)(1661) • Les Fâcheux (1661) • Kadınlar Mektebi (L'École des femmes} (1662) • La Jalousie du Gros-René (1663) • Kadınlar Mektebinin Tenkidi (La Critique de l'École des femmes) (1663) • Versailles Tulûatı (L'Impromptu de Versailles) (1663) • Zorla Evlenme (Le Mariage forcé) (1664) • Gros-René, petit enfant (1664) • La Princesse d'Élide (1664) • Tartuffe (1664) • Don Juan (Dom Juan ou le Festin de pierre) (1665) • Aşk Doktoru (L'Amour médecin) (1665) • Adamcıl (Le Misanthrope ou l'Atrabilaire amoureux) (1666) • Zoraki tabip (Le Médecin malgré lui) (1666) • Mélicerte (1666) • Pastorale comique (1667) • Le Sicilien ou l'Amour peintre (1667) • Amphitryon (1668) • George Dandin (1668) • Cimri (L'Avare) (1668) • Monsieur de Pourceaugnac (1669) • Les Amants magnifiques (1670) • Kibarlık Budalası (Le Bourgeois gentilhomme )(1670) • Psyché (1671) • Scapin'in Dolapları (Les Fourberies de Scapin) (1671) • La Comtesse d'Escarbagnas (1671) • Bilgiç Kadınlar (Les Femmes savantes) (1672) • Hastalık Hastası (Le Malade imaginaire) (1673)

This article is issued from Vikipedi - version of the 3/1/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.