Kinet Höyük
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Kinet Höyük |
| il: | Hatay |
| İlçe: | Dörtyol |
| Köy: | Yeşilköy |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | |
| Tescil durumu: | Tescilli |
| Tescil No ve derece: | 2200[1] |
| Tescil tarihi: | 30.05.1955 |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kinet Höyük, İskenderun'un 30 km kuzeyinde, Dörtyol ilçesinin kuzeybatısında, İskenderun Körfezi kıyısından 500 metre içerde bulunan bir höyüktür. Zeminden 26 metre yükseklikteki höyük 33 dönüm alana yayılmıştır. Yerleşim, Geç Neolitik Çağ'dan Helenistik Dönem'e kadar MÖ 5.000-.50 yıllarında iskan edilmiştir.[2] Kilikya'daki en büyük antik (Klasik Çağ öncesi) yerleşimi olarak kabul edilmektedir. Doğusundaki koyda ve güneyindeki Deliçay Deresi halicinde olmak üzere iki limanı vardı.[3] Höyüğün bulunduğu İssos Ovası, Antik Kilikya'nın en doğu kenarıdır.[4] Yerleşimin antik çağdaki adının Issos olduğu belirtilmektedir.[5] Günümüz Hatay ili sınırları içinde ilk neolitik yerleşmenin görüldüğü höyüktür.[6]
Kazılar
Hatay Müzesi'nin girişimiyle 1992 yılında başlayan kazılar, 1993 yılından itibaren Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi Marie Henriette Gates başkanlığında sürdürülmektedir. Höyükteki Ortaçağ buluntuları ile Georgetown Üniversitesi'nden Scott N. Redford sorumludur.[2] Kazı çalışmalarında ana strateji, yerleşmenin, Doğu Akdeniz'deki diğer yerleşimlerle ilişkileri ve söz konusu bölgede süregelen gelişmelerle uyumunu ortaya koymak olarak belirlenmiştir. Bu nedenle yürütülen kazı çalışmalarında Tunç Çağı, Demir Çağı ve Ortaçağ araştırmalarına ağırlık verilmiştir. Kazılar, 20 yerleşme katını içeren höyüğün kuzeyinde, ovada yer alan bir yerleşimi de kapsayacak şekilde genişletilmiştir.[3]
Tabakalanma
Kazılarda Geç Neolitik Çağ, İlk Tunç Çağı (MÖ 2.500-2.000), Orta Tunç Çağı (MÖ 1.650-1.550), Son Tunç Çağı / Hitit Dönemi (MÖ 1.400-1.200), Demir Çağı (MÖ 1.200-400) ve Geç Demir Çağı'ndan Helenistik Dönem'e kadar (MÖ 7.-1. Yüzyıllar) yerleşimleri ortaya çıkartılmıştır. Ortaçağ'a kadar uzun bir süre iskan edilmeyen yerleşim, bir Haçlı Seferleri sırasında liman olarak kullanılmıştır. Orta Demir Çağı'na, MÖ 8. Yüzyıla tarihlenen kalıntılar höyüğün batı yamacında oluş büyük ölçüde Yeni Asur etkilerini göstermektedir.[2]
Buluntular
Ortaya çıkarılan yapıların büyük çoğunluğu ev olarak kullanılan yapılardır. Tahılın kentte değil dışarıda işlenerek yerleşmeye getirildiği anlaşılmaktadır. Bu bulgu, yerleşimdeki halkın çiftçi bir halk olmayıp kentli bir yaşam sürdüklerini göstermektedir. Bu halkın, tahılın yanı sıra koyun, keçi, sığır, (Ortaçağ'da bunlara ilaveten domuz) eti, sütü ve süt ürünleriyle beslendiği anlaşılmaktadır. Tüm bunlara Tunç Çağı ve Ortaçağ'da yaygın avcılıkla balık, yaban domuzu, geyik ve ceylan eti de katılmaktadır. Diğer yandan Ortaçağ yerleşiminde sırtlan, ayı ve hatta fil kemiklerine de rastlanmaktadır.[3]
Troya'ya kadar Ege kıyıları boyunca yaygın bir kullanım alanı olan çift kulplu şarap maşrapaları ve geniş tabaklar, MÖ 3 bin sonlarına tarihlenen Erken Tunç Çağı katmanlarında bulunmuştur. Orta Tunç Çağı'nın bir döneminde, MÖ 1.700-1.600 Kıbrıs'ta üretildiği bilinen türden çanak ve çömleklerin ithal edildiği görülmektedir.[3]
Çukurova'da Hitit çanak çömleğine rastlanan Soli Höyük, Yumuktepe Höyüğü, Gözlükule Höyüğü'dür. Kinet Höyük daha güneyde Erken Hitit Dönemi buluntularını da içeren buluntular vermektedir. Bu buluntular Hitit etkisinin bu bölgeye MÖ 2. binin ikinci yarısından itibaren ulaşmaya başladığını göstermektedir.[7]
Demir Çağı'ndan bir Asur binasında MÖ 8. Yüzyıl sonuna tarihlenen göğüslerini kavrayan çıplak tanrıça idolü ve üzerinde Fenike yazısı olan bir saklama kabı bulunmuştur. Bunun ötesinde buluntular, Demir Çağı içinde Tarsus, Kıbrıs ve Batı Suriye'yle ticari ve kültürel ilişkiler de kurulduğunu göstermektedir.[8]
Höyük çevresindeki sondajlarda yerleşimden daha iç kesimde, denize paralel uzanan bir Roma yolunu ortaya çıkarmıştır. İmparator Gratianus döneminden bir bakır para da bölgedeki Roma varlığını anlatmaktadır.[8]
Kazı bölgesinde ulaşılan buluntular Hatay Müzesi'nde sergilenmektedir.[9]
Kaynakça
Dış bağlantılar
Koordinatlar: 36.85366°0′0″K 36.157°0′0″D / 36.85366°K 36.157°D