Kon-Tiki (kitap)
|
Norveçli kâşif Thor Heyerdahl'ın "Kon-Tiki" adlı belgesel kitabının Doğan Kardeş Yayınları tarafından yapılan 1954 tarihli Türkçe baskısı | |
| Yazarı | Thor Heyerdahl |
|---|---|
| Orijinal ismi | Kon-Tiki |
| Çevirmen |
Behçet Cemal (Doğan K.) Deniz Canefe (Kelebek Yay) |
| Ülke |
Norveç  |
| Özgün dili | Norveççe |
| Dili | Türkçe |
| Konu(lar) | Araştırma, bilim, coğrafya |
| Türü | Bilim |
| Yayınevi |
Doğan Kardeş Yayınları (1954-1956) Kelebek Yayınları (2006) |
| Anadilinde basım tarihi |
1954 1. Baskı 1956 2. Baskı |
| Yayın ortamı | Ciltli, bez sırtlı, sert karton kapaklı (Doğan K.). |
| ISBN | ISBN 9944670173 (Kelebek) |
Kon-Tiki (Norveççe: Kon-Tiki ekspedisjonen), Norveçli kâşif Thor Heyerdahl'ın 1947 yılında yine kendisinin tasarladığı ve Kon-Tiki adını verdiği arkaik salla yaptığı maceralı Pasifik yolculuğunu anlattığı, 1948 yılında yayımladığı çok satan belgesel kitabının adıdır. 1950 yılında bu keşif yolculuğunu anlatan 77 dakikalık siyah-beyaz bir belgesel film de yapılmış ve bu film 1951'de En İyi Belgesel Film Akademi Ödülü'nü almıştı [1]
Dünyanın birçok ülkesinde 70'ten fazla dilde sayısız baskıları yapılan kitap, Türkiye'de ilk kez Doğan Kardeş Yayınları tarafından 1954 yılında yayımlandı. Kitabın alt başlığı "Pasifik Okyanusu'nda Bir Sal Yolculuğu" idi. Yayınevi 1956 yılında kitabın 2. Baskısında alt başlığı değiştirerek "Pasifik Okyanusunda Heyecanlı Bir Sal Yolculuğu" yapmıştır. Kelebek Yayınlarının 2006 yılındaki Türkçe baskısında ise "Kon-Tiki" adından sonra "Pasifik'te 100 Gün" alt başlığı kullanılmıştır.
Kitabın öyküsü
Heyerdahl'ın, günümüzde Polinezya'da yaşayan insanların, Kolomb öncesi zamanlarda balsa ağacından yapılmış sallarla buraya deniz yoluyla gelmiş Güney Amerika yerlileri, özellikle de Peru'nun insanları olduğu şeklinde bir teorisi vardı. Bu devrimci teorisini kanıtlamak için 8000 kilometrelik söz konusu mesafeyi aynı şartlarla katetmeye karar vermiş ve eski çağlarda da kullanılmış olduğu muhtemel ilkel malzemeleri ve o günün teknolojisini kullanarak kendi inşa ettiği ahşap bir salla sansasyon yaratacak maceralı bir yolculuğa çıkmıştı. Peru'dan başlayan ve 101 gün süren bu tehlikelerle dolu ama başarılı geçen yolculukta kendisine beş arkadaşı daha eşlik etmişti.
Salın inşasında her ne kadar modern malzeme ve araç gereç kullanılmamış olsa da, yolculuk sırasında ekibin yanına aldığı telsiz, sekstant, saat, metal bıçak ve harita gibi çağdaş malzemeler o tarihte tartışmalara yol açmıştı. 28 Nisan 1947'de başlayan yolculuk 7 Ağustos 1947'de sona ermişti.
Yolculuğun öyküsünü anlatan ve bol fotoğrafla desteklenmiş kitap İngilizce'de ilk kez 1948'de The Kon-Tiki Expedition: By Raft Across the South Seas (Kon-Tiki'nin Keşif Gezisi: Güney Denizleri Boyunca Bir Salla) adıyla, daha sonra da Kon-Tiki: Across the Pacific in a Raft (Kon-Tiki: Pasifik Boyunca Bir Salla) adıyla yayımlandı.
Kitap (ve tekne), adını İnkaların "Güneş ve Fırtına Tanrısı" Tici Viracocha'dan almıştır. "Kon-Tiki" bu tanrının çok daha eskilere uzanan bir başka adıdır. Heyerdahl'ın orijinal salı şimdi Oslo'da bulunan "Kon-Tiki Müzesi"nde sergilenmektedir.
Kitabın baskıları
Kitabın bazı ülkelerdeki yayın yılları ve adlandırmaları şöyledir (Adlandırmalar kitapların üzerlerinde yazıldığı şekliyle aktarılmış, imlâ/baskı hataları düzeltilmemiştir).
| Yıl | Ülke | Adı | Yayınevi | Çeviri |
|---|---|---|---|---|
| 1948 | Norveç | "Kon-Tiki ekspedisjonen" | (Özgün dili Norveççe) | |
| 1948 | ABD | "The Kon-Tiki Expedition: By Raft Across the South Seas" | ||
| 1948 | ABD | "Kon-Tiki: Across the Pacific in a Raft" | ||
| 1950 | ABD | "Kon-Tiki: Across the Pacific by Raft" | Readers Enrichment Edition | F.H. Lyon |
| 1951 | Fransa | "L'Expédition du Kon-Tiki" | Albin Michel, Paris | |
| 1954 | Türkiye | "Kon-Tiki: Pasifik Okyanosunda Bir Sal Yolculuğu" | Doğan Kardeş Yayınları | Behçet Cemal |
| 1984 | Türkiye | "Kon-Tiki" | Sosyal Yayınlar | |
| 1991 | Türkiye | "Kon-Tiki" | Engin Yayıncılık | Mete Ergin |
| 2000 | Almanya | "Kon-Tiki. Ein Floß treibt über den Pazifik" | Ullstein, Frankfurt/M | |
| 2006 | Türkiye | "Kon-Tiki: Pasifik'te 100 Gün" | Kelebek-Arges Yayınları | Deniz Canefe |
| ? | Türkiye | "Kon-Tiki" | Atlas Kitabevi |
Kaynakça
- ↑ "Kon-Tiki (1950)" (İngilizce). IMDb. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151106055850/http://www.imdb.com/title/tt0042650/. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2011.