Karşıyaka

Başlığın diğer anlamları için Karşıyaka (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Koordinatlar: 38°27′N, 27°4′E

Karşıyaka
—  İlçe  —
Karşıyaka çarşı
Koordinatlar: 38°27′K 27°4′D / 38.45°K 27.067°D
Ülke	Türkiye
İl	İzmir
Coğrafi bölge	Ege Bölgesi
Yönetim
- Kaymakam	Sadettin Yücel
- Belediye başkanı	Hüseyin Mutlu Akpınar (CHP)
Yüzölçümü
- Toplam	495 km^2 (191,1 mi^2)
Rakım [1]	10 m (33 ft)
Nüfus (2015)[2]
- Toplam	333,250
- Kır	-
- Şehir	333,250
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
Posta kodu	35520
İl alan kodu	0232
İl plaka kodu	35
İnternet sitesi: http://www.karsiyaka.gov.tr/ http://www.karsiyaka.bel.tr/

Karşıyaka, İzmir'in bir ilçesi. İzmir Körfezi'nin kuzey kıyısında yer alır. Yamanlar Dağı'nın eteği ile deniz arasında kalan kısımda şehir dokusu ile büyük ölçüde bütünleşmiş bir ilçedir. Yamanlar ve Sancaklı adlı bağlı iki mahallesi bulunmaktadır.

İlçenin güneyinde Bornova, doğusunda Bayraklı, batısında Çiğli, kuzeyinde Menemen ilçeleri yer almaktadır.

Karşıyaka, 1865 yılında İzmir-Menemen demiryolunun hizmete girmesiyle yerleşime açılmış ve özellikle 1874 sonrasında İzmir merkez (Konak) ile vapur seferlerinin başlatılmasıyla gelişmiş bir yerleşim yeridir.

Karşıyaka, körfezin kuzeyinde yaklaşık 84 km'lik bir alana yerleşmiştir. Rakımı 1-700 metre arasında değişir. İlçe nüfusu 2015 yılı itibariyle 333.250 kişidir. İlçe nufüs'nun 157.457 kişisi erkek , 175.793 kişisi ise kadındır.

Karşıyaka, burada vefat eden Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım'ın adıyla anılan ve söz konusu tarihlerde Atatürk'ün eşi Latife Hanım'ın ailesi Uşşakizadelere ait olan ve yakın geçmişte bir anı evi olarak restore edilmiş köşk ve bunun dışında İzmir Levanten köşkleri tanımına giren birkaç tarihi yapı ile tanınır.

Karşıyaka ve Kordelyo

Yerleşim alanı İzmir şehir merkezinin karşısında bulunması sebebiyle Karşıyaka adını almıştır. 19. yüzyıl Batı kaynaklarında "Kordelio" adı altında anılmıştır. Batılı Kordelyo ismini önceleri Haçlı Seferleri komutanı İngiltere Kralı Aslan Yürekli Richard (o dönemde İngiltere'nin geçerli dili olan Fransızca'da "Richard Coeur de Lion") ile bağlantılandırmışlar ise de, buralara hiç gelmemiş olan kralın Kordelyo ismi ile ilişkisi olabileceği tezi daha 19. yüzyıl kaynaklarında reddedilmiştir. 13. yüzyıl Bizans kaynaklarında bölgede yer alan ve yeri tam olarak tespit edilemeyen "Kordeleon" adlı bir yerleşimin bahsi geçmektedir ve ismin kökeninin bu tarihlerden de geriye götürülebileceği savunulmuştur.

Buna göre Kordelyo'nun öz bir Anadolu ismi olabileceği söz konusu edilmekte ve etimolojik olarak Gordion, Gördes, Kardakçı Dağı, Kardamyla gibi benzer Anadolu isimleri ile bağı bulunabileceği öne sürülmüştür.^[3]. Sanskritçe'deki "grha-", Slav dillerindeki "grad", Latince'deki "hortus" ve Almanca/İngilizce'deki "garden" kelimeleri ile bağlantılı olarak, "herhangi bir amaçla tecrit edilmiş yer, kesik, kale, bahçe" gibi anlamlar taşıyabilen Hititçe/ Luvice'deki "gurta" ^[4] kelimesi ile Pelasgların/Luvilerin/Lidyalıların dillerinde "geçit, boğaz, vadi" anlamına gelen "ela" bileşmesi ve sonradan eski antik Yunanca ve çağdaş Yunanca'da yer isimlerinin sonuna gelen -ieon, -eio son ekinin aktarılmasıyla oluşturulduğu öne sürülmüştür.

Karşıyaka Spor Kulübü

İlçede Karşıyaka Spor Kulübü adındaki bir spor kulübü faaliyet göstermektedir. Bu kulüp; tenis, futbol, basketbol, yelken, voleybol, karate, judo, masa tenisi, kürek, golf, atlı spor, ragbi ve hokey alanlarında faaliyet gösteren bir kulüptür.

Zübeyde Hanım'ın son günlerini geçirdiği Karşıyaka Uşşakizade Köşkü restorasyonu öncesinde (2006)

Köşkün "Latife Hanım Anı Evi" olarak restorasyonu sonrası (2008)

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1965[5]	96.344	82.574	13.770
1970[6]	141.728	120.794	20.934
1975[7]	203.697	171.600	32.097
1980[8]	272.623	227.790	44.833
1985[9]	348.513	342.944	5.569
1990[10]	424.196	418.724	5.472
2000[11]	438.764	438.430	334
2007[12]	515.184	514.917	267
2008[13]	296.031	295.743	288
2009[14]	304.507	304.220	287
2010[15]	310.061	309.790	271
2011[16]	312.213	311.931	282
2012[17]	315.294	315.008	286
2013[18]	321.870	321.870	veri yok
2014[19]	325.717	325.717	veri yok
2015[20]	333.250	333.250	veri yok

Belediye başkanları

Belediye başkanları, partileri ve aldıkları oy oranları
Yıllar	Belediye Başkanı	Parti	Oy oranı (%)
2014	Hüseyin Mutlu Akpınar	Cumhuriyet Halk Partisi	70.47
2009	Cevat Durak	Cumhuriyet Halk Partisi	64.16
2004	Cevat Durak	Cumhuriyet Halk Partisi	49.21
1999	Şebnem Tabak	Demokratik Sol Parti	34.56
1994	Ahmet Kemal Baysak	Doğru Yol Partisi	23.84
1989	Cihan Türsen	Sosyaldemokrat Halkçı Parti	55.63
1984	Nevzat Çobanoğlu	Anavatan Partisi	44.48

Kaynakça

1. http://www.yerelnet.org.tr/ilceler/ilce_belediye_koordinat.php?ilceid=198663
2. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6XDI2q9rF. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
3. Prof. Bilge Umar. Makale: "Kordelio (şimdiki Karşıyaka) isminin kökeni ve anlamı üzerine" (Türkçe). Dokuz Eylül Üniversitesi. http://web.deu.edu.tr/ataturkilkeleri/pdf/dergisayi3/c1_s3_bilge_umar.pdf Makale:. 
4. David Michael Weeks (1985). Sözdizini: "Hittite Vocabulary" (İngilizce). University of California. http://sonic.net/~dweeks/work/samples/dissertation.pdf Sözdizini:. 
5. "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bspoq2nl. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
6. "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtnWGvcQ. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
7. "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btq3aeJB. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
8. "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtufBw1x. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
9. "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btwj7yKW. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
10. "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtyMchfP. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
11. "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0UyXta. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
12. "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu209gxs. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
13. "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3nVSQR. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
14. "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuD1h3Ox. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
15. "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuFbZCgl. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
16. "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGuy9WN. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
17. "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxkK12b. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
18. "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUw3npf. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
19. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6XDI2q9rF. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
20. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 

Dış bağlantılar

• Wikimedia Commons'ta Karşıyaka ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.
• Karşıyaka Kaymakamlığı
• Karşıyaka Belediyesi
• Karşıyaka'nın Dergisi