Lala Hüseyin Paşa Camii

Lala Hüseyin Paşa Camii
Temel bilgiler
Yer	Kütahya, Türkiye
İnanç	İslam
Açılış yılı	1566-1570
Durum	Etkin
Mimari
Mimar(lar)	Mimar Sinan
Özellikler
Minare sayısı	1

Lala Hüseyin Paşa Camii, Kütahya'nın Lala Hüseyin Paşa Mahallesi'nde bulunan 16. yüzyıl eseri camii.

Cami Mimar Sinan eseri olup^[1] kitabesi yoktur.^[2] Sultan II. Selim'in lalası Hüseyin Paşa tarafından yaptırılmıştır. Vakfiyesinin tarihi Şubat 1570 olduğu için caminin inşasının bu tarihten kısa süre önce bittiği anlaşılır.^[3]

Evliya Çelebi, Lala Hüseyin Paşa Camii'nin Yeni Mahalle'de mesiregâh, şirin bir mahalde bina edilmiş olduğunu ve avlusunda büyük bir çınar ağacı bulunup caminin üstünün kurşun ile örtülü olduğunu yazar.^[4]

Caminin hemen karşısında Lala Hüseyin Paşa Hamamı olarak bilinen kitabesiz Osmanlı eseri hamam vardır. Cami haziresinde Ömer Talip Paşa'nın kabri bulunur. Kitabeli mezar taşı 24 zilkade 1323 (20 Ocak 1906) tarihlidir.^[5]

Özellikleri

Cami avlusuna giriş kapısı ile camiye giriş kapısı arasındaki şadırvan sekizgen olup mermer plakalarla yapılmıştır. Şadırvanın suyu bol olup ortadaki çanağından dönerek akar. Üstü kiremitle kaplı ahşap çatısı ve yanlarda abdest alanların hazırlanması için peykeleri, eski günlere götüren bir görünüştedir. Sol taraftaki küçük şadırvan ilk yapıdan kalma olup kullanılmamasına rağmen boşluğu tamamlayan bir unsur olarak, camiye güzellik katmaktadır.

Avludan camiye giriş ortada üç kubbeli ve yanlarda birer tonozlu, beş bölümlü son cemaat yeri ile olur. Son cemaat yerinin yüksekliği ana mekandan biraz aşağıda olup kubbenin üstü kurşun kaplamalıdır. Kemerler mermer sütunların üzerinde birleşirken sütunların başlıkları Osmanlı usulü baklavalı işlemelidir. Revakların sütunları ve kemerleri arası Ulu Cami’deki gibi ahşap camekanlı değil demir camekanlıdır. Son cemaat yeri çok rahat ve aydınlıktır. Sağında ve solunda geniş, üstü lale şeklinde iki pencere revaklara her iki tarafta birer pencere ile caminin ana mekanına bağlantı sağlanmıştır.

Ana mekana giriş kapısı mermer sütunlar arasında dikdörtgen motiflerle süslü, ahşaptır. Ortada "Maşallah" ve altında "Kelime-i Tevhid" iki yanlarda Fallahü hayrün hafizân ve hüre evhamür Rahimiyn ayet-i celilesi (Yusuf Suresi ayet 64) kapının aynasında 1310 (1892) tarihli tamir kitabesi mermer üzerine talik hatla yazılmıştır. Bu kitabenin üstünde de Ulu Cami'deki gibi duvara siyah renkte yazılmış Gale-Allah-ü teala- Üdhulüha bi selamin aminin ayeti celilesi (Kaf Suresi ayet 34) yazılıdır. Mermer tamir kitabesi karşılıklı iki mısra halinde 8 satırdır.

Caminin dört duvarında da ikişer pencere dikdörtgen mermer çevreli olup, kuzey duvarı hariç üç duvarın kemer altlarında ortada renkli büyük alçı pencereler ve iki yanında yuvarlak alçı düz renkli pencerelerle göze hoş bir görüntü ile birlikte ana mekanın aydınlanmasını güçlendirmiştir. Ana kubbe göbeğinde Gul küllün yamelü ala şakilafih ayeti dört defa tekrarlanarak yazılmış olup kubbe kasnağında XIX. yüzyıl işlemeleri arasında (Nur Suresi ayet 35-36) "Hüvallahüllezi" ve "Ayetel Kürsî" çepeçevre nesih hatla yazılmıştır. Caminin minaresi 104 basamaklı olup ince ve zariftir.^[6]

Galeri

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Kaynakça

1. Sâi Mustafa Çelebi, Tezkiretü'l Bünyan
2. Mustafa Yeşil, Kütahya Merkez ve Köylerindeki Eski Eserler, Kütahya İl Basımevi, 1949, s, 6
3. Lala Hüseyin Paşa'nın Bursa Yenişehirde ve Kütahyada evkafı olup vakfiyesi sureti İstanbul Evkaf Müdürlüğü kuyudu kadimesindedir (Uzunçarşılı, İ.H. Kütahya Şehri, 1932, sayfa, 146)
4. Uzunçarşılı, İsmail H. Kütahya Şehri, İstanbul Devlet Matbaası, 1932, s, 146
5. Kalyon, M. Kütahya'da Selçuklu-Germiyan ve Osmanlı Eserleri, Kütahya Belediyesi Kültür Yayınları, 2000
6. Mustafa Kalyon, Kütahya'da Selçuklu-Germiyan ve Osmanlı Eserleri, Kütahya Belediyesi Kültür Yayınları, 2000