Lalapaşa

Koordinatlar: 41°50′N, 26°44′E

Lalapaşa
—  İlçe  —
Türkiye'de yeri
Edirne Siyasi Haritası
Koordinatlar: 41°50′K 26°44′D / 41.833°K 26.733°D
Ülke	Türkiye
İl	Edirne
Coğrafi bölge	Marmara Bölgesi
Yönetim
- Kaymakam	Faysal Yılmaz [1]
- Belediye başkanı	Bülent Şahinşah (MHP)
Yüzölçümü [2]
- Toplam	465 km^2 (179,5 mi^2)
Rakım [3]	72 m (236 ft)
Nüfus (2015)[4]
- Toplam	6,979
- Kır	5,347
- Şehir	1,632
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
İnternet sitesi: Belediye Kaymakamlık

Lalapaşa, Edirne ili'ne 22 km uzaklıkta yer alan bir ilçedir.

İlçenin kuzeyinde ve batısında Bulgaristan, doğusunda Süloğlu ilçesi ve güneyinde Edirne ili yer almaktadır.

İlçenin yüzölçümü 536.788 dekar, rakımı ise 72 m olup Edirne'ye uzaklığı 22 km'dir. İlçe arazisi genelde düz olmakla birlikte Balkan (hudut) kesimleri engebelidir. Tepelerin üst kısımlarında aşınma ile oluşmuş sivri dişli granitler bulunmaktadır.

Kış yağmurları ile beslenen dereler Tunca nehrine dökülmektedir. İlçede birçok derecik olmasına rağmen önemli bir akarsuyu yoktur.

İlçe iklimi tipik karasaldır. İlçeye düşen yıllık yağış miktarı 350–450 mm.dir.

İlçe aynı zamanda serhat bölge konumundadır. Türkiye'nin Bulgaristan ile olan sınırının 55.455 metresi Lalapaşa bölgesindedir.

Edirne-Lalapaşa-Hamzabeyli hudut devlet yolu ise ilçe sınırları içerisinden geçmektedir.

Lalapaşa'nın merkezindeki park ve arkasındaki cami

Tarihi

Osmanlı döneminde, önemli bir yeri olan ilçe zamanın şehzadelerine dinlenme ve avlanma olanağı sağlamıştır. Son yıllarda yapılan arkeolojik araştırmalar göstermiştir ki ilçenin, çok sayıda yer altı zenginliklerine sahiptir.

Lalapaşa, tarihi kalıntılarının çokluğu, ilçesi ve köyleri ile birlikte 17 bin yıllık bir tarihi sinesinde barındırmaktadır. Tarihi eserlerden dolmenler, yurdumuzda sadece Kars ilinde ve Lalapaşa ilçesinde bulunmaktadır. Menhirler ve kale kalıntıları yanında Mimar Sinan'ın yaptığı su yolları birer tarihi anıt olarak bugün de varlığını ayakta durarak sürdürmektedir.

Buluntu ve kalıntılardan, ilçede günümüzden 5-6 bin yıl öncesinde insanoğlunun yaşadığı anlaşılmaktadır. Bazı kaynaklar da MÖ 3 bin yılında Anadolu'ya geçen ve Avrupa'dan geldiği sanılan Lüviderden söz eder. Bunların Hint Avrupa ailesinden olduğu belirtilir.

Yazılı kaynaklar bölge tarihini Traklarla başlatır. MÖ 8. ve 6. yüzyıla ait yazılı kaynaklardan Traklar'ın ismine raslanmaktadır. Trak kabilelerinin bölgeye kuzey yoluyla geldiği ve Traklar'ın önce mağaralarda, sonra etrafı hendeklerle ve çiderle çevrilmiş köylerde yaşadıklarını belirtiyorlar.

Lalapaşa, Padişah I. Murad'ın lalası, Lala Şahin Paşa tarafından 1361 yılında fethedildi. Komutan Lala Şahin Paşa'nın isminin bu beldeye verildiği yazılı kaynaklarda belirtiliyor.

Lalapaşa ilçesi Balkan Savaşı'na kadar merkezi Hacıdanişment olan Çöke Bucağı'na ait bir köydü ve adı Paşaköy olarak anılırdı.

Ulaşım

Lalapaşa ilçesi, Edirne'ye 22 km uzaklıkta olup ulaşım karayolu ile sağlanmaktadır. Her gün düzenli olarak 15 dakikada bir Lalapaşa-Edirne arası karşılıklı servis vardır. Bir yıla yakın zamandır kooperatif servisleride hizmet vermektedir. Sadece Pazar günleri yarım saatte bir minibüs servisleri yapılmaktadır. İlçe merkezinden Edirne'ye gidiş süresi ortalama 25 dakikadır. Hamzabeyli Sınır Kapısı yolunun yapım çalışmaları tamamlanmıştır. Ulaşım konforu uluslararası yol niteliğinde olduğundan oldukça artmıştır.

Hamzabeyli Sınır Kapısının açılması ilçeye ve köylerine ticaret ve turizm açısından önemli katkıları olacağı düşünülürse bu yolun hayati önemi daha iyi anlaşılır.

Turizm

Muhiddin Baba Türbesi

Muhiddin Baba, doğum tarihi belli değil ölüm tarihi (Rumi 919) Miladi 1513 yılında Anadolu Yörük Türklerinden Saru Türkleri buraya gelerek yerleşmişlerdir. Köyün kurucusu II. Bayezid dönemi vezirlerinden, Sadrazam Çandarlı İbrahim Paşa'dır.

İbrahim Paşa, Kazaskerliği döneminde bu köyü İstanbul'daki camisine vakfetmiştir. İbrahim Paşa'nın oğlu olan Muhiddin Mehmet Çelebi'nin zaviyesi köyün birkaç kilometre kuzeyinde bulunuyordu. Muhiddin Mehmet Çelebi'nin ölümü sonrası zaviye ziyaret yeri olmuştur.

Dolmen

Bir mezar odasının çeperlerini oluşturan dikey taşların desteklediği bir ya da daha fazla blok taşın oluşturduğu tarih öncesi yapısıdır. Dolmenlerin, Türkiye'de yalnızca Kars'ta ve Lalapaşa'da yer aldığı bilinmektedir.

Lalapaşa' da bulunan Dolmen'ler Lalapaşa ilçesi'nin merkezinde Tümülüs içine gömülmüş sıradan olmayan bir Dolmen yer almaktadır Mezar odası dışarıya açılan koridoru ile görülmeye değer niteliktedir.

Hacıdanişment Vaysal ve Kalkansöğüt Köyü Kapaklı Kaya Mevkiinde muhtelif büyüklükte pek çok Dolmen bulunmaktadır. Dolmenler yekpare kabataş bloklarından inşa edilmiştir. Hepsi de güneye bakan yekpare taş blok duvarların zemine yakın kısmında bir menfezi vardır. Genellikle açık bir giriş ve art arda kapalı iki mekandan oluşmaktadır.

Menhirler

Men "taş" ve Hir "uzun" Uzuntaş anlamına gelmektedir ve toprağa dikine yerleştirilmiş tek bir blok taştan meydana gelmiş anıtlardır.

Lalapaşa'nın kuzeydoğusunda çok sayıda menhire rastlanmaktadır.

Hacıdanişment köyüne 1 km. kala Yenibağlar Kayalığı denilen yerde de menhirler vardır. Hacılar köyü'nün 200 m. Güneydoğu yönünde de menhirler yer almaktadır.

Tümülüs

Bir mezar odasının, üstüne taş ve toprak yığılarak oluşturulan yapay tepeciktir. Eski mezar, tepesi anlamındadır. Trakya'da 2-3 bin civarında tümülüs olduğu sanılmaktadır.

Edirne - Lalapaşa yolu üzerindeki Hıdırağa köyü'nün çıkışında ve Küçükdöllük köyü'nün girişinde birer tane tümülüs vardır,Bunların dışında Lalapaşa-Ortakçı arasındaki, Dokuztepeler denilen mevkide dokuz tane tümülüs yer almaktadır.

Avcılık

Lalapaşa ilçesi ve köylerinde kara ve su avcılığı yapılmaktadır. Yörede avcılığa karşı büyük bir ilgi vardır. Bölge halkının yanı sıra civar il ve ilçelerden de avcıların avlanmak için yöreye geldiği gözlenmektedir. Hacılar, Vaysal, Hacıdanişment, Kalkansöğüt ve Çallıdere gibi ormanlık alanlarda da avcılık yapılmaktadır.

Eğitim

Lalapaşa merkezinde iki ilköğretim ve bir lise bulunmaktadır. Lalapaşa Lisesi, Atatürk İlköğretim Okulu ve Cumhuriyet İlköğretim Okulu (http://www.cumhuriyetliyizbiz.meb.k12.tr) Ayrıca köylerinde de Demirköy İlköğretim Okulu ve Hacıdanişment İlköğretim Okulları eğitim-öğretim hizmeti vermektedir.

Ekonomi

İlçe ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Yöre halkının %95'i geçimini tarım ve hayvancılıktan sağlamaktadır. Bölgede kayıtlı çiftçi sayısı 2.781 kişidir. İlçenin toplam alanı 536.788 dekardır. İlçe tarım arazisinin büyük çoğunluğunda buğday, arpa ve ayçiçeği üretimi yapılmaktadır. Ayrıca silajlık mısır, fasulye, yulaf, yonca ve sebze ekilmektedir.

İlçedeki büyükbaş hayvanların %95'i saf kültür ırkı (Holstein, Simental, Montofon) ve melezi, %5'i yerli ırktır.

İlçede T.C. Ziraat Bankası şubesi olup başka bankaların şubeleri bulunmamaktadır. Ziraat Bankası şubesince yöre çiftçilerine tarımsal araç kredisi, ithal süt hayvancılığı kredisi, bitkisel üretim kredisi ve besicilik kredisi verilmektedir.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1965[5]	12.825	1.051	11.774
1970[6]	11.857	1.109	10.748
1975[7]	11.656	1.163	10.493
1980[8]	11.752	1.373	10.379
1985[9]	11.536	1.241	10.295
1990[10]	11.297	1.248	10.049
2000[11]	10.154	2.270	7.884
2007[12]	8.406	1.864	6.542
2008[13]	7.997	1.517	6.480
2009[14]	7.708	1.389	6.319
2010[15]	7.523	1.347	6.176
2011[16]	7.706	1.661	6.045
2012[17]	7.279	1.525	5.754
2013[18]	7.194	1.654	5.540
2014[19]	7.077	1.612	5.465
2015[20]	6.979	1.632	5.347

İlçenin kaymakamları

Kaynakça

1. Lalapaşa Kaymakamlığı
2. Harita Genel Komutanlığı - İl ve İlçe Yüzölçümleri
3. Lalapaşa Belediyesi "Lalapaşa'nın tarihi"
4. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCqPDb6. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
5. "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bspe9p06. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
6. "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btn7Bf1e. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
7. "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtpYbEcc. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
8. "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtuTXweU. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
9. "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtwSccP3. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
10. "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bty8WvlO. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
11. "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0Axmd3. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
12. "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu1pqGzC. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
13. "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3d02Ml. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
14. "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuCpA1Pi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
15. "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuEujexy. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
16. "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGmTarI. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
17. "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxVaXoE. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
18. "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUn1B5m. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
19. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCqPDb6. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
20. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.