Lepidium meyenii

Vikipedi:Taksokutu
Lepidium meyenii (Maca turpu)

Maca Turpunun kökü
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Plantae (Bitkiler)
Klad Angiosperms (Kapalı tohumlular)
Klad Eudicots (İki çenekliler)
Klad Core eudicots
Klad Rosids
Klad Eurosids II
Takım: Brassicales
Familya: Brassicaceae
(Turpgiller)
Cins: Lepidium
Tür: L. meyenii
İkili adı
Lepidium meyenii
Walp.
Sinonimler

Lepidium peruvianum

Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Lepidium meyenii ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Wikispecies'te Lepidium meyenii ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.

Lepidium meyenii, maca,maca turpu (veya maka turpu) adı ile bilinir.Turpgiller ailesindendir,turplarla akrabadır. Yıllık veya iki yıllık otsu bir bitkidir. (Bazı kaynaklar Peru ve Bolivya'daki And dağları'nın yükseklerinde 2.200-4000 metreyi bulan doğal rakımlarda olarak yetişen çok yıllık bir bitki olarak değerlendirmektedir.[1]) Soğuk ve fakir tarım topraklarında iyi şekilde yetişmektedir. Ancak ılık bölgeler ve And dağları dışında seralarda da belli zorluklara karşın yetiştirilmektedir. Genel olarak etli hipokotil kazık kökü için genelde yetiştirilmekle bu kök diğer turp türleri gibi sebze olarak kullanılabilir veya tıbbi bitki olarak kullanılır. Ortalama 8-10 ayda bitki hasat edilecek olgunluğa erişir. Maca kökleri altın veya krem, kırmızı, mor, mavi, siyah veya yeşil renkte olabilir. Krem şeklindeki kökü olan türü tatlı bir türdür, siyah türü biraz acımsı bir tada sahip olup dayanıklılık enerji için kullanılmaktadır, kırmızı türünün ise fareler üzerinde yapılan deneylerde prostata iyi geldiği, prostatı küçülttüğü tespit edilmiştir.[2][3]

İçeriği

Maca kökü; karbonhidrat, protein, fiber ve esansiyel mineraller (özellikle selenyum, kalsiyum magnezyum ve demir) açısından zengindir. Ayrıca linolenik asit, palmitik asit, oleik asit, steroller ve polisakkaritler içerir.[4][5] Maca'nın 19 kadar amino asit, potasyum, kalsium, çinko, selenyum, demir, iyot, bakır ve magnezyum içerdiği saptanmıştır.

Kullanımı

Latin Amerika'nın birçok yerinde ise, içerik bakımından aynı olmamasına rağmen, “Peru Ginseng” diye anılmakta ve tıpkı ginseng gibi enerji seviyesini yükseltmek, daha güçlü ve dayanıklı olmak, yorgunluk ve halsizliği azaltmak veya gidermek ve cinsel güç için değişik kombinasyonları birçok kişi tarafından kullanılmaktadır.[1][6] Maca p-methoxybenzyl isothiocyanate adlı bir kimyasal içermekle bu kimyasalın kısa sürede afrodizyak etkisi yaratabileceği tespit edilmiştir.

(1R, 3S)-1-methyltetrahidro-karboline-3-karbokslik asit

Kökleri Peru'da ekmek yapımında un olarak kökleri kullanıldığı gibi süt yulaf lapası v.s. ile karıştırılıp içecek ve tonik olarak kullanılmaktadır. Ayrıca kökler mayalandırılıp az alkollü birada yapılmaktadır.

Faydaları ve kullanım alanları

Aşırı yorgunluk, bitkinlik ve halsizlik hissine karşı enerji seviyesini yükselterek yardımcı olur. Fiziksel ve duygusal (zihinsel) dinginlik hissi verir. Kuvvet verici, dayanıklılık ve atletik performansı arrtırıcı etkisi vardır. Strese karşı fiziksel ve zihinsel olarak adaptasyon sağlanmasına yardımcı bir adaptojendir. Hem erkek hem de kadınlarda libido, cinsel istek ve arzuyu arttırıcı etkisi vardır. Vajinal kuruluk ve menopoz semptomlarına karşı yardımcı olur. Kadınlarda cinsel uyarıcı ve vajinal ıslanmaya yardımcı etkisi vardır. Erkeklerde cinsel iktidarsızlık ve sertleşme problemlerine yardımcı olabilir. Her iki cinste de doğal hormon dengeleyici etkisi vardır.

Kaynaklar

  1. 1 2 http://www.rain-tree.com/maca.htm
  2. ↑ Gonzales GF, Miranda S, Nieto J, et al. (2005). "Red maca (Lepidium meyenii) reduced prostate size in rats". Reprod Biol Endocrinol. 3 (1): 5. DOI:10.1186/1477-7827-3-5. PMC 548136. PMID 15661081. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=548136.
  3. ↑ Skyfield Tropical: Free Online Botanical Encyclopedia "http://www.skyfieldtropical.com/encyclopedia/maca/" Maca (lepidium peruvianum): Botanical Characteristics
  4. ↑ Piacente, Sonia; Carbone, V., Plaza, A., Zampelli, A. & Pizza, C. (2002). "Investigation of the Tuber Constituents of Maca (Lepidium meyenii Walp.)". Journal of Agricultural and Food Chemistry 50 (20): 5621–5625. DOI:10.1021/jf020280x. PMID 12236688.
  5. ↑ Zhao J, Muhammad I, Dunbar DC, Mustafa J, Khan IA (February 2005). "New alkamides from maca (Lepidium meyenii)". J. Agric. Food Chem. 53 (3): 690–3. DOI:10.1021/jf048529t. PMID 15686421.
  6. ↑ Taylor LG (2005). The healing power of rainforest herbs: a guide to understanding and using herbal medicinals. Garden City Park, NY: Square One Publishers. ISBN 0-7570-0144-0.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 2/7/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.