Lipsoz

Lipsoz
Bilimsel sınıflandırma
Alem: Animalia (Hayvanlar) Şube: Chordata (Kordalılar) Sınıf: Actinopterygii (Işınsal yüzgeçliler) Takım: Scorpaeniformes Familya: Scorpaenidae Cins: Scorpaena Tür: S. porcus
Binominal adı
Scorpaena porcus Scorpaena porcus, 1758
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Lipsoz ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. Wikispecies'te Lipsoz ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.

Lipsoz ya da Lipsos (Scorpaena scrofa), Scorpaenidae familyasından bir balık türü. İskorpit balığına benzer. Atlas Okyanusu'nda ve Akdeniz'de yaşar; Karadeniz'de bulunmaz. Boyu ortalama 30 cm, ağırlığı ise 3 kg dır.

Adlandırma

Lipsoz < Lipsos adı Türkçeye Rum balıkçıların dilinde kullanılan Yunanca λειψός leipsos kelimesinden geçme bir alıntı olup Rumca kelime λειψός σκορπιός leipsos skorpios tamlamasından elliptique bir kısalmadır^[1].

Yazılı kaynaklarda «iskorpit (S. porcus) ile lipsoz/lipsos (S. scrofa)»^[2][3][4][5] olarak geçen ikili çapraz adlandırmanın yanlış olduğu ve doğrusunun «iskorpit (S. scrofa) ile lipsoz/lipsos (S. porcus)»^[6] biçiminde olması gerektiği balıkçılar tarafından da öne sürülmektedir^[2]. Her iki tür de Akdeniz'de bulunur; fakat Karadeniz'de yalnızca S. porcus türü bulunur, S. scrofa türü bulunmaz.

Kaynakça

1. Hasan Eren, Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara 1999 (sayfa: 282, madde: lipsoz < lipsos)
2. AnaBritannica (cilt:12, madde: iskorpit)
3. Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedi (1986, cilt: 10, sayfa: 5797, madde: iskorpit & 1986, cilt: 12, sayfa: 7502, madde: lipsozbalığı)
4. Axis 2000 Ansiklopedik Sözlük (cilt: 3, madde: iskorpit), Milliyet/Hachette
5. Mert Gökalp (2011), Türkiye Deniz Canlıları Rehberi
6. Alp Can ve Murat Bilecenoğlu (2005), Türkiye Denizlerinin Dip Balıkları Atlası