Louis-Alexandre Berthier
.jpg)
Louis-Alexandre Berthier, Neuchâtel Prensi, Valengin Dükü, Wagram Prensi (d. 20 Kasım 1753, Versailles, Fransa - ö. 1 Haziran 1815, Bamberg, Bavyera, Almanya), Napoléon'un ilk mareşali. Seçkin bir komutan olmamakla birlikte, 1805'te sonra Büyük Ordu'nun kurmay başkanı olarak Napoléon'un büyük takdirini kazanmıştır. Napoléon, ordularının harekat sorumlusu olan Berthier için, "bana en uzun süre ve hiç terk etmeden hizmet eden adam" derdi.
Saray inşaatlarının denetçisi olan babasına, sonradan soyluluk unvanı verilmişti. On yedi yaşında kurmay heyetine girdi; Berthier, askerlik deneyimini Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda Lafayette'in emrinde, daha sonra Fransız Devrimi'nde araştırma ve personel subayı, 1791-92'de de kurmay başkanı görevlerinde bulunarak elde etti. Mart 1793'te kralcılarla çarpışmak üzere Fransa'nın batısına gönderildi. Dört ay süren, tehlikelerle dolu bir hizmet döneminden ve Terör Dönemi'nde yeraltına geçmek zorunda kaldıktan sonra soylu olduğu için geri çağrıldı. Ardından, Alpler ve İtalya ordusunda tümen komutanı ve kurmay başkanı olarak yeniden kendini gösteren Berthier, 1796'da Napoléon'un kurmay başkanı oldu. İtalya'da komutan olduğu sırada, Şubat 1798'de Roma'yı işgal etti, sonra da Mısır'da Napoléon'a katıldı.
Büyük Ordu'nun kurmay başkanı olarak altı general ve sekiz albayın başında bulunuyordu. Görevleri arasında Napoléon'un emirlerinin mareşallerine iletilmesi de vardı. Napoléon'un emirlerini yerine getirirken kendi kişiliğini araya sokmaktan kaçındığını açıkça söylemesine karşın, kurmay başkanlığı yetkileri arttıkça Berthier ile mareşaller arasında bir sürtüşme belirdi. Napoléon, Berthier'in kendisine olan bağlılığını ödüllendirerek onu 1806'da Neuchâtel bağımsız prensi yaptı. 1809'da da Wagram prensi unvanı verildi.
Berthier, 1812'de, hezimetle sonuçlanan Rusya Seferi'nde geri çekilme harekatının sonuna değin Rusya'daki Napoléon'un yanında kaldı. İmparatorun Fransa'ya dönüşünden sonra da ordunun düzenini korumak için var gücüyle uğraştı. Napoléon tahttan çekildikten sonra Berthier XVIII. Louis'nin emrine girdi. Napoléon Elbe Adasınından geri döndüğünde yurt dışına çıkarılan krala eşlik eden muhafız kıtasının komutanıydı. Daha sonra çekildiği Bavyera'da bir pencereden düşerek öldü. Ölüm nedeninin intihar ya da cinayet olabileceğine ilişkin söylentiler çıktıysa da kaza büyük olasılıkla hastalık yüzünden olmuştu.
Oğlu Napoléon Louis Joseph (1810-1888), Fransa Yüksek Meclis üyesi ve senatör oldu.
Kaynaklar
- Bu maddenini yazılmasında Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition ve Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi'ndeki Louis-Alexandre Berthier maddelerinden yararlanılmıştır.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Edmond Louis Alexis Dubois-Crancé |
Fransa Savaş Bakanı 11 Kasım 1799 - 2 Nisan 1800 |
Sonra gelen: Lazare Carnot |
| Önce gelen: Lazare Carnot |
Fransa Savaş Bakanı 8 Ekim 1800 - 19 Ağustos 1807 |
Sonra gelen: Henri Jacques Guillaume Clarke |
| ||||||||
.svg.png)
