Luviler

Luvilerin Anadolu’daki yerleşim alanları.
M.Ö. 2000 yılında Anadolu’da konuşulan diller. Sarı renkle Hitit dili’nin merkez bölgesi; mavi renkte ölü dil olan Luvi dili’nin Anadolu Kolu; kırmızı renkli Palaiko adı verilen Hitit İmparatorluğu’na bağlı olan ve onun kuzeye doğru uzantısı durumunda bulunan bu bölgede ise M.Ö. 1500 yılına kadar konuşulmakta olan ve daha sonra Kafkasya’dan gelen göçler neticesinde ölü dil durumuna düşen Palaik dili gösterilmektedir.

Luviler, Anadolu’da yaklaşık olarak M.Ö. 2300'e doğru ortaya çıkmış bir halktır. Luvice denilen Hint-Avrupa Dil Grubu'na mensup bir dil konuştukları bilinmektedir.[1][2]

Anadolu’nun Hitit öncesi tarihi henüz tam olarak aydınlatılamamış olmakla birlikte 1906'da Hititlerin antik başkenti Hattuşaş'ta bulunan çivi yazılarının çözülmesiyle Anadolu’ya yapılan Yunan göçünden çok daha önce bu topraklarda Anadolu’nun yerlileri sayılabilecek Luvilerin yaşadığı ortaya çıkmıştır.[2]

Hititlerin çivi yazılı belgelerinde bu halktan Luvian / Luvili olarak söz edilmektedir. Hitit İmparatorluğu’nun yıkılmasından sonra Hititlerin çivi yazısının unutulmuş olmasına karşın Luvice, yazısı biraz değişikliğe uğramakla birlikte Anadolu'da varlığını sürdürmüştür. Pelasgların konuştuğu Pelasgus (Pelasgos) adı verilen dilden kalma tarihsel adların Luvi dili temeline dayandığı ortaya çıkmıştır.

Hitit yazıtlarında Luviler'den söz edilirken bir çeşit ikinci sınıf insan muamelesi yapıldığı görülür.[2]

Truvalıların da Luvi dilini konuştuğu ileri sürülmüştür.[3][4][5]

Kaynaklar

  1. ↑ Encyclopedia Dünya Tarihi Ansiklopedisi, (İngilizce), s.37, Peter N. Stearns ve William Leonard Langer.
  2. 1 2 3 Luviler: Anadolu'nun Gizemli Halkı, Kalkedon Yayınları, H. Craig Melchert, Ç:Barış Baysal, Çiğdem Çidamlı.
  3. ↑ The Language of the Trojans In Selected Writings, Calvert Watkins, 1994, L. Oliver et al., sayı:2, 700–717, Innsbruck.
  4. ↑ How to Kill a Dragon: Aspects of Indo-European Poetics, Calvert Watkins, 1995, s.144–51, New York and Oxford.
  5. ↑ The Luwians, Craig Melchert 2003, s.265-70, Boston: Brill Academic Publishers, ISBN 90-04-13009-8.

Ayrıca bakınız

Anadolu tarihi
Haçlı seferleri Eski Roma Babil Demir Çağı Bronz Çağı Ortaçağ İznik Rum İmparatorluğu Lazika Kolha Luvi Krallığı Osmanlı İmparatorluğu Gürcistan Likya Türkiye İlhanlılar Bitinya Lidya Geç Hititler Mitanni Akad İmparatorluğu Anadolu Selçukluları Pontus Krallığı İyonya Assuva Büyük İskender Frigya Arzava Hattiler Bagratlı Hanedanı Pergamon Krallığı Karya Kizzuvatna Trabzon Rum İmparatorluğu Sasaniler Selevkos İmparatorluğu Medler Troya Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti Kilikya Ermeni Krallığı Pakraduni Hanedanlığı Ermeni Krallığı (antik) Ahameniş İmparatorluğu Urartu Hititler İstanbul Malazgirt savaşı Issus Savaşı Kadeş Savaşı İstanbul'un fethi Anadolu tarihi
This article is issued from Vikipedi - version of the 5/20/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.