Makedonya Türkleri
Toplam nüfus | |
---|---|
77.959[1] 170.000-200.000[2][3] | |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
Diller | |
Din | |
Sünni İslam |
Makedonya Türkleri, Makedonya Cumhuriyeti'nde yaşayan Türklerdir. Makedonya Türklerinin çoğu buraya 14. yüzyıl ve sonrasında; Osmanlı İmparatorluğu zamanında yerleşmiştir. 2002 nüfus sayımına göre 77.959 Türk, Makedonya'da yaşamaktadır.[1]
Yerleşim yerleri
Türkler güneybatı bölgesinde Merkez Jupa ve Plasnitsa belediyelerinde nüfusun çoğunluğunu oluşturmaktadır. Bunun yanında, Gostivar, Vrapçişte, Üsküp, Resne, Radoviş, Ustrumca, Struga, Debre, Köprülü, Kırçova, Ohri, Manastır, Kalkandelen, Valandova yerleşim bölgelerinde hatırı sayılır rakamlarla yaşamaktadır.
Söz konusu şehir ve kasabaların dışında da Makedonya’nın hemen her kesiminde Türk yaşamaktadır. Türkler ülkenin idâri yapısına uymaktadırlar. Struga ve Ohri gibi turistik yerlerde de ciddi sayıda Türk esnaf mevcuttur.
Tarih
Bölge, 1389'da Osmanlı İmparatorluğu'nun bölgeyi fethetmesi ile sistemli olarak Türkleşmeye başlamıştır. Bu tarihin öncesinde de Balkanlar’ın birçok kısmında olduğu gibi, Makedonya topraklarında da Kuman, Peçenek gibi çeşitli Türk boyları var olmuştur.
1453 İstanbul'un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet'in isteğiyle Anadolu'da bulunan Karamanoğullarının büyük bir bölümü Üsküp ve Gostivar bölgesine yerleştirilmiştir. 1900 ve 1910 senelerinde ve Balkan Savaşları döneminde bu bölgelerde bulunan Türklerin çoğu İstanbul'un Ümraniye, Kadıköy, Kartal, Maltepe ve Pendik, Zeytinburnu, Bayrampaşa, Gaziosmanpaşa gibi yerlerde yaşamaktadırlar. Bugün de Üsküp ve Gostivar şehirlerinde Türkler vardır.
Siyâsi Yapı
Makedonya'da bugün Türk Demokratik Partisi (TDP), Türk Hareket Partisi (THP) ve Türk Millî Birlik Hareketi (TMBH) bölgede yaşayan Türkleri, siyasi mecralarda temsil etmektedirler. Makedonya Türklerini son hükümette (2011) Devlet Bakanı Hadi Neziri[4] ve Mecliste de TMBH Genel Başkanı Erdoğan Saraç ve TDP Genel Başkanı Kenan Hasip milletvekilleri olarak temsil etmektedirler. Ayrıca yüksek yargıda, Makedonya Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesinde Salih Murat yer almaktadır.
Makedonya'da Türkçe gazete-dergi yayınlanmakta, aynı zamanda Türkçe tiyatro ile radyo-televizyon yayınları da yapılmaktadır. Filoloji Fakültesi dâhilinde de bir yüksek eğitim kurumu olarak Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü de çalışmaktadır.
Eğitim
Üsküp'te 1880'li yıllardan beri eğitime açık olan Tefeyyüz İlköğretim Okulu vardır. Üsküp hâricinde birçok şehirde de ilköğretim okulları bulunmaktadır; bunlardan biri Gostivar'da bulunur. Üsküp ve diğer șehirlerde de liseler mevcuttur. En önemli liselerden biri Üsküp'ün merkezî beldesi olan Centar beldesindeki Josip Broz Tito lisesidir, bu lisede Türkçe eğitim gören sınıflar vardır. Ayrıca 2012 yılından sonra Anadolu Üniversitesi açık öğretim sistemi ile yükseköğretim hizmetlerini Makedonya'da da vermeye başlamış ve Gostivar'da açtığı irtibat bürosu ile akademik danışmanlık derslerine başlamıştır.
Kaynakça
- 1 2 2002 nüfus sayımı sonuçları Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
- ↑ Fred Abrahams, A Threat to "Stability": Human Rights Violations in Macedonia, Human Rights Watch, 1996 ISBN 1564321703
- ↑ Galina Oustinova-Stjepanovic, Religion and Politics of Sufi Turks in Macedonia A pre-field proposal, University College London, London 2008
- ↑ Makedonya Cumhuriyeti Meclisi web sitesi (fransızca)
Dış bağlantılar
- Ufuk Derneği resmî sitesi
- Türk Demokratik Partisi resmî sitesi
- Genç Makedonyalılar
- Yeni Balkan gazetesi resmî sitesi
- Maktürk
- Türkolog Prof. Dr. Oktay Ahmed
- MATÜSİTEB resmî sitesi
|