Mandarin
- Bu madde Kuzey Çin'de konuşulan Mandarin hakkındadır. Çin Halk Cumhuriyeti'nin resmi dili Standart Mandarin hakkında bilgi almak için Standart Çince maddesine bakınız.
Mandarin ya da Beifanghua (北方話; Hanyu Pinyin: Běifānghuà) Çincenin en çok konuşulan lehçesidir. Kuzey Çin'de konuşulan tüm lehçeler Mandarin olarak sınıflandırılmıştır. Ancak genelde Mandarin daha dar anlamıyla Çin ve Tayvan'da resmî dil olarak kullanılan Standart Çince'ye (普通话,Putonghua/国语,Guoyu) işaret eder.
Mandarin'in Beijing (Pekin) lehçesi, günümüzde standart Çince adıyla Çin Halk Cumhuriyeti ve Tayvan'da resmî dil olarak kabul edilmiştir.
Tarih
Standart Mandarin her zaman birçok lehçeden oluşmuştur; ancak her zaman prestij lehçeler bulunmuştur. Mesela Konfiçyüs yǎyán (雅言) lehçesini veya "seçkin lehçe"yi, yerel lehçelere tercih ediyordu. Han Hanedanlığı zamanındaki yazılarda ise tōngyǔ (通语) kullanılıyordu. Kuzey ve güney hükümdarlıklarına ait kitaplar o zamanların bir veya daha fazla standart sistematik telaffuzları yansıtıyordu. Ancak tüm bu lehçeler eğitimli seçkin kesim dışında belki de hiç bilinmiyordu; hatta seçkin kişiler arasında bile okunuşları çok fazla değişkenlik gösterebiliyordu; çünkü Klasik Çince olarak adlandırılan standartlar sadece yazılı bir standart idi; ancak konuşulan o değildi.
Ming Hükümdarlığı ve (1368–1644) ve Qing Hükümdarlığı (1644–1912) mahkemelerde kullanılan dili tarif etmek için, "resmi dil" yani guānhuà (官话) terimini kullanmaya başladılar. Mandarin terimi ise direk olarak Portekizce'den gelmektedir. Mandarin sözcüğü Çin'deki bürokratik memurları tarif etmek için kullanılıyordu. Yanlış anlaşılmanın da etkisi ile tüm Asya'da memurları tarif etmek için kullanılan ve bir Sanskrit sözcüğü olan (mantri veya mentri) terimi, Portekizce'deki mandar(birine bir iş vermek) sözcüğü ile çok benzeşmesinden ve memurların verilen işi yapan kişi olmasından dolayı memurlara mandarin denilmeye başlandı. Bu gelişmenin ardından Portekiz'liler aniden bu memurların kendi aralarında kullandıkları dile (Guanhua) "Mandarinlerin dili", "Mandarin Dili" veya kısaca "Mandarin" demeye başladı. Zamanla Mandarin Batılılar tarafından, Kuzey Çin'de kullanılan tüm lehçeleri ifade eden bir terim haline gelmiştir.
Sık Kullanılan Kalıplar
| Türkçe | Mandarin | Mandarin (Pinyin) |
|---|---|---|
| Merhaba! | 你好! | Nǐhǎo! |
| Adınız nedir? | 你叫什么名字? | Nǐ jiào shén me míng zi? |
| Benim adım .... | 我叫 .... | Wǒ jiào .... |
| Nasılsınız? | 你好吗？ | Nǐ hǎo ma? |
| Ben iyiyim, ya siz? | 我很好，你呢？ | Wǒ hěn hǎo ， nǐ ne ？ |
| Teşekkürler. | 谢谢。 | Xiè xiè 。 |
| Rica ederim. | 欢迎您！/ 不用谢！ | Huān yínɡ nín ！ / Bú yònɡ xiè ！ |
| Evet | 是的。 | Shì de 。 |
| Hayır | 不。 | Bú 。 |
| Ne zaman? | 什么时候？ | Shén me shí hou ？ |
| Ne kadar? (miktar, para) | 少钱？ | Shǎo qián ？ |
| Ne kadar? (uzunluk) | 多长？ | Duō chánɡ ？ |
| Yavaş konuşabilir misiniz? | 您能讲的再慢些吗？ | Nín néng jiǎng de zài màn xiē ma ？ |
| Günaydın! | 早上好！ | Zǎo shang hǎo ！ |
| Hoşçakal! | 再见！ | Zài jiàn ！ |
| Çinceyi akıcı konuşamıyorum. | 我的中文讲的不是太好。 | Wǒ de zhōng wén jiǎng de bú shì tài hǎo 。 |
Ayrıca bakınız
Kaynak
| ||||||||||||||||||||||||
