Matvei Muranov
| Matvei Konstantinoviç Muranov | |
|---|---|
 | |
| Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesi | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 29 Kasım 1873 Poltava, Çarlık Rusyası |
| Ölüm | 9 Aralık 1959 (86 yaşında) Moskova, Rusya SFSC, Sovyetler Birliği |
| Partisi | Sovyetler Birliği Komünist Partisi |
| Mesleği | Bürokrat, Siyasetçi |
| Ödüller |  |
Matvei Konstantinoviç Muranov (29 Kasım 1873 — 9 Aralık 1959) Ukrayna doğumlu Bolşevik devrimci ve Sovyet siyasetçisi.
Hayatı
Devrimci gençlik yılları
Poltava yakınlarındaki Rybtsy’de köylü bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelir. Ailesi 1900 yılında Harkov’a taşınır. Burada demiryolu işçisi olarak çalışmaya başlar. 1904 yılında Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi’nin Bolşevik kanadına girer. 1905 Devrimine katılır. 1907 yılında ise Harkov parti komitesine katılır. 1912 yılında 4. Duma seçimlerinde Harkov’dan Bolşevik vekil olarak seçilir. Bolşeviklerin aynı yıl Menşeviklerden tamamen ayrılmaları yönündeki Merkez Komitesi kararına destek veren tek millet vekilidir[1].
I. Dünya Savaşı
Ağustos 1914’de I. Dünya Savaşının patlak vermesiyle beraber Muranov de diğer Bolşevik Duma vekilleri sürgündeki liderleri Lenin’in söylemleri doğrultusunda savaş karşıtı görüşlerini açıklayacaklar ve parlamenter dokunulmazlıklarını kullanarak ülkeyi gezeceklerdir. Devrimci söylemleri askerleri savaşa karşı kışkırttıkları için Kasım 1914’de tutuklanan vekiller 10 Şubat 1915’de vatana ihanet suçlamasıyla mahkeme önüne çıkarlar. Ölüm cezasıyla yargılanan Bolşevik vekillerden Lev Kamenev de dahil olmak üzere bazı vekiller söylemlerinden geri adım atacaklardır. Muranov Çarlık rejimi hakimleriyle uzlaşmaz bir tutum takınacak ve geri adım atmayacaktır[2]. Sonunda Çarlık rejimi savcılığı vekiller hakkındaki suçlamaları düşürmüştür[3]. Muranov ve diğer vekiller yine de Sibirya’daki Turkhansk bölgesine ömür boyu sürgün cezasına çarptırılmışlardır.
1917 Devrimleri
1917 Şubat Devrimi ile Çarlık rejiminin devrilmesinden sonra Muranov kendisiyle beraber sürgünde bulunan Lev Kamenev ve Josef Stalin ile birlikte başkent Petrograd’a döner. O sırada şehire gelen ilk Bolşevik önderlerdendir[4]. 12 Mart günü Bolşevik Merkez Komitesi Rusya Bürosu üyeliğine getirilen Muranov 16 Mart günü de Bolşevik yayın organı Pravda’nın yayın kuruluna getirilir[5]. Muranov ayrıca, Şubat Devriminden sonra şehirde kendiliğinden kurulan Petrograd Sovyetinde de yönetime seçilecektir.
Muranov, Çarlık rejimi mahkemesinde kazandığı saygınlığı yine aynı mahkemedeki şüpheli davranışlarıyla dikkat çeken Kamenev’in lehine kullanacak ve Bolşeviklerin Kamenev için duydukları kuşkuları gidermeye çalışacaktır. Bu şekilde Pravda’nın kendilerinden önceki yayın kurulunu oluşturan Vyaçeslav Molotov ve Aleksandr Şlyapnikov’dan bu görevi devralırlar. Pravda bu döneme dek Geçici Hükümete destek vermezken Kamenev-Stalin-Muranov üçlüsü daha uzlaşmacı bir tavır alacak ve ayrıca Menşeviklerin Enternasyonalistler kanadıyla birleşme yönünde karar alacaklardır.
Bu dönemde sürgünde bulunan ve Rusya’ya dönmek için çeşitli yollar arayan Lenin 3 Nisan 1917 günü Petrograd’a gelince Kamenev-Muranov-Stalin hattını şiddetle eleştirir ve Menşeviklerle işbirliğini kesinlikle reddeder. Lenin, Nisan Tezlerini ilan ettiği Bolşevik konferansından sonra Muranov Harkov’a gönderilir. Burada Bolşevik yayın organı Proletarya’nın sorumluluğu ona verilir.Temmuz – Ağustos 1917’de yapılan 6. Parti Kongresinde Merkez Komiteye girer ve sekretaryasına da seçilir.
Sovyet iktidarı dönemi
Muranov, Bolşeviklerin iktidarı aldığı Ekim Devrimi ayaklanmasına katılır. 2. Tüm Rusya Sovyetler Kongresi Yönetim Kuruluna seçilir. İlerleyen dönemde partide büyük tartışmalara yol açan Brest Litovsk Antlaşması sürecinde Lenin’in savunduğu hattı izler.
Muranov, Mart 1918’deki 7. Parti Kongresinde Merkez Komitesine seçilmese de bu organa Mart 1918’de yapılan 8. Parti Kongresinde yeniden seçilir[6]. Mart 1919 – Nisan 1920 arasında ise Merkez komitesine bağlı Örgüt Bürosu aday üyesidir.
Muranov özellikle 1920’li yıllardaki parti içi çekişmelerde Stalin’in tarafını tutar. 1922 yılındaki 11. Parti Kongresinde Merkezi Kontrol Komisyonuna seçilir ve 1934 yılına kadar burada görev yapar. 1923 – 1934 yılları arasında Sovyet Yüksek Mahkemesinde de görev yapar.
Ölümü
Eski Bolşeviklerin çoğunun hayatını kaybettiği Büyük Temizlik tasfiye harekâtı sırasında hayatta kalır. 1939 yılında emekliye ayrılır. 1959 yılında Moskova’da hayata gözlerini yumar.[7]
Kaynakça
- ↑ Altı Bolşevik vekilden sadece birisi alınan bu kararı tanıdığı için parti içinde daha önceden de yaşanan vekillerin parti kararlarına uymasına dair gerilimler yeniden su yüzüne çıkar. Partide vekillerin geri çağrılmasını isteyenler (Otzovistler) ve vekillerin uyarılmasını isteyenler (Ultimatomcular) çıkacaktır. Ayrıca Bolşevik vekiller arasında Ohranka ajanı olduğu sonradan anlaşılan Roman Malinovski bulunmaktaydı.
- ↑ Mahkeme sürecindeki tutumları sebebiyle Bolşevikler arasındaki itibarı artacaktır.
- ↑ Kaderin garip bir cilvesi olarak davada sanıkları Bolşevikler tarafından Ekim Devrimi ile devrilecek olan gelecekteki Rusya Geçici Hükümet Başbakanı avukat Aleksandr Kerenski savunmuştur. Kerenski aynı zamanda Lenin’in de Kazan Üniversitesindeki hukuk hocasıdır.
- ↑ Bu dönemde Petrograd’da partinin sorumluları arasında Vyaçeslav Molotov da bulunmaktadır. Ancak özellikle Stalin ve Muranov’un gelmesinden sonra ikinci plana itilecektir.
- ↑ Molotov aynı zamanda Muranov ve Stalin gelene dek Pravda’nın da yayın kurulunun başındadır. Molotov, farkında olmadan Lenin’in bir ay sonra Nisan Tezlerinde dile getireceği Geçici Hükümet ile uzlaşmaz tutumunun benzerini sergilerken, Muranov ve Stalin’in gazeteye müdahalesiyle Pravda Geçici Hükümete destek veren şekilde yayın yapmaya başlar. Mühürlü Tren ile Petrograd’a gelecek olan Lenin, Pravda’yı bu şekildeki yayınından dolayı şiddetle eleştirecektir.
- ↑ 1923 yılına kadar bu organda görev yapacaktır
- ↑ marxist.org sitesindeki biyografisinden (İngilizce) 12 Temmuz 2016 tarihinde erişilmiştir