Muhammed Ali
 Muhammed Ali, 1967 | |
| Kişisel bilgileri | |
|---|---|
| Takma ad(lar)ı |
The Greatest (En iyisi) The People's Champion (Halk Şampiyonu) The Louisville Lip (Louisville Lip) |
| Sıklet | Heavyweight (Ağır siklet) |
| Boyu | 6 ft 3 in (190 cm)[1] |
| Kanat açıklığı | 78 in (198 cm) |
| Millîyeti | Amerikalı |
| Doğumu |
17 Ocak 1942 Louisville, Kentucky, ABD |
| Ölümü |
3 Haziran 2016 (74 yaşında) Phoenix, Arizona, ABD |
| Duruş biçimi | Right (Sağ) |
| Kariyeri | |
| Toplam maç | 61 |
| Galibiyet | 56 |
| Nakavtla galibiyet | 37 |
| Yenilgi | 5 |
| Beraberlik | 0 |
Muhammed Ali, önceki adı: Cassius Marcellus Clay Jr. (17 Ocak 1942; Louisville, Kentucky - 3 Haziran 2016; Phoenix, Arizona), Amerikalı Müslüman profesyonel boksör. Tüm zamanların en iyi boksörü olarak kabul edilen Muhammed Ali, kariyeri boyunca yaptığı maçların yalnızca 5 tanesini kaybetmiştir.[2][3]
Hayatı
Müslüman olmadan önceki ismi Cassius Marcellus Clay Jr. olan Muhammed Ali, 17 Ocak 1942'de Kentucky Louisville'de doğdu. Afro-Amerikan ve İrlanda kökenlidir. 12 yaşındayken boksla tanıştı ve kısa zaman içinde National AAU ve Altın Eldiven Şampiyonası'nda amatör kayıtlara girdi. Yine 1960'ta Roma'da ağır hafif siklette altın madalya alarak profesyonel lige döndü. 18 yaşındayken katıldığı Roma Olimpiyatları'nda altın madalya aldıktan sonra ünü giderek artmaya başladı.
1964 yılında 22 yaşındayken, S. Liston'u yenip Dünya Şampiyonu oldu. Bu zaferden sonra dinini değiştirdiğini ve İslam'a geçtiğini açıkladı. Muhammed Ali ismini aldı ve çok sevdiği boks'a 1967'den 1970'e kadar ara vermek zorunda kaldı. "Vietnamlılar bana hiçbir kötülük yapmadılar ki onlarla savaşayım." diyerek Vietnam Savaşı'na gitmediği için 5 yıl hapis ve 10 bin dolar para cezasına çarptırıldı. Lisansı ve pasaportu elinden alınınca dava süresince maddi sıkıntılar yaşadı ve iflas ettiğini açıkladı. Ailesinin yardımı ve üniversitelerde para karşılığı yaptığı konuşmalarla geçimini sağladı. 1970'te temyiz davasını kazanıp tekrar boksa döndü. 1971'de Joe Frazier ile 'Asrın maçı'na çıktı ve profesyonel boks kariyerinde ilk defa kaybetti. Uzmanlar üç buçuk sene aradan sonra sadece 2 maç yapan Muhammed Ali'nin bu kadar zor bir maça hazır olmadığı görüşünde hemfikirdi. Fakat o en kısa zamanda tekrar şampiyon olmak istiyordu. Ardından çenesinin kırıldığı maçta Ken Norton'a sayı ile yenilince, kendi ve yakınları dışında birçok kişi kariyerinin bittiğini sandı. Fakat o azmedip art arda unvan için rakip olan boksörleri bir bir yendi. Ken Norton'i yenip rövanşı aldı.
1973'te Joe Frazier ile unvan maçı için anlaştı. Arada sadece Joe Frazier-George Foreman maçı kalmıştı. Frazier sürpriz bir şekilde iki raund'da nakavt oldu. Ali böylece önce Fraizer ile maç yapıp arkasından da Foreman'la maç ayarladı ve iki maçı da nakavt'la kazandı. Böylece hem kaybettiği unvanını alacak hem de daha bitmediğini gösterecekti. 1974'te Foreman’ın bahisçilerde 7'ye 1 favori olduğu maçta rakibini hiç beklenmedik bir taktik ile sekizinci raundda nakavt edip hak ettiği unvanı Floyd Patterson'den sonra tekrar elde eden ikinci boksör oldu. 1978'de L. Spinks'e yenilip ardından aynı yıl rakibini yenince Dünya Şampiyonluğunu 3 kez elde eden ilk boksör oldu. O zamanlar sadece 2 Dünya Boks Federasyonu olması değerini daha da farklı kılıyordu. 2008 yılı itibari ile 8 Dünya Boks Federasyonu bulunuyordu. Muhammad Ali'nin etkin döneminde en iyi boksörler, unvanı elde edebilmek için, mutlaka karşı karşıya gelirlerdi. George Foreman'in 1994 yılında 20 sene aradan sonra tekrar Dünya Şampiyonu olması ve unvanını çok kez savunması, o dönemin boksunun birçok ülkede neden "Altın 70'li yıllar" diye anıldığını bize anlatıyor.
1978'de boksu Şampiyon olarak bıraktı. Sonra 1984'te Parkinson hastalığına yakalanmasına rağmen bunu gizleyip büyük para karşılığı iki maç daha yapıp kaybetti. İkisi de o vaktin veya sonrasının Dünya Şampiyonları idi. (eski sparring partneri Larry Holmes ve Trevor Berbick). Profesyonel döneminde sadece 5 kez yenilen, Olimpiyat ve Dünya Şampiyonu olan Muhammed Ali, 36 yaşına kadar bütün şampiyonlar için tek isim olmayı başardı ve 37'si nakavt olmak üzere 56 maç kazandı.
Ona sadece bir boksör olarak bakmamak gerekir. Çünkü o gücüyle olduğu kadar kişiliğiyle de hep daha iyisini yapmaya çalışmıştır. 1960 Roma Olimpiyatları'ndan döndükten iki gün sonra bir lokantada sadece beyazlara servis yapıldığını öğrenince, altın madalyasını Ohio Nehri'ne atmıştır. 1996 Atlanta Olimpiyatları'nda bu madalyanın yerine başka bir altın madalya kendisine verilmiştir.
Din olarak İslamiyet'i seçmiştir ve Vietnam Savaşı'na gitmemiştir. Bu durumu şöyle dile getirmiştir: "Benim onlarla sorunum yok." (I'I ain't got no quarrel with them Vietcong'). Bu nedenle unvanlarına el konuldu ve bokstan uzaklaştırıldı. Fakat o yılmadı. Bu süre içerisinde üniversiteleri dolaşarak İslamiyet'i anlattı. Malcolm X ile yakın ilişkileri oldu. Verimli işlerle uğraştı.
Bokstan sonraki yaşamı
1984 yılında, Muhammed Ali Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Ronald Reagan'ın yeniden seçilebilmesi için kendisine destek verdiğini açıkladı.[4] 1991 yılında Ali, Körfez Savaşı sırasında Irak'a gitti ve Amerikalı rehinelerin serbest bırakılmasını müzakere etmek amacıyla Saddam Hüseyin ile bir araya geldi.[5]
1996 yılında Atlanta, Georgia'da 1996 Yaz Olimpiyatları'nda ateşini yakma onuruna vardı.
17 Kasım 2002 tarihinde, Muhammed Ali, "Barış BM Elçisi" olarak Afganistan'a gitti.[6] BM özel konuğu olarak üç günlük bir iyi niyet misyonuna ilişkin Kabil'de bulundu.[7]
27 Temmuz 2012 tarihinde Ali, Londra'da, 2012 Yaz Olimpiyatları Açılış törenindeki Olimpiyat Bayrağını taşıdı. Parkinson hastalığından dolayı stadyumda bayrağı taşıyamayacak hale gelince eşi Lonnie tarafından ayakta durmasına yardımcı oldu.[8]
20 Aralık 2014 tarihinde Ali, pnömoni şikayetine muzdarip hastaneye yatırıldı. Ali bir kez daha Scottsdale, Arizona'da bir konuk evinde tepkisiz bulunduktan sonra idrar yolu enfeksiyonu rahatsızlığı ile 15 Ocak 2015 tarihinde hastaneye yatırıldı. Ertesi gün taburcu oldu.
Muhammed Ali'nin zamanının en iyisi olduğu kabul edilir. 2001 yılında Hollywood tarafından hayatı filme alındı. Ali adlı filmde Muhammed Ali'yi Will Smith canlandırdı.
Parkinson hastalığı yüzünden uzun süre Michigan'daki çiftliğinde gözlerden uzak yaşamayı tercih eden ünlü boksör, ringlerde 20 yıldır ağzından düşürmediği "Bütün zamanların en iyisiyim" lafını ispatlayarak bir efsane olmuştur.
Buna rağmen, 2001 yılındaki 11 Eylül saldırıları üzerine Muhammed Ali, başında New York İtfaiye Müdürlüğü şapkası ile Sıfır Noktasına giderek destek ve dayanışmasını göstermek gereği duymuş ve şöyle demiştir:
“Beni asıl inciten, 'İslam' adının bulaştırılması ve 'Müslüman' [adının] bulaştırılması ve sorun çıkarılıp nefret ve şiddete yol açılması. İslam, katil dini değildir. İslam, barış demektir. Evde öylece oturup insanların sorunun kaynağı olarak Müslümanları yaftalamalarına seyirci kalamazdım.”[9]
Hayatını anlatan biyografik roman, 2002 yılında Kaknüs Yayınları tarafından yayımlanmıştır (ISBN 975-6698-34-9).
Uzun süredir Parkinson hastalığı ile mücadele eden Muhammed Ali 3 Haziran 2016 tarihinde solunum yolu rahatsızlığı nedeniyle tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirmiştir.[10]
Profesyonel boks kaydı
| 56 galibiyet (37 nakavt, 19 karar), 5 kayıp (4 karar, 1 çekilme), 0 berabere[11] | |||||||
| Sonuç | Rakip | Tip | Rd., Zaman | Tarih | Yer | Notlar | |
| Kayıp | Trevor Berbick | Karar (oybirliği) | 10 (10) | 1981-12-11 |  Nassau Bahamalar |
||
| Kayıp | Larry Holmes | TKO (Teknik Nakavt) | 10 (15) | 1980-10-02 |  Las Vegas, NV |
Maç WBC Ağırsiklet unvanı içindi | |
| Galibiyet | Leon Spinks | Karar (oybirliği) | 15 (15) | 1978-09-15 | New Orleans, LA |
WBA Ağırsiklet unvanını kazandı; 1979-09-06 unvan boştu | |
| Kayıp | Leon Spinks | Karar (ikiye ayrılma) | 15 (15) | 1978-02-15 | Las Vegas, NV |
WBA/WBC Ağırsiklet unvanını kaybetti | |
| Galibiyet | Earnie Shavers | Karar (oybirliği) | 15 (15) | 1977-09-29 | New York City, NY |
WBA/WBC unvanını korudu | |
| Galibiyet | Alfredo Evangelista | Karar (oybirliği) | 15 (15) | 1977-05-16 | Landover, MD |
WBA/WBC unvanını korudu | |
| Galibiyet | Ken Norton | Karar (oybirliği) | 15 (15) | 1976-09-28 | The Bronx, New York |
WBA/WBC unvanını korudu | |
| Galibiyet | Richard Dunn | TKO | 5 (15) | 1976-05-24 |  Munich, Almanya |
WBA/WBC unvanını korudu | |
| Galibiyet | Jimmy Young | Karar (oybirliği) | 15 (15) | 1976-04-30 | Landover, MD |
WBA/WBC unvanını korudu | |
| Galibiyet | Jean-Pierre Coopman | KO(Nakavt) | 5 (15) | 1976-02-20 |  San Juan, Porto Riko |
Retained WBA/WBC Heavyweight titles | |
| Galibiyet | Joe Frazier | TKO | 14 (15), 0:59 | 1975-10-01 |  Quezon City, Philippines |
"The Thrilla in Manila"; WBA/WBC unvanını korudu | |
| Galibiyet | Joe Bugner | Karar (oybirliği) | 15 (15) | 1975-06-30 |  Kuala Lumpur, Malaysia |
WBA/WBC Ağırsiklet unvanını korudu | |
| Galibiyet | Ron Lyle | TKO | 11 (15) | 1975-05-16 | Las Vegas, NV |
WBA/WBC unvanını korudu | |
| Galibiyet | Chuck Wepner | TKO | 15 (15), 2:41 | 1975-03-24 | Richfield, OH |
WBA/WBC unvanını korudu | |
| Galibiyet | George Foreman | KO | 8 (15), 2:58 | 1974-10-30 |  Kinshasa, Zaire |
"The Rumble in the Jungle"; WBA/WBC Ağırsiklet unvanını kazandı | |
| Galibiyet | Joe Frazier | Karar (oybirliği) | 12 (12) | 1974-01-28 | New York City, NY |
NABF Ağırsiklet unvanını korudu; unvan 1974 den sonra boştu | |
| Galibiyet | Rudi Lubbers | Karar (oybirliği) | 12 (12) | 1973-10-20 |  Jakarta, Endonezya |
||
| Galibiyet | Ken Norton | Karar (ikiye ayrılma) | 12 (12) | 1973-09-10 | Inglewood, CA |
NABF Ağırsiklet unvanını kazandı | |
| Kayıp | Ken Norton | Karar (ikiye ayrılma) | 12 (12) | 1973-03-31 | San Diego, CA |
NABF Ağırsiklet unvanını kaybetti | |
| Galibiyet | Joe Bugner | Karar (oybirliği) | 12 (12) | 1973-02-14 | Las Vegas, NV |
||
| Galibiyet | Bob Foster | KO | 7 (12) | 1972-11-21 | Stateline, NV |
NABF Ağırsiklet unvanını elde etti | |
| Galibiyet | Floyd Patterson | TKO | 7 (12) | 1972-09-20 | New York City, NY |
NABF unvanını korudu | |
| Galibiyet | Alvin Lewis | TKO | 11 (12), 1:15 | 1972-07-19 |  Dublin, Ireland |
||
| Galibiyet | Jerry Quarry | TKO | 7 (12), 0:19 | 1972-06-27 | Las Vegas, NV |
NABF unvanını korudu | |
| Gaibiyet | George Chuvalo | Karar (oybirliği) | 12 (12) | 1972-05-01 |  Vancouver, Canada |
NABF unvanını korudu | |
| Galibiyet | Mac Foster | Karar (oybirliği) | 15 (15) | 1972-04-01 |  Tokyo, Japonya |
||
| Galibiyet | Jürgen Blin | KO | 7 (12), 2:12 | 1971-12-26 |  Zurich, İsviçre |
||
| Galibiyet | Buster Mathis | Karar (oybirliği) | 12 (12) | 1971-11-17 | Houston, TX |
NABF unvanını korudu | |
| Galibiyet | Jimmy Ellis | TKO | 12 (12), 2:10 | 1971-07-26 | Houston, TX |
Boş olan NABF Ağırsiklet unvanını elde etti | |
| Kayıp | Joe Frazier | Karar (oybirliği) | 15 (15) | 1971-03-08 | New York City, NY |
"The Fight of the Century"; Maç WBA/WBC Ağırsiklet unvanı içindi titles | |
| Galibiyet | Oscar Bonavena | TKO | 15 (15), 2:03 | 1970-12-07 | New York City, NY |
NABF Ağırsiklet unvanını kazandı; Unvan 1971 de boştu | |
| Galibiyet | Jerry Quarry | TKO | 3 (15) | 1970-10-26 | Atlanta, GA |
||
| Galibiyet | Zora Folley | KO | 7 (15), 1:48 | 1967-03-22 | New York City, NY |
Retained WBA/WBC Heavyweight titles; Stripped of titles on 1967-04-28 | |
| Galibiyet | Ernie Terrell | Karar (oybirliği) | 15 (15) | 1967-02-06 | Houston, TX |
Retained WBC Heavyweight title, WBA Ağırsiklet unvanını kazandı | |
| Galibiyet | Cleveland Williams | TKO | 3 (15) | 1966-11-14 | Houston, TX |
WBC unvanını korudu | |
| Galibiyet | Karl Mildenberger | TKO | 12 (15) | 1966-09-10 | Frankfurt, Almanya |
Retained WBC Heavyweight title | |
| Galibiyet | Brian London | KO | 3 (15) | 1966-08-06 |  Londra İngiltere |
WBC unvanını korudu | |
| Galibiyet | Henry Cooper | TKO | 6 (15), 1:38 | 1966-05-21 | London, England |
WBC unvanını korudu | |
| Galibiyet | George Chuvalo | Karar (oybirliği) | 15 (15) | 1966-03-29 | Toronto, Canada |
WBC unvanını korudu | |
| Galibiyet | Floyd Patterson | TKO | 12 (15), 2:18 | 1965-11-22 | Las Vegas, NV |
WBC unvanını korudu | |
| Galibiyet | Sonny Liston | KO | 1 (15), 2:12 | 1965-05-25 | Lewiston, ME |
WBC unvanını korudu | |
| Galibiyet | Sonny Liston | Corner retirement | 7 (15) | 1964-02-25 | Miami Beach, FL |
WBA/WBC Ağırsiklet unvanını kazandı; Stripped of WBA title on 1964-06-19 | |
| Galibiyet | Henry Cooper | TKO | 5 (10), 2:15 | 1963-06-18 | Londra, İngiltere |
||
| Galibiyet | Doug Jones | Karar (oybirliği) | 10 (10) | 1963-03-13 | New York City, NY |
||
| Galibiyet | Charley Powell | KO | 3, 2:04 | 1963-01-24 | Pittsburgh, PA |
||
| Galibiyet | Archie Moore | TKO | 4 (10), 1:35 | 1962-11-15 | Los Angeles, CA |
||
| Galibiyet | Alejandro Lavorante | KO | 5 (10), 1:48 | 1962-07-20 | Los Angeles, CA |
||
| Galibiyet | Billy Daniels | TKO | 7 (10), 2:21 | 1962-05-19 | Los Angeles, CA |
||
| Galibiyet | George Logan | TKO | 4 (10), 1:34 | 1962-04-23 | New York City, NY |
||
| Galibiyet | Don Warner | TKO | 4, 0:34 | 1962-03-28 | Miami Beach, FL |
||
| Galibiyet | Sonny Banks | TKO | 4 (10), 0:26 | 1962-02-10 | New York City, NY |
||
| Galibiyet | Willi Besmanoff | TKO | 7 (10), 1:55 | 1961-11-29 | Louisville, KY |
||
| Galibiyet | Alex Miteff | TKO | 6 (10), 1:45 | 1961-10-07 | Louisville, KY |
||
| Galibiyet | Alonzo Johnson | Karar (oybirliği) | 10 (10) | 1961-07-22 | Louisville, KY |
||
| Galibiyet | Duke Sabedong | Karar (oybirliği) | 10 (10) | 1961-06-26 | Las Vegas, NV |
||
| Galibiyet | LaMar Clark | KO | 2 (10), 1:27 | 1961-04-19 | Louisville, KY |
||
| Galibiyet | Donnie Fleeman | TKO | 7 (8) | 1961-02-21 | Miami Beach, FL |
||
| Galibiyet | Jimmy Robinson | KO | 1 (8), 1:34 | 1961-02-07 | Miami Beach, FL |
||
| Galibiyet | Tony Esperti | TKO | 3 (8), 1:30 | 1961-01-17 | Miami Beach, FL |
||
| Galibiyet | Herb Siler | KO | 4 (8) | 1960-12-27 | Miami Beach, FL |
||
| Galibiyet | Tunney Hunsaker | Karar (oybirliği) | 6 (6) | 1960-10-29 | Louisville, KY |
||
Kaynakça
- ↑ "Cassius Clay". sports-reference.com. Sports Reference LLC. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151208190804/http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/cl/cassius-clay-1.html. Erişim tarihi: January 17, 2014.
- ↑ "Ranking the 15 greatest heavyweight boxers of all time". http://www.telegraph.co.uk. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151125203916/http://www.telegraph.co.uk/sport/othersports/boxing/12015812/Ranking-the-15-greatest-heavyweight-boxers-of-all-time.html?frame=3509598. Erişim tarihi: 11.02.2016.
- ↑ "The Ten Great Heavyweights of All Time:". http://www.boxinginsider.com/. 17 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150317010853/http://www.boxinginsider.com/columns/ten-great-heavyweights-time/. Erişim tarihi: 11.02.2016.
- ↑ UPI (October 3, 1984). "CAMPAIGN NOTES; Muhammad Ali Switches His Support to Reagan". The New York Times. 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150524150201/http://www.nytimes.com/1984/10/03/us/campaign-notes-muhammad-ali-switches-his-support-to-reagan.html.
- ↑ "Muhammad Ali". Heroism.org. January 17, 1942. 26 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130926220450/http://www.heroism.org/class/1970/ali.html. Erişim tarihi: December 5, 2010.
- ↑ "UN Messenger of Peace Muhammad Ali arrives in Afghanistan". UN News Centre. December 13, 2002. December 13, 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20021213180823/http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=5382&Cr=Muhammad&Cr1=Ali. Erişim tarihi: January 29, 2012.
- ↑ "Muhammad Ali visits Kabul". Getty Images. March 16, 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/20100316125459/http://www.life.com:80/image/1647010?epmid=1. Erişim tarihi: May 20, 2008.
- ↑ Wilson, Stan (July 28, 2012). "Muhammad Ali returns to the Olympic stage, once again, in London". CNN. http://edition.cnn.com/2012/07/27/sport/olympics-muhammad-ali/index.html. Erişim tarihi: July 29, 2012.
- ↑ War on Terror: 'The Champ' Defends His Faith in New York
- ↑ "Muhammed Ali yaşamını yitirdi". 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160604171057/http://www.hurriyet.com.tr/muhammed-ali-yasamini-yitirdi-40113009. Erişim tarihi: 4 Haziran 2016.
- ↑ http://www.boxrec.com/list_bouts.php?human_id=180&cat=boxer boksör: Muhammad Ali,BoxRec
Dış bağlantılar
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||