Nirvana
|
Budizm Kavramları |
|
Önemli Kişiler |
|
Yörelere göre Budizm |
|
Budizmin Yazılı Kaynakları |
|
Budist Kültürü |
Nirvana (Sanskritçe: Nirvāna, निर्वाण), Sanskrit dilinde "dışarı" anlamına gelen "nir" ve "esmek, üflemek, nefes vermek" anlamındaki "va" sözcüklerinden türetilmiş olup, Doğu dinlerinde, mistizminde ve Hint Teozofi'sinde manevi kurtuluş'u belirtmek üzere, sözcük anlamıyla "dışarı esmiş", "dışarıya üflenmiş" anlamına gelir.
Bir nevi gerçeği olduğu gibi kabul etmenin gerektiğini anlatan ve kişinin bulunduğu durumdan memnun olması gerektiğini anlatan bir felsefedir.
Korkusuz; endişesiz bir hayatı yaşamak, sonunu düşünmeden her şeyi akışına bırakmak gerektiğini savunan bir kavramdır. Hayatın kötü yanlarını görmezden gelip, güzellikleri ön planda tutan bir düşünce biçimidir. Buda kültüründe bu anlayış, ruhun özgürleşmesi ve en üst düzeye çıkması anlamını taşıyor. Acının ruhtan uzak bir kavram olduğuna inanılan düşünce, günümüzde daha farklı anlamlar içermektedir. Kişi nirvana ile sıkıntısını, üzüntüsünü kenara bırakır ve anın tadını çıkartır. Ruhsal aşamaları anlatan “nirvana kavramı” kişinin arzu ettiği olgulara kadar gösterdiği çabayı ve sonunda gösterdiği çabanın karşılığını aldığı andaki hazzı anlatmaktadır.
Nirvana başarıya gitmenin belli aşamaları olduğunu savunur. Doğru görüş, düşünme, söz, eylem, çaba, anımsama, yaşayış gibi kavramlar, mutluluğun anahtarı olarak görür. Gerçek varlığının farkına varan ve ruhunu özgür bırakmanın gerektiğini savunan anlayış, başkaların düşüncelerinden sıyrılmak gerektiğini savunmaktadır. Doğal akışın faydalı olduğunu benimseyen ve olmayacak şeylerin üzerine gitmeden, yaşanan olayların tekrarlanacağı korkusunu yaşamadan, hayatı daim ettirmek gerektiğine inanmaktadır.
3733_nirvana1
Yoga felsefesine benzer bir özellik taşıyan nirvana anlayışı, hayatın güzellikleri varmanın yollarını anlatmaktadır. Olanın olduğu gibi kabul etmek gerektiğine inanan anlayış, acıların bir gün biteceğine inanarak yaşanması gerektiği savunmaktadır. Hiçbir acı sonsuza kadar sürmez mantığı ile hareket eden kavram, nefretten, kötülükten uzak bir birey olmak gerektiğini düşünmektedir. Ancak bu şekilde nirvana’ya ulaşabileceğini tavsiye etmektedir. Bencillikten arınmak gerektiği düşüncesine inanan ve ıstıraptan, kötümserlikten uzaklaşıp, kendi benliğine geri dönmek için yol gösteren bir anlayıştır. İyi insanların mutlaka bir gün mutluluğun zirvesine erişeceğine inanır. Ve çok kötü şeyler yaşayan insanların, artık hayatlarını değişeceğine ve kötülükten iyiliğe doğru çıkış yapabileceğinin düşünmektedir.
Nirvana’ya ulaşmanın en etkili yolu, aşırı duyguları, ihtirasları kontrol altına alabilmektir. Bu anlayışın en önemli düşüncesi, kişinin hayatı boyunca yaptığı eylemlerin ileriki hayatında önüne geleceğini savunur. Yani ne ekersen onu biçersin mantığı ile hareket eder. İnsanların düşüncelerine saygılı bir birey olmayı ön gören bu kavram, her zaman iyi düşünmenin faydalı olacağını inanır. Hayatın getirdiklerine razı olmak ve yaşanılması gerektiğine inanmak, daha az acı çekmeyi sağladığını düşünmektedir. Bu anlayış, insanların, emeğinin, çalışmanın karşılığını mutlaka karşılığını alacağını düşünür ve başarı neticesinde nirvana’ya ulaşacağını savunur.
Yazar: Elif Açıkgöz