Osman Nuri Birgi
Dr. Ziya Nuri Birgi (d. 1872, İstanbul - ö. 7 Aralık 1936, Ankara), Türkiye'de KBB Hekimliğinin öncülerinden, öğretim üyeliği ve milletvekillliği de yapmış bir doktordur.
5 Ağustos 1872'de İstanbul’da doğdu. İlk ve Orta Öğrenimini İstanbul’da tamamladıktan sonra, Askeri Tıbbiye’ye kaydoldu ve 11 Şubat 1888'de Tıp Doktoru Diploması’nı aldı. 6 ay Haydarpaşa Askeri Hastanesi'nde Tabip Muavinliği yaptıktan sonra, 1890 yılında Müsabaka Sınavı ile Emraz-ı Umumiye Ders Muavinliğine tayin edildi. 1892’de İstanbul'daki kolera salgını sırasında Fatih Bölgesinden sorumlu Kolera Mücadele Hekimliği yaptı. 1894 yılında Mekteb-i Tıbbiye Muallimler Meclisi’nin seçme sınavı ile Berlin’e gönderilir. Burada, Kaiser Wilhelm Akademisi’nde ilk sınıftan başlayarak Tıp Fakültesini yeniden okudu ve 15 Mart 1898’de bu Akademi’den yeniden Tıp Doktoru Diplomasını aldı.
Hemen sonrasında, Kulak ve Boğaz Kliniğine Asistan kabul edilerek, bir yıl Charité Hastanesi Kulak Kliniğinde Prof. Trautmann ile ve bir yıl da Kulak-Boğaz Kliniğinde Prof. Fraenkel yanında Asistanlık yaparak KBB Uzmanı oldu. Bu eğitimi sırasında Hartmann ve Babinski Poliklinikleri’ne de devam etti. Bir ay süreyle Paris’e giderek Lermoyez ve Castexin Servislerinde gözlemlerde bulunur. Asistanlığının bitiminde Leipzig ve Halle’ye giderek bilgi ve birikimini arttırdı. Viyana’da Urbantisch ve Chiari Klinikleri’nde incelemelerde bulundu.
1900 yılı Şubat ayında İstanbul’a dönerek Gülhane Hastanesi’nde Üzniye, Enfiye ve Hançereviye tedrisine tayin edildi ve bu Servisi yeniden kurdu. 1902 yılında ilave-i memuriyetle Şişli Etfal Hastanesi’ne tayin edildi. 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanında, Mekteb-i Tıbbiyelerin birleştirilmeleriyle oluşturulan Tıp Fakültesi’nde Seririyat-ı Üzniye ve Hançereviye Muallimliği’ne seçildi. Haydarpaşa’daki Kliniği yeniden düzenledi. Balkan Savaşı ile Selanik mıntıkasında Ordu Sıhhiye Müşaviri ve Merkez Hastanesi Mütehassıslığı ile vazife yaptı. Eylül ayında, Fakülteye yeniden tayin edildi. Harb-i Umumi Seferberliği’nde İhtiyat Asker Hastanesi ilan edilen Tıp Fakültesi Hastanesi’ne Sertabip (başhekim) olarak tayin edildi ve Çanakkale Savaşının sonuna kadar bu görevde kaldı. Ardından İzmir Fırkası Askere alma ve Sıhhiye İşlemlerini teftişle memur Heyet Reisi olarak gönderildi ve bu vazifesinin sonunda tekrar Fakülte Başhekimliği ile görevlendirildi. 1918 yılında, I. Dünya Savaşı sonrasında Livalık (Tuğgeneral) rütbesiyle askerlikten emekliye ayrıldı. 1919 senesi Kasım ayında Fakülte Riyasetine (Dekanlık) seçildi ve bu görevi 1,5 yıl sürdü. İstiklal Savaşı sırasında Fakültede öğretimine devam etti.
1933 yılında Atatürk’ün Üniversite Reformu sırasında Fakültedeki kadrosuna yaş haddinden son verildi, ancak 1 yıl sonra fahri sıfatla Kürsüye yeniden davet edildi. 1933 emekliliğinden sonra seçimlere katıldı ve CHP Kocaeli Milletvekili seçildi. 7 Aralık 1936'da Ankara’da vefat etti.