Paraguay Nehri
| Paraguay Nehri Río Paraguay, Rio Paraguai | |
|---|---|
 | |
| Kaynak | Mato Grosso, Brezilya |
| Ağız | Paraná Nehri |
| Uzunluk | 2.550 km² |
| Debi | 1.900 m³/sn |
| Havza alanı | 984.000 km² |
Paraguay Nehri (İspanyolca: Río Paraguay, Portekizce: Rio Paraguai, Guaraní dili: Ysyry Paraguái), Güney Amerika'nın beşinci büyük akarsuyu ve Paraná Nehrinin en büyük kolu. Uzunluğu 2.550 km, su toplama havzası 984.000 km², yıllık ortalama debisi 1.900 m³/sn'dir.
Brezilya'nın Mato Grosso bölgesinde, deniz düzeyinden 300 m yükseklikte doğar. Paraguay'ı geçerek Arjantin sınırı yakınında Paraná Nehrine katılır. Kaynağının ve yukarı çığırının yer aldığı Brezilya'dan ayrılmadan önce Paraguay'la olan sınırın bir bölümünü çizer. Paraguay'ı kuzey-güney doğrultusunda boydan boya geçer ve son 240 km'lik çığırı boyunca Paraguay-Arjantin sınırını oluşturur. Ardından, Arjantin topraklarından akan Paraná Nehriyle birleşir.
Taşkınların şubatta ortaya çıktığı aşağı-orta çığırında birçok kola ayrılan nehir 1.000 km boyunca Pantanal'ı sular; suların kabarık olduğu dönemde büyük bir bataklık çanağı olan Pantanal'ın yaklaşık 80.000 km²'lik alanı sular altında kalır. Concepción'a (Paraguay) kadar olan yukarı çığırda (Yukarı Paraguay) ve sol kıyıdan aldığı kolu Cuiabá güney tropikal rejimlidir; aralık-mart arasında taşkınlar görülür. Pantanal'deki akışta ortaya çıkan gecikme nedeniyle Concepción'dan Asunción'a kadar olan orta çığırda ise mayıs-haziran arasında taşkınlar görülür. Suları şubatta yükselen sağ kıyıdan aldığı Pilcomayo ve Bermejo kolları, mevsimlik düzünü yeniden değiştirir. Paraná'ya kavuştuğu yerde debisinin görece azlığı, Pantanal'da meydana gelen su kaybının çok yüksek olmasıyla açıklanır.
Sıtma ve benzeri tropikal hastalıklara yol açan bataklıklar ve mevsime bağlı taşkınlar nehir havzasının gelişmesini önemli ölçüde engellemiştir. Nehir havzasında kışlar kurak, yazlar bol yağışlı geçer.
Ulaşım
Okyanus gemileriyle ulaşıma elverişli olmayan Paraguay Nehrinden yalnızca yerel taşımacılıkta yararlanılır. Arjantin'in başkenti Buenos Aires'le Paraguay'ın başkenti Asunción arasında buharlı gemiler çalışır. Paraguay Nehri, Güney Amerika'nın içlerine girme olanağı veren iyi bir nehir yoluysa da, nehirle ulaşımın sağlandığı bölgeler az nüfuslu ve azgelişmiş bölgelerdir.
1997 yılında la Plata havzasındaki beş ülke Hidrovia adında, Paraguay ve Paraná nehirlerinin endüstriyel nehir taşımacılık kanalına dönüştürme planı işleme almıştır. Hükümetlerarası komisyon desteği (CIH), Amerikan Kalkınma Bankası ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programının katkılarını yanına alarak, nehirler boyunca tarama, kaya kaldırma ve yapısal kanal tasarlanması da dahil olmak üzere; Cáceres, Mato Grosso, Brezilya'dan; Nueva Palmira, Uruguay'a kadar nwhir sisteminde yüzlerce şantiye planlanmıştır. Lakin Rios Vivos Koalisyonu'nun organizasyonunda bu uygulamanın gerçekleşmesi engellenmiştir. Günümüzde CIH çalışmaları değerlendirmek üzere etüdlere devam etmektedir, hidrovia'nın geleceğinin belirsizliği hala devam etmektedir[1].
Doğal yaşam
İki kıyı boyunca ormanlar ve savan çayırları uzanır. Nehirde yaşayan başlıca balıklar dorado, pirana ve levrek benzeri bir balık olan pacu'dur. Seyrek bir nüfus barındıran havzada başlıca geçim kaynağı hayvancılık ve geçimlik tarımdır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Bu maddenini yazılmasında İngilizce Vikipedi'deki Paraguay River maddesinden yararlanılmıştır.
- ↑ Switkes, Glenn. "Hidrovia project". internationalrivers.org sitesi. 3 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120103194858/http://www.internationalrivers.org:80/node/688. Erişim tarihi: 03 Kasım 2011.