Ağaçkakan

Vikipedi:Taksokutu
Picus
Korunma durumu: Asgari endişe (LC)

Dişi yeşil ağaçkakan
Bilimsel sınıflandırma
Alem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Chordata (Kordalılar)
Sınıf: Aves (Kuşlar)
Takım: Piciformes
(Ağaçkakansılar)
Familya: Picidae
(Ağaçkakangiller)
Alt familya: Picinae
Cins: Picus
(Ağaçkakan)
Linnaeus, 1758
Türler

Metne bakınız.

Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Ağaçkakan ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Wikispecies'te Ağaçkakan ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.
Kara başlı ağaçkakan (Picus erythropygius)
Göknar ağaçkakanı (Dendrocopos major)
Ak ağaçkakan (Melanerpes candidus)
İmparator ağaçkakan (Campephilus imperialis)

Ağaçkakan (Picus), ağaçkakangiller (Picidae) familyasından ağaçların kabuklarını gagalayarak altlarında gizlenmiş tırtıl ve böceklerle beslenen, sivri gagalı kuş türlerinin ortak adı.

Özellikleri

Ayakları dörder parmaklıdır. İkisi öne ikisi arkaya yönelmiştir. Keskin ve çengelli tırnaklarıyla ağaç gövdelerine sımsıkı tutunur. Dik ve sivri tüylerden meydana gelen, kıvrılmayan güçlü kuyruğunu da destek olarak kullanır. Kısa sıçramalarla ve hızla ağaç gövdelerine tırmanırlar.

Renkleri çeşitli olup, boyları cinslerine göre 9 ile 50 cm arasında değişir. Çok ürkek olduklarından tenha orman, park ve bahçeleri tercih ederler. Çoğunlukla ağaçlarda gagaları ile oydukları yuvalarda barınırlar.

Yaşam şekli

Ağaçkakanların boyun kasları çok gelişmiştir. Beyinleri, güçlü kafatası kemikleriyle örtüldüğünden, gagalarıyla yaptıkları darbe sarsıntılarından korunurlar. Uzun, sert ve kuvvetli gagalarını bir keski (iskarpela) gibi kullanarak, ağaç kabuklarını didiklerler. Kabukların altında yaşayan tırtıl ve böcekleri bulup yerler. Ağaçkakanların dili uzun ve solucana benzer olup, hızla, gaga ucundan daha uzağa uzanabilir. Dilin dibi, ileri gidip gelebilen kıkırdaklı bir kısma bağlıdır. Bunun sayesinde dil rahatça ileri uzanıp çekilebilir. Ucu yapışkan ve kancalı olan dili ile, tırtıl ve böcekleri zıpkınlayarak kabuk altındaki galerilerinden çekip alırlar. Bazı çeşitlerinin dil ucunda ince, sert, dikencikler de vardır.

Ağaçkakan, gagasıyla ağaç gövdesine belli aralıklarla vurur. Yansıyan sesleri değerlendirerek kabuğun hangi noktasında tırtıl bulunduğunu keşfeder. Böylece boşuna delme zahmetinde bulunmaz. Ağaçkakanların kabuk altlarındaki böcekleri görmeden yerlerini kesin olarak tespit edebilmeleri merak konusudur.

Üreme

Ağaçkakan, yuvasını ağaç gövdesine oyduğu boşluğa yapar. Yuvanın büyüklüğü ağaçkakan türüne göre değişir. Küçük türler daha küçük yuvalar yaparlar. Bu yuvalar boşaldığında, içlerine mavi kuş, baştankara ya da sıvacıkuşu gibi başka kuşlar yerleşir. Eşleşme devrelerinde kuru ağaç dallarını gagalayarak çıkardıkları tik-taklarla karşı cinslerini çağırırlar. Dişileri, 2-3 adet beyaz yumurta yumurtlarlar. Eşler, 16-18 gün kadar sırayla kuluçkaya yatar. Yavruların bakımıyla daha çok erkek ağaçkakan ilgilenir.

Beslenme

Ağaçlara zarar veren tırtıl, böcek ve kurtçukları yedikleri için çok faydalı olan bu hayvanlar, ilkbaharda yeşeren ağaçların kabuklarını odun kısımlarına kadar çember şeklinde didiklerler. Bu da ağaçların kurumasına sebep olduğundan, bahçıvanlar tarafından kovalanırlar. Bu kuşların bir de ceviz, badem gibi sert kabuklu ve iri taneli meyveleri ağaçların, kabuk çatlaklarına sıkıştırıp sonra da içlerini yemek gibi adetleri de vardır.

Dağılımı

Kutuplar, Avustralya, Madagaskar ve Okyanusta'ki birkaç ada hariç, dünyanın her yerinde yaşar.

Türler

Kaynakça

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 4/17/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.